1. Από πότε δραστηριοποιείστε στην Ελλάδα και πόσα άτομα απασχολείτε γενικά;
Η ΜΕΤΑδραση ιδρύθηκε στα τέλη του 2010 και πρόκειται για μια αμιγώς ελληνική Οργάνωση της Κοινωνίας των Πολιτών που απαρτίζεται από διερμηνείς, δικηγόρους, κοινωνικούς επιστήμονες, ψυχολόγους, διοικητικό προσωπικό, συνοδούς, τοπικούς συντονιστές καθώς και εθελοντές, με συνολική δυναμική περί των 500 ατόμων σε 23 σημεία σε όλη την Ελλάδα.
2. Ποιο το έργο που προσφέρετε και σε ποια συγκεκριμένα πεδία εξειδικεύεστε;
Η ΜΕΤΑδραση δημιουργήθηκε με πρωταρχικό σκοπό να συμβάλει σε συγκεκριμένους τομείς όπου υπήρχαν κενά που καλύπτονταν ελάχιστα ή καθόλου από δημόσιους φορείς ή από άλλες οργανώσεις. Εξειδικεύεται στον τομέα της διερμηνείας και διαπολιτισμικής μεσολάβησης καθώς και στην προάσπιση των δικαιωμάτων των ασυνόδευτων ανηλίκων και των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Είναι η μόνη οργάνωση στην Ελλάδα που σχεδίασε και εφαρμόζει εδώ και 5 χρόνια ένα οργανωμένο σύστημα εκπαίδευσης, πιστοποίησης και συντονισμού στο πεδίο για την παροχή διερμηνείας, είτε μέσω φυσικής παρουσίας, είτε μέσω τηλεδιάσκεψης, όπως και ένα πρότυπο δίκτυο προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων, το οποίο περιλαμβάνει ένα καινοτόμο σύνολο δράσεων:
- Συνοδείες: Η ΜΕΤΑδραση από το 2011 έχει συνοδεύσει με ασφάλεια πάνω από 3.520 ασυνόδευτα παιδιά σε 801 συνοδείες από επισφαλείς συνθήκες (παιδιά στον δρόμο ή σε κρατητήρια) προς μόνιμες δομές φιλοξενίας ασυνόδευτων σε όλη την Ελλάδα.
- Μεταβατικές Δομές Φιλοξενίας: Στη Λέσβο, στη Σάμο (προσεχώς και στη Χίο) λειτουργούν Δομές προσωρινής φιλοξενίας δυναμικότητας 46 παιδιών (μέχρι στιγμής) ώστε να ελαχιστοποιείται η παραμονή των παιδιών στα Κέντρα Πρώτης Υποδοχής. Από τον Δεκέμβριο του 2015 έχουν φιλοξενηθεί πάνω από 90 ασυνόδευτα παιδιά.
- Δίκτυο Επιτροπείας: Για πρώτη φορά στην Ελλάδα η ΜΕΤΑδραση ανάπτυξε ένα δίκτυο ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών προκειμένου να εξασφαλιστεί η προστασία και η φροντίδα των ασυνόδευτων ανήλικων, η άσκηση των δικαιωμάτων τους και η διασφάλιση των βασικών αναγκών τους. Το Δίκτυο Επιτροπείας απαρτίζεται από 14 μέλη και από τον Νοέμβρη του 2014 έχουν υποστηριχθεί 415 ασυνόδευτα παιδιά.
