Κάθε ένα από αυτά που αποκαλούμε «μεγάλα ιστορικά γεγονότα» κρύβουν πάντα πολλές, μικρές, ιστορίες που εκτυλίχθηκαν παράλληλα με όλα αυτά που θα διαβάσουμε σε ένα βιβλίο με την επίσημη εκδοχή των όσων συνέβησαν. Είναι συνήθως οι ιστορίες ανθρώπων που βρέθηκαν στο σωστό ή λάθος σημείο, τη δεδομένη χρονική στιγμή και με τις πράξεις τους άφησαν το δικό τους σημάδι στην ιστορία.
Μια τέτοια ιστορία είναι αυτή του Επισκόπου της καθολικής εκκλησίας, Edward Daly στις 30 Ιανουαρίου 1972. Και είναι η πράξη του εκείνη την ημέρα, που έμεινε στην ιστορία ως «Ματωμένη Κυριακή», που στην είδηση του θανάτου του 82χροννου η χώρα θρηνεί για την απώλεια ενός «μεγάλου ανθρώπου». Η εικόνα του να ανεμίζει μια λευκή ματωμένη πετσέτα απέναντι στα βρετανικά στρατεύματα που είχαν ανοίξει πυρ κατά των διαδηλωτών είναι από τις πιο εμβληματικές και αντιπροσωπευτικές της ταραχώδους και αιματηρής περιόδου της Β.Ιρλανδίας.
Τα γεγονότα της «Ματωμένης Κυριακής» που εκτυλίχθηκαν στο Derry της Βόρειας Ιρλανδίας, έχουν χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο σημαντικούς καταλύτες για την έξαρση της βίας που ακολούθησε, τη δράση του ΙRA, τα αντίποινα του βρετανικού στρατού, τις φυλακίσεις Ιρλανδών υποστηρικτών της οργάνωσης, τις στημένες δίκες, τις απεργίες πείνας, την αναγκαστική σίτιση και τόσα πολλά ακόμη. Σε αυτόν τον ανηλεή ακήρυχτο πόλεμο έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι.
Εκείνη την ιστορική λοιπόν μέρα τo Derry παλλόταν στους ήχους των συνθημάτων πολιτών της Β. Ιρλανδίας που μετείχαν σε διαδήλωση υπερασπιζόμενοι τα πολιτικά τους δικαιώματα, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Ένωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της χώρας. Ξαφνικά όμως οι άνδρες 1ου Τάγματος του Βρετανικού Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών άνοιξαν πυρ, χωρίς να έχουν καν προκληθεί από τους συγκεντρωμένους.
Μεταξύ των συγκεντρωμένων ήταν και ο 39χρονος τότε βοηθός ιερέας, Daly και βρέθηκε πλάι στον 17χρονο John «Jackie» Dubby ο οποίος δέχθηκε μια σφαίρα από τους στρατιώτες και έπεσε στο έδαφος αιμόφυρτος. Η εικόνα όμως που χαράχθηκε στη μνήμη όλων ήταν αυτή του ιερέα να κρατά μια ματωμένη πετσέτα, να την ανεμίζει στον αέρα και να προηγείται μια ομάδας διαδηλωτών που κρατούσαν στα χέρια τον νεαρό τραυματία, ελπίζοντας να καταφέρουν να προσεγγίσουν το πλησιέστερο νοσοκομείο χωρίς να ανοίξουν πυρ προς το μέρος τους οι στρατιώτες. Ο δε Daly ήταν αυτός που στη μέση του δρόμου διάβασε στον νεαρό την τελευταία προσευχή.
«Αισθάνομαι την ανάγκη να εξιστορήσω όσα είδα και αυτό που είδα ήταν ένας νεαρός, ο οποίος δεν απειλούσε κανέναν να πυροβολείται απρόκλητα και να πεθαίνει» είχε δηλώσει ο Daly. Χρόνια μετά αυτό που κάποιοι αποκαλούσαν απλά έναν ισχυρισμό, επιβεβαιώθηκε. Το 2010 δόθηκε στη δημοσιότητα το επίσημο πόρισμα για τα γεγονότα της «Ματωμένης Κυριακής» και βάσει των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κανένα από τους 14 νεκρούς θύματα δεν έφερε την παραμικρή ευθύνη αφού δεν συνιστούσε απειλή για τους στρατιώτες που αδικαιολόγητα άνοιξαν πυρ.
Τα χρόνια που ακολούθησαν ο Daly μετείχε ή και ηγήθηκε εκστρατειών για τα αθώα θύματα των «Ταραχών στη Β.Ιρλανδία», όπως των Έξι του Μπέρμιγχαμ, οι οποίοι καταδικάστηκαν αν και αθώοι, ως μέλη του ΙRA και δράστες πολύνεκρης βομβιστικής επίθεσης. Πέρασαν 16 χρόνια στη φυλακή και τελικά αποδείχθηκε η κακοδικία και οι πλεκτάνες της αστυνομίας για τους ενοχοποιήσουν και αφέθηκαν ελεύθεροι. Η ιστορία τους αποτυπώθηκε με εκπληκτικό τρόπο στην ταινία «Εις το όνομα του πατρός».
