Τα ιστορικά «Λουτρά Παλαντζιάν» στο Κερατσίνι μετατρέπονται σε Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο

Τα ιστορικά «Λουτρά Παλαντζιάν» στο Κερατσίνι μετατρέπονται σε Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο
A Turkish bath in Jermyn Street, London, 1891. From Old and New London: a Narrative of its History, its People and its Places, volume IV, by Edward Walford, pulished by Cassell and Company (1891). (Photo by The Print Collector/Print Collector/Getty Images)
A Turkish bath in Jermyn Street, London, 1891. From Old and New London: a Narrative of its History, its People and its Places, volume IV, by Edward Walford, pulished by Cassell and Company (1891). (Photo by The Print Collector/Print Collector/Getty Images)
Print Collector via Getty Images

Τις ένδοξες μέρες του 1932 θα ξαναζήσουν τα ιστορικά Λουτρά Παλαντζιάν. Αυτήν τη φορά, δεν θα εξυπηρετήσουν τους πρόσφυγες Μικρασιάτες, τους Αρμένιους και γενικά τους κατοίκους της Αττικής, αλλά θα γεμίσουν με φωνές των παιδιών που θα φοιτήσουν στο 1ο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Κερατσινίου.

«Το ιστορικό χαμάμ των Λουτρών Παλαντζιάν παίρνει πλέον μια νέα ζωή. Ένα ιστορικό μνημείο, ενός Αρμένη επιχειρηματία, του Αρτίν Παλαντζιάν, ο οποίος ήρθε με την μικρασιατική καταστροφή στην Ελλάδα κι έχτισε μια λαμπρή επιχείρηση για την εποχή του, αντί να κατεδαφιστεί και να απαξιωθεί, ξαναπαίρνει ζωή. Θα γίνει το πρώτο καλλιτεχνικό σχολείο Κερατσινίου, με τα παιδιά να φοιτούν μέσα σε έναν τέτοιο ιστορικό χώρο», δηλώνει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο ειδικός γραμματέας Συμπράξεων Δημοσίου - Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), Νίκος Μαντζούφας, και συμπληρώνει: «Νιώθουμε πολύ περήφανοι που σήμερα βρισκόμαστε σε αυτό το ιστορικό μνημείο μιας προσφυγικής πόλης, το οποίο δεν θα χαθεί, η μνήμη του θα διατηρηθεί και θα γίνει ένας χώρος πολιτισμού και παιδείας».

Όπως επισημαίνει ο κ. Μαντζούφας, πολλές από τις αίθουσες του αναπαλαιωμένου χαμάμ θα λειτουργούν ως εκθετήρια, σχεδιαστήρια, ενώ πρόκειται να εκτεθούν και διάφορα ιστορικά κειμήλια, όπως η πρώτη ταμειακή μηχανή του χαμάμ. «Στόχος μας είναι να συνδέσουμε τη σύγχρονη γενιά με την ιστορία του τόπου. Το συγκεκριμένο σχολείο θα είναι έτοιμο τον Ιανουάριο του 2017, οπότε και θα παραδοθεί για να λειτουργήσει, ενώ στα εγκαίνια ετοιμάζουμε και μια εκδήλωση, στην οποία θα είναι παρούσα η οικογένεια Παλαντζιάν για να μιλήσει για την ιστορία του μνημείου», σημειώνει.

Το κτίσμα είναι 500 τ.μ., μέσα σε ένα οικόπεδο 2.600 τ.μ., και όπως διευκρινίζει ο υπεύθυνος διαχείρισης του έργου κι εκπρόσωπος της ανάδοχης εταιρείας ΑΤΕΣΕ Α.Ε, Παύλος Σαραντόπουλος, «οι εργασίες αναπαλαίωσης περιλαμβάνουν αίθουσες σχεδιαστηρίων, διαμορφώνονται διοικητικοί χώροι, όπως αίθουσα ψυχολόγου, γραμματειακός χώρος, εκθετήρια τα οποία θα δείχνουν πώς ήταν τότε ο χώρος, τα αποδυτήρια, τα λουτρά, οι χώροι του μασάζ. Ό,τι υλικά υπήρχαν στο διατηρητέο κτίσμα, όπως πλακάκια, κάποιοι λουτήρες, τα μωσαϊκά δάπεδα, οι φεγγίτες στους θόλους του χαμάμ, όλα αναπαλαιώνονται σύμφωνα με τις ειδικές μελέτες που έχουν εγκριθεί από το υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να μπορέσουμε να κρατήσουμε τον χαρακτήρα του κτιρίου».