- Νομική Στήριξη και Προσωρινή Φιλοξενία σε Οικογενειακό Περιβάλλον: Μετά από μεγάλη περίοδο προετοιμασίας, εκπαίδευσης και ανταλλαγής τεχνογνωσίας και εμπειριών με χώρες του εξωτερικού, η ΜΕΤΑδραση υλοποιεί το πρωτοποριακό για την Ελλάδα πρόγραμμα «Ένα Σπίτι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα» αναλαμβάνοντας τη νομική στήριξη ασυνόδευτων ανηλίκων και την τοποθέτησή τους σε οικογένειες έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες επανένωσής τους με τους συγγενείς τους στην Ευρώπη. Έχουν επωφεληθεί της νομικής στήριξης 732 παιδιά και από τον Φεβρουάριο του 2016 (περίπου σε ένα δίμηνο) έξι παιδιά φιλοξενήθηκαν σε οικογενειακόπεριβάλλον.
Επιπλέον, η ΜΕΤΑδραση προσφέρει δωρεάν μαθήματα ελληνικών, προσαρμοσμένα ειδικά στις ανάγκες προσφύγων και μεταναστών, προσβλέποντας στη διευκόλυνση της ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία. Έχει δημιουργήσει και διανέμει δωρεάν το «Μαθαίνω Ελληνικά» ένα ηλεκτρονικό πολύ-λεξικό σε 5 γλώσσες (Αλβανικά, Αραβικά, Γεωργιανά, Ουρντού-Παντζαμπί και Ρώσικα) το οποίο αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για όσους αρχίζουν να μαθαίνουν ελληνικά αλλά και για όσους έχουν ήδη βασικές γνώσεις και χρειάζονται υποστήριξη για να βελτιώσουν κυρίως το λεξιλόγιό τους.
3. Ποιες είναι οι πηγές χρηματοδότησής σας (κρατική, ιδιωτική, ΙΟs -World Bank, UNHCR κτλ) και πως κατανέμεται το συνολικό μπάτζετ σας- στις δράσεις της οργάνωσης αλλά και τα λειτουργικά έξοδά σας, τη μισθοδοσία κλπ;
Οι κύριες πηγές χρηματοδότησης των δράσεων της ΜΕΤΑδρασης είναι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ (48%), ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (36%), Ευρωπαϊκοί Πόροι (9.3%), Ιδρύματα, συνεισφορά μελών φίλων της Οργάνωσης και πολίτες (5,7%). Το 95% των πόρων αφορούν δαπάνες για τις δράσεις της Οργάνωσης και το 5% αφορά λειτουργικές δαπάνες και γενικά έξοδα διαχείρισης.
4. Με ποια διαδικασία και βάση ποιων κριτηρίων αποφασίζονται οι αποστολές σας; Περιοχές και ανθρωπιστικές κρίσεις όπου έχετε παρέμβει ή έχετε τώρα παρουσία; Πως και από ποιον γίνεται η αξιολόγηση του έργου σας;
Η ΜΕΤΑδραση έχει μόνιμη παρουσία εδώ και πέντε χρόνια στα κύρια σημεία εισόδου μεικτών μεταναστευτικών ομάδων (Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω, Λέρο, Ρόδο, Κάλυμνο, Ορεστιάδα), στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Ειδομένη και έχει επεκτείνει την δραστηριότητά της βάσει των αναγκών και των δράσεών της σε επιπλέον 14 σημεία στην Ελλάδα και καλύπτει μέσω αποστολών ολόκληρη την επικράτεια, όπου εντοπίζεται ανάγκη. Μέσω των τοπικά εγκατεστημένων δικηγόρων, της ομάδας των διερμηνέων και των τοπικών συντονιστών που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, εντοπίζονται άμεσα οι ελλείψεις που δημιουργούνται με αποτέλεσμα την άμεση εξεύρεση λύσεων για την κάλυψη των κενών που προκύπτουν.
Η αξιολόγηση του έργου της ΜΕΤΑδρασης γίνεται αφενός από εσωτερικές διαδικασίες αξιολόγησης, εξετάζοντας ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα για την ποιότητα των δράσεων και για τη σημασία τους για τους επωφελούμενους και αφετέρου από τους φορείς χρηματοδότησης, μέσω αναλυτικών αναφορών και ελέγχων των προτάσεων και των αποτελεσμάτων τους.
