Πώς ερμηνεύεται το μήνυμα που απέστειλε η Μέρκελ στον πρόεδρο Τραμπ;

Πώς ερμηνεύεται το μήνυμα που απέστειλε η Μέρκελ στον πρόεδρο Τραμπ;
BERLIN, GERMANY - NOVEMBER 09: German Chancellor Angela Merkel gives a statement to the media following the victory by U.S. Republican candidate Donald Trump in U.S. presidential elections on November 9, 2016 in Berlin, Germany. Merkel reiterated the global responsibility that comes with the role of a U.S. president and offered to work with Trump on a basis of traditional, liberal democratic values. (Photo by Sean Gallup/Getty Images)
BERLIN, GERMANY - NOVEMBER 09: German Chancellor Angela Merkel gives a statement to the media following the victory by U.S. Republican candidate Donald Trump in U.S. presidential elections on November 9, 2016 in Berlin, Germany. Merkel reiterated the global responsibility that comes with the role of a U.S. president and offered to work with Trump on a basis of traditional, liberal democratic values. (Photo by Sean Gallup/Getty Images)
Sean Gallup via Getty Images

Το ενδιαφέρον των αναλυτών έχει εγείρει το μήνυμα που απέστειλε η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, στον νέο Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ. Την στιγμή που οι περισσότεροι αρχηγοί κρατών είτε εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους για την νίκη του, όπως ο Βίκτωρ Όρμπαν, είτε περιορίστηκαν απλώς στον να τον συγχαρούν, στέλνοντας ένα μετριοπαθές μήνυμα, όπως η χώρα μας, η Μέρκελ δεν δίστασε να ξεκαθαρίσει ότι οι σχέσεις Γερμανίας-ΗΠΑ δεν θα διαμορφωθούν μόνο υπό τους όρους του Τραμπ.

«Η Γερμανία και η Αμερική συνδέονται με τις αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και του σεβασμού στην νομοθεσία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ανεξάρτητα από την καταγωγή, το χρώμα του δέρματος, την θρησκεία, το φύλο, την σεξουαλική ταυτότητα ή τις πολιτικές απόψεις», τόνιζε η Καγκελάριος στο μήνυμά της και πρόσθετε: «προσφέρω στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ στενή συνεργασία στην βάση αυτών των αξιών».

Σε πρώτη ανάγνωση οι δηλώσεις της Μέρκελ δεν λένε τίποτα το ουσιώδες, όπως και οι περισσότερες αντιδράσεις ηγετών στην νίκη του Τραμπ. Ωστόσο, η ίδια περνά ένα ήπιο μα ξεκάθαρο μήνυμα στις ΗΠΑ: θα συνεργαστούμε μαζί σας με τους δικούς μας όρους. Πράγματι, η Γερμανία θα δυσκολευτεί σε μεγάλο βαθμό να συνεργαστεί με τις Πολιτείες, αν αναλογιστεί κανείς τις εκ διαμέτρου αντίθετες στάσεις που έχουν οι δύο ηγέτες τους σε μείζονα ζητήματα όπως το προσφυγικό. Όμως οι διαφορές Μέρκελ-Τραμπ είναι πολύ περισσότερες και, λόγω της θέσης της Γερμανίας στην Ευρώπη, αναμένεται να επηρεάσουν τις σχέσεις, όχι μόνο της χώρας της, αλλά όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την υπερδύναμη.

Η πρώτη και σημαντικότερη διαφορά στις στάσεις των δύο ηγετών αφορά φυσικά στο θέμα του προσφυγικού. Η Μέρκελ πέρυσι έλαβε τον τίτλο της «Μητέρας των Προσφύγων», όταν άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της σε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες πολέμου. Η ίδια είναι υπέρμαχος της πολιτικής των ανοιχτών συνόρων στην Ευρώπη και έχει ασκήσει οξεία κριτική στις χώρες που επέλεξαν να παρεμποδίσουν τις προσφυγικές ροές να φτάσουν στα εδάφη τους. Από την άλλη, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί στους ψηφοφόρους του ότι θα εφαρμόσει σκληρά μέτρα στον τομέα της μετανάστευσης, αποκλείοντας τους μουσουλμάνους και χτίζοντας τείχη στα σύνορα με το Μεξικό. Δεν είμαστε σε θέση ακόμα να γνωρίζουμε εάν η στάση του μεγιστάνα θα «μαλακώσει» μετά την εκλογή του, όμως ας μην ξεχνάμε ότι στον νικητήριο λόγο του φάνηκε ενωτικός.

