Το 2015 πάνω από 1 εκατ. πρόσφυγες και μετανάστες εισήλθαν στην ΕΕ. Η συντριπτική τους πλειοψηφία χρησιμοποίησαν διακινητές για να κάνουν το ταξίδι στην ελπίδα, δίνοντας συνήθως όσα είχαν και δεν είχαν. Η Europol δημοσιοποίησε πρόσφατα σημαντικά στοιχεία για τη δράση των διακινητών.
Το δίκτυο των διακινητών δεν προσφέρει μόνο την μετακίνηση αλλά από έγγραφα μέχρι διαμονή. Ένα παράνομο «τουριστικό γραφείο». Όπως φαίνεται και στο γράφημα, στο δίκτυο των διακινητών εντάσσονται τα «μικρά ψάρια» του δικτύου, που δεν είναι άλλοι τους οδηγούς (οχήματος ή βάρκας) και μεταφραστές. Επίσης οι broker (μεσάζοντες) που έρχονται σε επαφή με τους μετανάστες μέσω social media ή σε δημόσιους χώρους και κανονίζουν τα έγγραφα και τις λεπτομέρειες του ταξιδιού. Επίσης εκείνοι που παρέχουν τα έγγραφα (πλαστά) όταν χρειάζονται. Τοπικοί συνεργάτες που κανονίζουν τα του ταξιδιού σε διάφορα σημεία της διαδρομής μέσω προσωπικού δικτύου επαφών.
Από το δίκτυο δεν λείπουν τα διεφθαρμένα στελέχη των αρχών του κράτους, οι οποίοι βοηθούν το δίκτυο έναντι αμοιβής. Υπάρχει επίσης αυτός που διαχειρίζεται τα χρήματα. Ένα έμπιστο άτομο που έχει την ευθύνη να συγκεντρώνει τα χρήματα από τους μετανάστες ή τους οδηγούς. Τέλος νόμιμες εταιρείες που χρησιμοποιούνται για το ξέπλυμα των χρημάτων.
Οι ροές φαίνονται στο παρακάτω γράφημα. Στην Ελλάδα οι βασικές τοποθεσίες που βρίσκονται οι διακινητές «ψαρεύοντας» τα θύματά τους είναι ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα και η Ειδομένη. Περίπου το 90% του ενός και πλέον εκατομμυρίου προσφύγων που εισήλθε στην Ευρώπη το 2015 χρησιμοποίησε «μια υπηρεσία διευκόλυνσης».
Τα κέρδη
Τα καθαρά κέρδη τους υπολογίζονται σε 3 έως 6 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2015, ενώ ο αριθμός αυτός ενδέχεται να διπλασιαστεί, ή ακόμα και να τριπλασιαστεί, εάν οι προσφυγικές ροές συνεχίσουν με την ίδια ένταση.
Η Europol διαθέτει πληροφορίες για σχεδόν 40.000 ανθρώπους για τους οποίους υπάρχουν πληροφορίες ότι εμπλέκονται σε δραστηριότητες παράνομης διακίνησης προσφύγων και μεταναστών. Οι περισσότεροι από αυτούς εμπλέκονται σε άλλες μορφές εγκλήματος όπως διακίνηση ναρκωτικών (22%), κλοπές (20%), διακίνηση ανθρώπων ή αλλιώς trafficking (20%) και πλαστογραφία εγγράφων (18%).
Οι ύποπτοι προέρχονται από περισσότερες από 100 χώρες, στην πλειονότητά τους ωστόσο από τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, το Ιράκ, το Κόσοβο, το Πακιστάν, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Συρία, τη Σουηδία και την Τουρκία. Στα αριστερά της στήλης βρίσκονται οι χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως οι διακινητές και στα δεξιά οι χώρες στις οποίες διαμένουν.
