Και αν συνέβαινε σε εσένα; Αν ήσουν στη θέση τους; Θα έλεγες και θα σκεφτόσουν τα ίδια; Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε κάνει ή δεν μας έχουν κάνει αυτή την ερώτηση όταν σπεύδουμε να σχολιάσουμε μια δύσκολη κατάσταση, τη στάση κάποιων μέσα σε αυτή ή όταν θέλουμε να αποφύγουμε κάθε ευθύνη για όσα συμβαίνουν στους άλλους δίπλα μας.
Σε αυτή ακριβώς τη «θέση», δηλαδή αυτή του συνανθρώπου μας που βιώνει την πιο μεγάλη δοκιμασία της ζωής του, μας βάζει ένα βίντεο του 2012 της Διεθνούς Αμνηστίας (εκστρατεία SOS-Europe), το οποίο όμως είναι κάτι παρά πάνω από επίκαιρο αυτήν την περίοδο.
Ένα βίντεο που μας θυμίζει πως ό,τι συμβαίνει σήμερα σε όσους καταφθάνουν στη χώρας μας αναζητώντας, βοήθεια, προστασία και μια ήρεμη ζωή, μπορεί να συμβεί και σε εμάς αύριο...
Το βίντεο «ανοίγει» με δύο παρουσιαστές δελτίου ειδήσεων. Τον έναν να αναφέρεται σε μια επείγουσα σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου και τη συνάδελφό του να περιγράφει σκηνές βίας στους δρόμους μιας χώρας που δεν κατονομάζεται και να κάνει λόγο για μεγάλο αριθμό ανθρώπων που αναγκάζονται να την εγκαταλείψουν.
Επόμενο πλάνο...Άνθρωποι, τυλιγμένοι σε κουβέρτες κινούνται αργά μέσα στην ύπαιθρο. Μια φωνή σε σπαστά αγγλικά ακούγεται να λέει «...πολλοί βρέθηκαν στο πίσω μέρος ενός φορτηγού. Προσπαθούσαν να περάσουν τα σύνορα...» και μια δεύτερη: «...η κυβέρνηση δέχεται πυρά από όλους, για τον τρόπο που χειρίζεται αυτή την κρίση...».
Και μετά η φωνή ενός νεαρού κοριτσιού: «...ήταν άσχημα. Έπρεπε να φύγω. Ο μπαμπάς δεν μπορούσε να έρθει. Τώρα, δεν ξέρουμε που βρίσκεται».
Τους ίδιους ανθρώπους τους βλέπουμε δευτερόλεπτα μετά, να βρίσκονται στο πίσω μέρος ενός φορτηγού και μια παιδική φωνή αφηγείται: «Η μαμά είπε πως πάμε σε ένα ασφαλές μέρος. Προσπαθεί να είναι γενναία. Κάποιος μας είπε πως αυτές οι βάρκες βυθίζονται όλη την ώρα...».
Ένας ένστολος, οπλισμένος και οργισμένος μπαίνει στο χώρο που κρύβονται οι πρωταγωνιστές της ιστορίας. Για πρώτη φορά βλέπουμε τα πρόσωπά τους καθώς σηκώνουν τις κουβέρτες με τις οποίες είναι κουκουλωμένοι...και βλέπουμε τα πρόσωπα δύο κοριτσιών. Με λευκή επιδερμίδα. Και σιγά σιγά και τα πρόσωπα άλλων συνοδοιπόρων τους. Πρόσωπα φοβισμένα και ταλαιπωρημένα. Είναι όλοι λευκοί. Και ο αστυνομικός που τους φωνάζει, μελαψός...
Και ξανά η φωνή ενός κοριτσιού: «Δεν μπορούσαμε να μείνουμε στο Λονδίνο. Ήταν πολύ επικίνδυνο».
«Οι περισσότεροι από τους Ευρωπαίους πρόσφυγες προσπαθούν να κατευθυνθούν νότια. Πιστεύουν πως η Αφρική τους παρέχει τη δυνατότητα μιας καλύτερης ζωής» εξηγεί και πάλι η φωνή μιας δημοσιογράφου ενώ οι Ευρωπαίοι πρόσφυγες περνούν τον συρμάτινο φράχτη ενός κέντρου κράτησης. «Μας έβαλαν φυλακή» λέει και πάλι ένα κοριτσάκι που το κρατά σφιχτά στην αγκαλιά της η κατάξανθη μητέρα του. «Δεν ξέρω τι κάναμε λάθος. Φοβάμαι».
Και ενώ η ίδια αργή μελαγχολική μουσική που ντύνει όλο το βίντεο, συνεχίζει, ακούγεται ένας διαπληκτισμός-προφανώς πολιτικών- «Δεν μπορούμε να φερόμαστε σε αυτούς τους ανθρώπους σαν αν είναι ζώα» λέει ο άνδρας και η γυναικεία φωνή απαντά «Είναι πάρα πολλοί οι λευκοί που ζουν εδώ τώρα». Και ξαφνικά μια τρίτη φωνή «Οι φόροι μου είναι που θα στηρίξουν αυτούς τους ανθρώπους».
Και όσο ο δημόσιος διάλογος συνεχίζεται ένα αγόρι που βρίσκεται στο κέντρο κράτησης στέκεται από τη πίσω πλευρά του συρμάτινου φράχτη. Από την άλλη πλευρά Αφρικανοί τον κοιτάζουν εξεταστικά ενώ ένα κοριτσάκι τον πλησιάζει του χαμογελά μετά απομακρύνεται.
«Χωρίς να υπάρχει άμεσα πιθανή λύση του μεταναστευτικού η κυβέρνηση πρέπει να εύχεται το πρόβλημα απλώς να εξαφανιστεί. Αλλά αυτό δεν φαίνεται πιθανό. Πίσω σε εσάς», λέει η δημοσιογράφος και «κλείνει» το ρεπορτάζ ενώ το αγόρι στέκεται ακόμη στο συρμάτινο φράχτη κοιτάζοντας προς τα έξω, προς τον ανοιχτό δρόμο.
Και το βίντεο κλείνει με μια επισήμανση: Το βίντεο αυτό είναι προϊόν φαντασίας. Οποιαδήποτε ομοιότητα με τον τρόπο που οι Ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν τώρα τους μετανάστες, τους αιτούντες άσυλο και τους πρόσφυγες είναι εντελώς συμπτωματική.