Στο μήνυμά της προς τον Τραμπ, η Μέρκελ έκανε ακόμα αναφορά στο θέμα του φύλου. Η Γερμανίδα Καγκελάριος αποτελεί ένα από τα παγκόσμια σύμβολα γυναικείας δύναμης, ανεξάρτητα από το κατά πόσο το έργο της θεωρείται αμφιλεγόμενο. Η ίδια μάλιστα φαίνεται να επιθυμούσε την εκλογή Κλίντον και για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Την Τρίτη, η Μέρκελ είχε δηλώσει ότι μια νίκη της Κλίντον θα έφερνε τον κόσμο πιο κοντά σε μια εξισορρόπηση των γυναικών και των ανδρών που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Υπενθυμίζουμε ακόμα ότι μία από τις στιγμές που η Μέρκελ είχε κρατήσει σκληρότερη στάση στο θέμα της μετανάστευσης, ήταν μετά τις σεξουαλικές επιθέσεις στην Κολονία. Όταν ακόμα οι πληροφορίες έκαναν λόγο για μετανάστες από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, η Καγκελάριος είχε πει πως ίσως εκδώσει τους αιτούντες άσυλο που έχουν κριθεί ένοχοι για εγκλήματα. Είναι λοιπόν αναμενόμενο να κρατήσει μια αυστηρή στάση απέναντι στον άνδρα που έχει παραδεχτεί ότι αρπάζει τις γυναίκες από τα γεννητικά τους όργανα.

Η Μέρκελ επίσης είναι εύλογο να ανησυχεί για την στάση που έχει κρατήσει μέχρι στιγμής ο Τραμπ απέναντι στο ΝΑΤΟ. Ο τελευταίος έχει πει ότι επιθυμεί να βγει από την βορειοατλαντική συμμαχία, γιατί οι άλλες χώρες δεν σπαταλούν αρκετά χρήματα στην ενίσχυση της στρατιωτικής τους δύναμης και βασίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακόμα, έχει εκφράσει την πρόθεσή του να συσφίξει τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας. Χθες, Τετάρτη, ο Γενς Στόλτενμπεργκ είχε προειδοποιήσει ότι με την εκλογή Τραμπ το ΝΑΤΟ θα έρθει αντιμέτωπο με τους κινδύνους που αντιμετώπιζα την εποχή του ψυχρού πολέμου. Πράγματι, όπως επισημαίνει η Washington Post, εάν οι ΗΠΑ επιδιώξουν μια συνεργασία με τη Μόσχα, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να αποσύρει το σχέδιο τοποθέτησης 4.000 στρατιωτών στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής.

Στα ίδια πλαίσια απομονωτισμού που κινείται ο Τραμπ τίθεται και το ζήτημα των διεθνών συνεργασιών, όπως η Διατλαντική Συμφωνία (TTIP). Η TTIP είναι μια αμφιλεγόμενη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, την οποία επιθυμούσαν διακαώς ο Μπάρακ Ομπάμα και η Άνγκελα Μέρκελ. Ωστόσο, δεν ήταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες σύμφωνες με τους όρους της, ενώ αντιδράσεις είχαν προκληθεί και εντός της Γερμανίας. Εάν ο Τραμπ τηρήσει τις δεσμεύσεις του για μη αποδοχή της συμφωνίας, η TTIP -και πιθανότατα άλλες συμφωνίες- είναι καταδικασμένες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν μάλιστα λόγο για θάνατο της παγκοσμιοποίησης.

Στο σημείο αυτό όμως να σημειώσουμε ότι για να συμβούν όλα αυτά, ο Τραμπ θα πρέπει να τηρήσει όλες του τις δεσμεύσεις και να μην κάνει ένα άλμα προς μια πιο μετριοπαθή στάση. Η Μέρκελ, μια από τις αγαπημένες του ηγέτιδες(!), έχει κάθε λόγο να ανησυχεί με την εκλογή του και το μήνυμά της ήταν κάτι περισσότερο από αναμενόμενο.

Δημοφιλή