Τα 80's αποτελούν ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία της Ελλάδας, για όλους τους σωστούς αλλά και λάθος λόγους που σας έρχονται αυτόματα στο μυαλό μόλις σκέφτεστε την εν λόγω δεκαετία. Ίσως κυρίως τους λάθος. Ακόμα όμως και η χειρότερη βιντεοταινία ή η πιο φρικαλέα στιλιστική τάση δεν θα σταθούν ποτέ αρκετές για να μειώσουν τον αντίκτυπο που είχαν τα 80's στη κουλτούρα μας και στις καρδιές μας, όπως και τη γλυκιά νοσταλγία που προκαλεί η ανάμνησή τους.
Η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση συμπράττουν φέτος στη διοργάνωση μιας ιστορικής, πολιτιστικής και αναβιωτικής έκθεσης με τίτλο «GR80s: Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη», η οποία βάζει στην άκρη τη νοσταλγία και στοχεύει στην παρακολούθηση μιας πολυσήμαντης περιόδου της σύγχρονης Ιστορίας μας, η οποία σημάδεψε τις ενεργές, σήμερα, γενιές και ίσως καθορίσει και το μέλλον των νεότερων.
Ο Χρήστος Βακαλόπουλος (1956-1993), κριτικός κινηματογράφου, σκηνοθέτης και συγγραφέας, λατρεύτηκε ως μια απο τις πιο ανήσυχες μορφές της εγχώριας ποπ κουλτούρας. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του "Ολγα Ρόμπαρντς" (1989) ήταν ένας φόρος τιμής στα φιλμ νουάρ αλλά, κυρίως, απόπειρα να συγκεράσει μια μεγάλη κινηματογραφική λατρεία με όψεις της πραγματικότητας στην Αθήνα. / φωτογραφία Ταινιοθήκη της Ελλάδος / Greek Film Archive
φωτογραφία: ΤΑ ΝΕΑ, 1983
H έκθεση θα εισάγει τον επισκέπτη στην ελληνική δεκαετία του ’80, μέσα από μια διαδρομή που περιλαμβάνει τέσσερις θεματικές κατηγορίες: την πολιτική, τις τέχνες, τον τρόπο ζωής και την τεχνολογία, και η οποία θα αναπτυχθεί σε δεκατρία περίπτερα. Παράλληλα, η έκθεση θα πλαισιωθεί από πλήθος εκδηλώσεων που περιλαμβάνει εκθέσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, καλλιτεχνικά δρώμενα, επιστημονικές ημερίδες και διαλέξεις, εκπαιδευτικά workshops, που θα απευθύνονται σε όλο το εύρος των κοινωνικών ομάδων.
Η Ελούντα της Κρήτης ήταν για τον Ανδρέα Παπανδρέου όχι μόνο τόπος ανάπαυσης και διακοπών, αλλά και κέντρο διαμόρφωσης πολιτικής, αφού ήδη απο τις αρχές της δεκαετίας του '80 περνούσε εκεί τα καλοκαίρια του, συχνά μαζί και με στενούς τους συνεργάτες (Μ. Κουτσόγιωργας, Α. Τσοχατζόπουλος, Β. Παπανδρέου κ.α.) / φωτογραφίες: εφημερίδα Ανατολή, Γ. Μαυρικάκης
Στο πλαίσιο των παράλληλων αυτών εκδηλώσεων θα πραγματοποιηθεί και μια ιδιαίτερου χαρακτήρα έκθεση με τίτλο «Τα Άλμπουμ της Δεκαετίας του ’80». Η ομάδα των GR80S προσκαλεί τον κόσμο να μοιραστεί τις προσωπικές τους φωτογραφίες από τη δεκαετία του '80, οι οποίες και θα αποτελέσουν το υλικό για το στήσιμο της έκθεσης. Μπορείτε να στείλετε τα πάντα: οικογενειακά πορτρέτα από εορταστικές ή καθημερινές περιστάσεις, φωτογραφίες από διακοπές ή από διάφορες στιγμές της παιδικής/εφηβικής/ενήλικης ζωής σας από εκείνη την ιστορική περίοδο, αρκεί να τις σκανάρετε ή να τις φωτογραφήσετε με το κινητό σας και να τις στείλετε στη Στέγη ή απλά να επικοινωνήσετε με την ομάδα της διοργάνωσης για να τις παραλάβουν οι ίδιοι από το χώρο σας.
Η λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά σε αυτή την άκρως ενδιαφέρουσα παράλληλη έκθεση του GR80S, είναι πως το τελικό υλικό θα επιμεληθεί ένας από τους καλύτερους και πλέον σημαντικούς Έλληνες φωτογράφους (αν όχι ο σημαντικότερος), ο Σπύρος Στάβερης.
«Ήταν μία πρόταση που μου απηύθυνε ο καθηγητής Παναγής Παναγιωτόπουλος εκ μέρους της ομάδας που διοργανώνει την έκθεση "Η Ελλάδα του '80 στην Τεχνόπολη"», είπε ο κ. Στάβερης στη HuffPost Greece. «Εκθέσεις με παρόμοιο περιεχόμενο - ιδιωτικές/ανώνυμες φωτογραφίες- γίνονται τα τελευταία χρόνια σε διάφορα φεστιβάλ, αλλά στην Ελλάδα θα είναι η πρώτη φορά, τουλάχιστον σε τέτοια έκταση. Η έκθεση με τα άλμπουμ θα φιλοξενηθεί ξεχωριστά στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών».