5. Στην περίπτωση της Ελλάδας και της συνδρομής σας στο προσφυγικό ζήτημα, πως επιλέχθηκαν οι τοποθεσίες (ή το σημείο) όπου δραστηριοποιείστε; Πόσο προβλέπετε ότι θα χρειαστεί να έχετε παρουσία στο πεδίο;
Όπως διατυπώθηκε στο προηγούμενο ερώτημα, η ΜΕΤΑδραση έχει άμεση επαφή και ενημέρωση από τις κατά τόπους ομάδες της, οι οποίες ήδη πριν να ξεσπάσει η προσφυγική κρίση βρίσκονταν στα κύρια σημεία εισόδου. Λόγω της συνεχούς συνεργασίας και συνεννόησης με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η ΜΕΤΑδραση έχει μόνιμες ομάδες εγκατεστημένες σε όλα τα σημεία όπου υπάρχουν μαζικές αφίξεις και μεταβαίνει σε ολόκληρη την Ελλάδα μέσω αποστολών όπου κρίνεται ότι υπάρχει ανάγκη που δεν καλύπτεται από άλλες οργανώσεις ή φορείς. Χαρακτηριστικά της METAδρασης αποτελούν η αποτελεσματικότητα, η ευελιξία και η άμεση ανταπόκριση. Μέσα στα πλαίσια της ανάγνωσης των αναγκών, προβλέπεται και έχει συμβεί να αποσυρθούν οι κατά τόπους ομάδες της ΜΕΤΑδρασης από περιοχές που προκύπτει πληρότητα των αναγκών και να μεταφερθούν σε άλλες περιοχές που χρειάζονται βοήθεια.
Ως προς τον προσεχή σχεδιασμό κρίνεται αναγκαία η επέκταση των δράσεων της ΜΕΤΑδρασης σε όλα τα προσφυγικά κέντρα που έχουν δημιουργηθεί (παροχή διερμηνείας, συνοδεία και επιτροπεία ανηλίκων, μαθήματα ελληνικών και διανομή ειδών πρώτης ανάγκης) καθώς υπάρχει μεγάλη ανάγκη, κυρίως για διερμηνεία και για στήριξη των ασυνόδευτων ανηλίκων, όπως και για δράσεις ένταξης και σύνδεσης/ανάπτυξης δραστηριοτήτων στους προσφυγικούς καταυλισμούς, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Όσον αφορά στα σύνορα, κρίνεται απαραίτητη η ενίσχυση των ομάδων των δικηγόρων της ΜΕΤΑδρασης που παρέχουν δωρεάν νομική στήριξη από το 2011. Τέλος, η δημιουργία δομών στέγασης για ασυνόδευτους ανηλίκους αλλά και για ενήλικες κρίνεται ως άμεση προτεραιότητα σε όλη την επικράτεια.
6. Πως αξιολογείτε την συνεργασία με τις ελληνικές αρχές- την κυβέρνηση ή τις περιφερειακές/ αυτοδιοικητικές δομές- αλλά και τις τοπικές κοινωνίες; Προβλήματα συνεργασίας ή αποδοχής σας, υπήρξαν;
Η συνεργασία με τις ελληνικές αρχές είναι καλή, διότι οι δράσεις που υλοποιούμε είναι απολύτως αναγκαίες για να μπορούν οι αρχές να λειτουργήσουν (όπως για παράδειγμα στην Υπηρεσία Ασύλου, στην Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής και σε νοσοκομεία, όπου βοηθάμε, κυρίως στο κομμάτι της διερμηνείας). Εντούτοις, όσον αφορά στα ζητήματα συνεργασίας, από την αρχή της κρίσης η ΜΕΤΑδραση είχε αναφέρει το τεράστιο έλλειμμα συντονισμού από πλευράς της Πολιτείας. Η ΜΕΤΑδραση έχει κάνει σχετικές προτάσεις από το καλοκαίρι του 2015, όπως για παράδειγμα να αξιοποιηθούν τα εγκαταλελειμμένα στρατόπεδα, να συνταχθεί ένα αρχείο με λεπτομέρειες για το τι προσφέρει η κάθε Οργάνωση, πού δραστηριοποιείται, ποιες ώρες, ποιοι είναι οι υπεύθυνοι και τα στοιχεία επικοινωνίας τους, ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις κ.α.