Ο κ. Σαραντόπουλος, τονίζει ότι η σχολική μονάδα είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών για να στεγάσει το 1ο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο του δήμου Κερατσινίου και θα φιλοξενεί γύρω στους 250 μαθητές. Είναι βιοκλιματικό κι ενεργειακά παθητικό κτίριο με ιδιαίτερες προδιαγραφές, θα λειτουργούν συστήματα εκμετάλλευσης του βρόχινου νερού, θα τοποθετηθούν ειδικές πόρτες με υψηλές ηχομονωτικές μεμβράνες «κι ό,τι πιο σύγχρονο, ώστε να παραδώσουμε κτίρια στολίδια στα παιδιά».

Το συγκεκριμένο σχολείο είναι ένα από τα 24 σχολεία που υλοποιούνται στην Αττική, μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), συνολικού προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ. Οι ιδιώτες ανάδοχοι, οι οποίοι υλοποιούν αυτά τα έργα θα είναι υπεύθυνοι για τη μακροχρόνια συντήρησή τους, επί 25 xρόνια. «Σε μια περίοδο όπου η επιχειρηματικότητα βρίσκεται σε μεγάλη δυσκολία, 110 εκατ. ευρώ διοχετεύονται σε έργα παιδείας με ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις και βέβαια με άκρως ποιοτικά χαρακτηριστικά», διευκρινίζει ο κ. Μαντζούφας. Το 1ο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο και Λύκειο Κερατσινίου είναι ένα από τα 14 σχολεία με τη μέθοδο ΣΔΙΤ που υλοποιεί η εταιρεία «ΑΤΕΣΕ», την αρχιτεκτονική μελέτη πραγματοποιεί η «Ανάπλαση-Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε», ενώ τα υπόλοιπα 10 σχολεία υλοποιεί η «J&P». Τα έργα έχουν χρηματοδοτηθεί και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το χρηματοδοτικό εργαλείο «Jessica».

Η ιστορία του μνημείου

Όλα ξεκίνησαν από τον οξυδερκή Αρμένιο επιχειρηματία, Αρτίν Παλατζιάν, που ήρθε από την Σμύρνη στην Ελλάδα. Χωρίς να έχει σπουδάσει τίποτε, ούτε καν ήξερε να γράφει, κατάφερε να ιδρύσει τρεις επιχειρήσεις. Μια εταιρεία φωτισμού, ένα υφαντουργείο και τα Λουτρά, τα οποία έχτισε το 1932.

«Εξυπηρετούσαν όλη την ευρύτερη περιοχή της Αττικής, όλοι έρχονταν τότε για να κάνουν το μπάνιο τους. Υπήρχε μια ιεροτελεστία. Πολλοί έρχονταν από το πρωί και έμεναν όλη την ημέρα. Το έβλεπαν σαν εκδρομή. Υπήρχαν όλοι οι κατάλληλοι χώροι, τα αποδυτήρια, τα λουτρά, ένα κεντρικό συντριβάνι, τα δωματιάκι. Καθημερινά μπορεί να ερχόντουσαν ακόμη μέχρι και 100 άτομα. Μάλιστα, είχαν ορισθεί άλλες μέρες επίσκεψης για τις γυναίκες και άλλες για τους άνδρες», θυμάται με συγκίνηση ο ένας εκ των δυο εγγονών του επιχειρηματία, ο συνονόματός του, Αρτίν Παλαντζιάν, ενώ ο αδελφός του, Σέρκο Παλαντζιάν, συμπληρώνει ότι για την εποχή του το χαμάμ του παππού του ήταν μια «επιτυχημένη start up. Αξίζει να πούμε ότι για εκείνη την εποχή οι υδραυλικές εγκαταστάσεις ήταν ιδιαίτερα σύγχρονες, καθώς υπήρχε ενδοεπιδαπέδια θέρμανση. Σωλήνες με καυτό νερό ζέσταιναν τα μάρμαρα ενώ τις γούρνες γέμιζαν με το ζεστό και κρύο». Ο δισέγγονος του Αρτίν Παλατζιάν, Ονίκ Παλαντζιάν, θα πει από την πλευρά του ότι «νιώθουμε συγκινημένοι και ικανοποιημένοι, καθώς τόσα χρόνια μετά την ίδρυσή του, θα αξιοποιηθεί το μνημείο και μάλιστα από μελλοντικούς καλλιτέχνες. Και μακάρι κι ο γιος μου, επίσης Αρτίν, αν επιδείξει κάποια κλίση στις τέχνες να έρθει να φοιτήσει σε αυτό το σχολείο».

Τα Λουτρά τερμάτισαν την λειτουργία τους το 1972, ενώ κάποια χρόνια αργότερα χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέο μνημείο, το οποίο πέρασε στον τότε Οργανισμό Σχολικών Κτηρίων (ΟΣΚ), με τη δέσμευση να γίνει στο χώρο ένα σχολικό συγκρότημα που θα αξιοποιεί και θα προστατεύει το μνημείο.

(Mε πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Δημοφιλή