Εξαιρετικά φιλόδοξο αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο είναι το εγχείρημα πάνω στο οποίο εργάζεται η ομάδα του Ιταλού νευροχειρουργού, Σέρτζιο Καναβέρο, που επιδιώκει να πραγματοποιήσει μεταμόσχευση ανθρώπινου κεφαλιού το επόμενο έτος.
Βίντεο το οποίο είδε το New Scientist φαίνεται να απεικονίζει έναν σκύλο να περπατά τρεις εβδομάδες αφού η σπονδυλική του στήλη είχε κοπεί σχεδόν ολόκληρη. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα, ο Καναβέρο υποστηρίζει πως η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε στον σκύλο θα καταστήσει δυνατή τη μεταμόσχευση ενός ανθρώπινου κεφαλιού του χρόνου.
Ο Καναβέρο έγινε γνωστός το 2015, όταν ισχυρίστηκε ότι τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επιτυχή πραγματοποίηση μιας μεταμόσχευσης μπορούν πλέον να ξεπεραστούν. Η κεντρική ιδέα, βγαλμένη από θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, είναι ότι το κεφάλι θα μπορούσε να συνδεθεί στο σώμα κάποιου που είναι εγκεφαλικά νεκρός, δίνοντάς του παράλληλα ξανά τη δυνατότητα να κινείται.
Papers που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα, στα οποία περιγράφεται η τεχνική που χρησιμοποιήθηκε στον σκύλο, μπήκαν στο μικροσκόπιο άλλων επιστημόνων. «Αυτά τα papers δεν στηρίζουν τη χρήση σε ανθρώπους» αναφέρει ο Τζέρι Σίλβερ, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιo Case Western Reserve στο Οχάιο.
Για να συνδεθούν δύο άκρες μιας σπονδυλικής στήλης, είτε αυτή είναι κομμένη, είτε επιδιώκεται η σύνδεση ενός κομμένου κεφαλιού προς μεταμόσχευση σε σώμα δωρητή, χρειάζεται να συνδεθούν χιλιάδες νευρώνες. Αν δεν είναι σε επαφή μεταξύ τους, θα μεγαλώσουν χώρια, και ποτέ δεν θα σχηματιστούν τα απαραίτητα «κυκλώματα» μέσω των οποίων κινούνται τα νευρικά ερεθίσματα στο σώμα.
Σε μια σειρά από τρία papers, όλα με τη συμμετοχή του Καναβέρο για το Surgical Neurology International, ερευνητές στη Ν. Κορέα και τις ΗΠΑ, ισχυρίζονται πως ένα χημικό που ονομάζεται πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) ίσως βοηθά στη συγκόλληση.
Ο Σι Γιουν Κιμ του Πανεπιστημίου Κονκούκ στη Σεούλ και η ομάδα του, που συνεργάζεται με τον Καναβέρο, έκοψε τις σπονδυλικές στήλες 16 ποντικιών. Στη συνέχεια, εισήγαγε PEG στο κενό μεταξύ των άκρων στα μισά ποντίκια, ενώ στα υπόλοιπα χρησιμοποιήθηκε αλμυρό νερό. Μετά από τέσσερις εβδομάδες, αναφέρθηκε ότι πέντε από τα οκτώ ποντίκια της πρώτης ομάδας είχαν ανακτήσει μέρος της ικανότητας κίνησής τους, τη στιγμή που αυτό δεν είχε παρατηρηθεί στη δεύτερη ομάδα. Τα άλλα τρία ποντίκια της πρώτης ομάδας πέθαναν, όπως και όλα της δεύτερης.