Στο σημείο αυτό, είναι σκόπιμο για την προστασία και τη διαφύλαξη των επωφελούμενων να προσδιορίζονται και να ξεχωρίζουν οι οργανώσεις που προσφέρουν ουσιαστικό και ποιοτικό έργο. Η ΜΕΤΑδραση έχει δώσει δείγματα γραφής και χαίρει της αποδοχής από όλες τις τοπικές κοινωνίες και αρχές. Μάλιστα η αποδοχή της σε κάποιες περιοχές είναι εντυπωσιακή καθώς η ποιότητα των δραστηριοτήτων της τίθεται σε σύγκριση με άλλων οργανώσεων που υπολείπονταν σε τεχνογνωσία και προγραμματισμό. Για παράδειγμα, οι Δομές Μεταβατικής Φιλοξενίας στη Λέσβο και στη Σάμο είχαν μεγάλη αποδοχή από τους κατοίκους των γύρω περιοχών και από τη σχολική κοινότητα. Η ανταπόκριση αυτή δεν είναι αποτέλεσμα μόνο ενός αισθήματος αλληλεγγύης του κόσμου, αλλά παίζει σημαντικό ρόλο και η εμπιστοσύνη και η αναγνώριση του έργου της ΜΕΤΑδρασης.
7. Είστε ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα των προσπαθειών σας στην Ελλάδα; Πόσο καίρια θεωρείτε την προσφορά της οργάνωσής σας και των ΜΚΟ γενικότερα σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση; Συνεργάζεστε με άλλες ΜΚΟ και ποιο είναι το επίπεδο συντονισμού των δράσεων σας;
Σε κάποιες δράσεις, κυρίως της διερμηνείας και της συνοδείας ανηλίκων, ήταν καταλυτική η προσφορά της ΜΕΤΑδρασης, διότι είχε προετοιμαστεί για αυτή την κρίση, ήταν ήδη οργανωμένη, και αν υπήρχε περισσότερη στήριξη όσον αφορά την χρηματοδότηση θα ήταν εφικτή η κάλυψη και άλλων αναγκών που προέκυπταν καθημερινά. Οι δράσεις της έχουν αποδώσει ποιοτικά και μετρήσιμα αποτελέσματα και θα συνεχιστεί η παρουσία της σε όλες τις περιοχές όπου κρίνεται ότι υπάρχει ανάγκη.
Γενικότερα, η συμβολή της Κοινωνίας των Πολιτών ήταν ιδιαίτερα σημαντική στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και η προσφορά τους είναι καίριας σημασίας. Αν δεν υπήρχαν οι οργανώσεις κυρίως το καλοκαίρι του 2015, η κατάσταση μπορεί να ήταν πάρα πολύ χειρότερη. Επειδή ακριβώς δραστηριοποιούμαστε πολύ καιρό στα νησιά παρακολουθώντας όλη την εξέλιξη, είδαμε τις περισσότερες οργανώσεις να φτάνουν κατά τις αρχές Σεπτεμβρίου, πολλές από αυτές χωρίς να έχουν καμία εξειδίκευση ή γνώση για τις πραγματικές ανάγκες ώστε να τις καλύψουν. Η ΜΕΤΑδραση πάντα θεωρούσε ότι είναι απαράδεκτος ο οποιοσδήποτε ανταγωνισμός μεταξύ των Οργανώσεων διότι ο στόχος όλων έπρεπε να είναι η βέλτιστη αντιμετώπιση των αναγκών των προσφύγων.
