«Φρένο» έβαλε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε νόμο, που επέβαλε την άμεση καταβολή φόρου κληρονομιάς σε ακίνητα, τα οποία βρίσκονται σε διαδικασία απαλλοτρίωσης, αγνοώντας το γεγονός ότι, παραμένουν επί σειρά ετών δεσμευμένα, χωρίς να μπορεί ο ιδιοκτήτης να τα αξιοποιήσει.
Η ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του Ν. 3842/2010, ο οποίος ανέτρεψε το νομοθετικό πλαίσιο, που ίσχυε από το 1923 και όριζε ότι, ακίνητα τα οποία κληρονομούνται και έχουν κηρυχθεί ως αναγκαστικά απαλλοτριωθέντα, φορολογούνται το χρόνο καταβολής της αποζημίωσης, ή κατά το χρόνο άρσης της απαλλοτρίωσης τους.
Ο Ν. 3842/2010, που κατάργησε το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, όρισε επιπλέον ότι, μέσα σε ένα έτος από την ψήφιση του (μέσα στο 2011), όσοι κληρονόμησαν απαλλοτριωμένες εκτάσεις πρέπει να υποβάλλουν αναδρομικά δηλώσεις φόρου κληρονομιάς και να πληρώσουν φόρο κληρονομιάς, με συντελεστή 0,80 ή 0,75 κατά το σύστημα αντικειμενικών αξιών, προκειμένου να μην έχουν οι φορολογούμενοι εκκρεμότητες.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με την υπ΄ αριθμ. 166/2016 απόφασή της έκρινε ότι, ο νόμος 3842/2010 προσκρούει στα άρθρα 4 και 17 του Συντάγματος, ενώ την ίδια άποψη είχε εκφράσει και το Β΄ Τμήμα του ΣτΕ.
Συγκεκριμένα η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου έκρινε ότι, η άμεση φορολόγηση ακινήτων, που έχουν πολεοδομικά βάρη, έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 4 παράγραφος 5 του Συντάγματος, καθώς καθιστά «υποχρεωτική την επιβολή του οικείου φόρου κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου, αφού υπό τις συνθήκες αυτές, η απόκτηση της κυριότητας του ακινήτου δεν αντανακλά αντίστοιχη επαύξηση της φοροδοτικής ικανότητας του κληρονόμου, διασφαλίζοντας όπως θα έπρεπε την φορολόγησή του ανάλογα με τις δυνάμεις του».
Παράλληλα όρισε ότι, είναι αντίθετη και με το άρθρο 17 του Συντάγματος, αφού ορίζει ότι, «η επιβολή φόρου κληρονομιάς σε ένα τέτοιο ακίνητο φαίνεται να στηρίζεται στην πεποίθηση του νομοθέτη περί επί μακρόν αδράνειας της Διοικήσεως σε σχέση με την συντέλεση της απαλλοτριώσεως, πεποίθηση ασυμβίβαστη με την κατά το Σύνταγμα επιβαλλόμενη καταβολή της σχετικής αποζημιώσεως, η οποία κατά την έννοιά του, πρέπει να γίνεται σε εύλογο διάστημα, καταλήγοντας άλλως σε υπέρμετρη επιβάρυνση της ιδιοκτησίας που προστατεύουν τόσο την ως άνω συνταγματική διάταξη, όσο και το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)».
Στην πράξη, η Ολομέλεια του ΣτΕ, ακύρωσε την απόφαση προσδιορισμού φόρου κληρονομιάς του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Πρέβεζας, που υποχρέωνε κληρονόμο δύο ρυμοτομούμενων και απαλλοτριούμενων ακινήτων στην άμεση καταβολή φόρου κληρονομιάς - από το 1998 - ύψους 163.162 ευρώ, προσαυξημένο κατά 93.818 ευρώ.