Σχετικά με το που αποσκοπεί η ομάδα του GR80S μέσα από τη συγκεκριμένη διαδραστική έκθεση, ο κ. Στάβερης είπε στη HuffPost πως η ελπίδα τους είναι, όταν συγκεντρωθεί το υλικό, να προκύψουν διάφορες θεματικές, οι οποίες μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι και ανεκδοτολογικές. «Αλλά θα θέλαμε κυρίως μέσα από ένα ευρύ κοινωνικό "φασματοσκόπιο" να θυμίσουμε τη γενικότερη ατμόσφαιρα της δεκαετίας», συμπληρώνει. «Βέβαια, η αναπόληση παλιών δεκαετιών μέσα από προσωπικές φωτογραφίες δεν εξαντλείται σε ένα αυστηρά κοινωνικό πλαίσιο, αλλά αποζητά το χιούμορ και το ξάφνιασμα καθώς μας αποκαλύπτονται ατόφια διαμάντια ακούσιας τέχνης. Ίσως αυτά τα δύο τελευταία στοιχεία να είναι εκείνα που θα βαρύνουν περισσότερο και στην τελική επιλογή».
φωτογραφία: Σπύρος Στάβερης
Η ανταπόκριση του κόσμου στο κάλεσμα του Σπύρου Στάβερη και των υπόλοιπων μελών της ομάδας που εργάζεται για το στήσιμο των «Άλμπουμ της Δεκαετίας του ’80» ήταν εντυπωσιακή. «Επειδή η δεκαετία του '80 μας αφορά λίγο πολύ όλους, αν μη τι άλλο ηλικιακά, φάνηκε αμέσως, από το πρώτο κι όλας κάλεσμα, πως τόσο η γενική σύλληψη της έκθεσης, όσο και η ιδέα της έκθεσης με τα οικογενειακά άλμπουμ, προκάλεσαν μία πολύ θετική "αναστάτωση"», λέει ο κ.Στάβερης. «'Ηδη οι φωτογραφίες που λαμβάνουμε είναι αυτές ακριβώς που αποζητάμε, δηλαδή μέσα στη δεκαετία, αλλά και ξεχωριστές». Για όσους, ωστόσο, περιμένουν να απολαύσουν σε πρώτο πλάνο έργα από το προσωπικό αρχείο του Σπύρου Στάβερη, καλύτερα να περιορίσουν τις προσδοκίες τους. «Πιστεύω πως δεν θα χρειαστεί», λέει ο ίδιος. «Προτιμώ να ξεφυλλίζω τα ξένα άλμπουμ».
φωτογραφία: Ν. Αποστολόπουλος
Αν, λοιπόν, λαχταράτε ένα ταξίδι στο χρόνο για να επισκεφθείτε μία από τις πλέον καθοριστικές δεκαετίες της ελληνικής (και όχι μόνο, φυσικά) ιστορίας, ένα ταξίδι στο οποίο μπορείτε να συμμετέχετε και ως πρωταγωνιστές, η έκθεση «GR80s: Η Ελλάδα του Ογδόντα στην Τεχνόπολη» θα πραγματοποιηθεί την περίοδο από τα τέλη Ιανουαρίου μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2017, στις εγκαταστάσεις της Τεχνόπολης, η οποία και θα μεταμορφωθεί σε χάρτη της ελληνικής δεκαετίας του ’80. Και μιας και μιλάμε για αναμνήσεις, ποια είναι η πιο ζωντανή ανάμνηση που κουβαλάτε ακόμα μαζί σας από την Ελλάδα του '80, κύριε Στάβερη; «'Ηταν η εποχή της οριστικής μου εγκατάστασης στην Αθήνα. Με είχε συνεπάρει το γεγονός ότι η Αθήνα ήταν ακόμη μία πόλη πολύ παλιομοδίτικη, αλλά συγχρόνως και μοντέρνα. Κι επειδή ο ομφαλός της Αθήνας ήταν τότε η Ομόνοια, από την πλατεία που είχε γίνει το σπίτι μου, χαιρόμουν να βλέπω να περνούν όλες οι ωραίες φιγούρες της πόλης. Αρκετές απ' αυτές τις φυλάω ακόμη μαζί μου, στα αρνητικά μου».
Στις 26 και 27 Ιουλίου 1985 διοργανώθηκε, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού για την ανακήρυξη της Αθήνας σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το φεστιβάλ Rock in Athens, με τη συμμετοχή μερικών από τα γνωστότερα μουσικά συγκροτήματα της δεκαετίας του ’80 όπως οι Clash, οι Stranglers και οι Cure. / φωτογραφία: N. Aποστολόπουλος
Βράδυ Δευτέρας με πανσέληνο την 25η Ιουλίου 1983 ο Λουκιανός Κηλαηδόνης κάλεσε τους Αθηναίους σε μια πρωτότυπη μουσική εκδήλωση, το Πάρτυ στη Βουλιαγμένη στην πλαζ του ΕΟΤ. Η πρωτοτυπία της εκδήλωσης και η μαζική συμμετοχή του κόσμου απέδωσαν ένα σημαντικό πολιτισμικό γεγονός, σημείο αναφοράς των πρακτικών διασκέδασης για τα χρόνια του ’80 και τις επόμενες δεκαετίες.
Αρχές '80, το πρώτο κατάστημα Goody's στην Αθήνα επί της οδού Σόλωνος. / φωτογραφία: N. Αποστολόπουλος
φωτογραφία: Κ. Πίττας