Η ΜΕΤΑδραση είναι ανοιχτή σε συνεργασίες προκειμένου να διασφαλιστεί το βέλτιστο αποτέλεσμα για τους επωφελούμενους και γι’ αυτό βοηθήσαμε δεκάδες οργανώσεις στο πεδίο με την δωρεάν παροχή διερμηνείας από την Οργάνωσή μας. Όμως όσο και να υπάρχει καλοπροαίρετη διάθεση, είναι ενάντια στις αρχές μας να γίνονται συνεργασίες μόνο για να υλοποιούνται δράσεις οι οποίες ήδη καλύπτονται και από άλλες οργανώσεις.
8. Θεωρείτε ότι αναγνωρίζεται και αποτιμάται ορθά το έργο σας στη δημόσια σφαίρα;
Προτεραιότητα της ΜΕΤΑδρασης είναι η συνέπεια, η αποτελεσματικότητα, η ευελιξία και η ποιότητα του προσφερόμενου έργου. Παρόλο που είναι μια οργάνωση χαμηλού προφίλ και δρα αθόρυβα χωρίς να επιδιώκει δημοσιότητα, το έργο της αποτιμάται και αναγνωρίζεται. Ο κόσμος παρακολουθεί και επιδιώκει να ενημερώνεται για το έργο της Οργάνωσης και στη συνέχεια να το στηρίζει. Ήταν μεγάλη πρόκληση για τη ΜΕΤΑδραση σε αυτή την κρίση να κρατήσει τις αρχές της, την ποιότητα, το σεβασμό στους ανθρώπους, ώστε οι πρόσφυγες και οι μετανάστες να μη γίνουν ποτέ αριθμοί. Αυτό είναι κάτι το όποιο αποτελεί βασική αρχή για όλα τα στελέχη, τους ανθρώπους και τους εθελοντές της ΜΕΤΑδρασης.
9. Πιστεύετε ότι υπάρχουν αρνητικά στερεότυπα ή παρανοήσεις (πχ από τα ΜΜΕ) όσον αφορά τη δράση σας; Για παράδειγμα έχουν διατυπωθεί κατηγορίες έναντι ορισμένων ΜΚΟ ότι παροτρύνουν τους πρόσφυγες να αγνοήσουν επίσημες ευρωπαϊκές αποφάσεις.
Υπάρχουν περιστατικά κατά τα οποία οργανώσεις ή ομάδες ατόμων εκμεταλλεύονται την κρισιμότητα των συνθηκών και χρησιμοποιούν είτε την αδυναμία είτε την απελπισία των ανθρώπων και τους παραπλανούν, κάτι που μας βρίσκει εντελώς αντίθετους. Ειδικότερα τώρα όπου αλλάζει η κατάσταση, περνάμε σε ένα στάδιο που χρειάζεται πραγματικά η σωστή πληροφόρηση των ανθρώπων, η στήριξή τους που είναι πρωτίστως υποχρέωση του κράτους, η δωρεάν παροχή νομικής στήριξης που η ΜΕΤΑδραση προσφέρει από το 2011 στα σύνορα, αλλά και το κομμάτι της ένταξης των ανθρώπων που είναι πιθανόν να μείνουν στη χώρα μας οι οποίοι όσο γρηγορότερα μάθουν τη γλώσσα και ενταχθούν, τόσο θα μειωθούν ενδεχόμενες εντάσεις και προβλήματα. Εμείς ως ΜΕΤΑδραση φροντίζουμε να δείχνουμε ποια είναι η πραγματικότητα, να μην παραπλανούμε τους πρόσφυγες αλλά να τους ενημερώνουμε για τις επιλογές που έχουν, ώστε να είναι σε θέση να παίρνουν μόνοι τους τις αποφάσεις για το μέλλον τους και να τους στηρίζουμε.