Στο Πανεπιστήμιο Ράις στο Χιούστον του Τέξας ερευνητές δουλεύουν πάνω σε μια καλύτερη έκδοση PEG. Η ομάδα αυτή θεώρησε ότι μπορεί να βελτιώσει την όλη διαδικασία προσθέτοντας νανο-ίνες γραφενίου- ενός υλικού που είναι καλός αγωγός του ηλεκτρισμού και μπορεί να λειτουργήσει ως «σκαλωσιά» πάνω στα οποία μεγαλώνουν οι νευρώνες. Η νοτιοκορεατική ομάδα, που ονόμασε την προσέγγιση της ομάδας του Πανεπιστημίου Ράις Texas-PEG, και τη χρησιμοποίησε σε πέντε ποντίκια, αμέσως μετά το κόψιμο των σπονδυλικών τους στηλών. Την επόμενη ημέρα, εξέτασε εάν περνούσε ηλεκτρική δραστηριότητα. Όπως διαπιστώθηκε, υπήρχαν ηλεκτρικά σήματα, αν και λίγα, τη στιγμή που σε πέντε ποντίκια που δεν χρησιμοποιήθηκε Texas-PEG δεν υπήρχε τίποτα.
Όπως αναφέρθηκε, μία πλημμύρα στο εργαστήριο σκότωσε τα τέσσερα από τα πέντε ποντίκια στα οποία είχε χρησιμοποιηθεί Texas- PEG. Δύο ημέρες μετά την εγχείρηση, το τελευταίο από αυτά έδειξε μικρή ικανότητα κίνησης και στα τέσσερα πόδια, και μια εβδομάδα μετά ήταν ικανό να σταθεί, αν και αντιμετώπιζε προβλήματα ισορροπίας. Μετά από δύο εβδομάδες, σύμφωνα με τους ερευνητές, το ποντίκι μπορούσε να περπατά, να σηκώνεται και να τρώει μόνο του, τη στιγμή που στα άλλα ποντίκια, που δεν είχε χρησιμοποιηθεί Texas-PEG, δεν είχε υπάρξει καμιά βελτίωση.
Στο τελικό πείραμα, η νοτιοκορεατική ομάδα δοκίμασε το PEG σε ένα σκύλο αμέσως μετά το σχεδόν ολικό κόψιμο της σπονδυλικής του στήλης (περίπου 90%). Την επόμενη ημέρα, ο σκύλος είχε παραλύσει εντελώς, αλλά μετά από τρεις ημέρες αναφέρθηκαν μικρές κινήσεις στα τέσσερα άκρα. Μετά από δύο εβδομάδες ο σκύλος μπορούσε να κινήσει τα πίσω πόδια του και την τρίτη εβδομάδα μπορούσε να περπατά, να κουνά την ουρά του, να ακουμπά αντικείμενα και γενικά να κινείται φυσιολογικά.
Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, το New Scientist επικοινώνησε με πάνω από 10 ειδικούς για να σχολιάσουν τις μελέτες και τα βίντεο, αλλά οι περισσότεροι δεν ήθελαν να το κάνουν. Αυτοί που σχολίασαν, είπαν ότι έχουν αμφιβολίες, καθώς, για παράδειγμα, στην περίπτωση του σκύλου, ήταν μεμονωμένη περίπτωση, χωρίς «ομάδα ελέγχου». «Ισχυρίζονται πως έκοψαν την αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία για αυτό στο paper, απλά κάποιες εικόνες» αναφέρει ο Σίλβερ, ο οποίος θα ήθελε να δει ιστολογικά στοιχεία για να αποδειχθεί κάτι τέτοιο. Όσον αφορά στο Texas-PEG λέει πως υπάρχουν πολύ λίγα δεδομένα.
Σχετικά με τον στόχο της μεταμόσχευσης εγκεφάλου σε ανθρώπους, ο Άρθουρ Κάπλαν, του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, ειδικός σε θέματα ιατρικής ηθικής, εκτιμά ότι απέχει ακόμα πολλά χρόνια. «Αυτή η δουλειά θα τους έφερνε τρία με τέσσερα χρόνια από την επιδιόρθωση σπονδυλικής στήλης σε ανθρώπους. Θα τους έφερνε επτά ή οκτώ από μια μεταμόσχευση κεφαλιού».