Στο βιβλίο «Εγώ, μιλώντας όμορφα μία ημέρα»( Me Talk Pretty One Day), ο χιουμορίστας Ντέιβιντ Σιντάρις αφηγείται τον τρόπο με τον οποίο έμαθε να μιλάει γαλλικά ως ενήλικας, υπό την επίβλεψη ενός αυστηρού εκπαιδευτικού.
Στην προσπάθειά του να κατακτήσει τη νέα αυτή γλώσσα, ένιωθε αδύναμος, ευάλωτος, σχεδόν σαν να ήταν ένα εντελώς διαφορετικό άτομο.
Όποιος έχει πάρει την απόφαση να μάθει μία νέα γλώσσα μπορεί να νιώσει κάπως ανάλογα. Αλλά αυτό που συμβαίνει δεν αφορά μόνο τη συναισθηματική μας κατάσταση: H έρευνα δείχνει ότι η προσωπικότητά μας μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τη γλώσσα μου μιλάμε.
Η Μαργαρίτα, μία Ρωσιδο-αμερικανίδα μετανάστρια έφθασε στις ΗΠΑ σε ηλικία 19 ετών για να ξεφύγει από τον αντισημιτισμό στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Σήμερα οι εμπειρίες της από τους δύο πολιτισμούς, φαίνεται να αποτυπώνονται στον τρόπο με τον οποίο μιλάει την κάθε γλώσσα. Όταν μιλάει ρωσικά λέει ότι νιώθει «επιφυλακτική, συνεσταλμένη» και πως αισθάνεται «άβολα». Αλλά όταν μιλάει αγγλικά περιγράφει τον εαυτό της ως «περίεργη, εξωστρεφής» και «ελεύθερη».
Ομοίως, ο Τόνι, ο οποίος μεγάλωσε μιλώντας αγγλικά και ισπανικά, προσπάθησε να μάθει γαλλικά και λέει ότι όταν ομιλεί τη συγκεκριμένη γλώσσα αισθάνεται «σοφιστικέ, κομφός» και «γλυκός». Η άποψή του για τους Γάλλους είναι πως πρόκειται για «έξυπνο, κομψό και αξιοθαύμαστο» λαό.
Πράγματι, η έρευνα δείχνει ότι οι αντιλήψεις μας για τον πολιτισμό που συνδέεται με μία συγκεκριμένη γλώσσα μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά μας. Μία μελέτη του 2006 με επικεφαλής την Νάιραν Ραμίρεζ Εσπάρτζα, επίκουρο καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ και οι συνεργάτες της ζήτησαν από ανθρώπους που ομιλούν ταυτόχρονα αγγλικά και ισπανικά να συμμετάσχουν σε ένα τεστ προσωπικότητας στις δύο αυτές γλώσσες. Το τεστ μετράει το 5 κύρια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (Big Five) εξωστρέφεια, τερπνότητα, διαφάνεια, ευσυνειδησία και νευρικότητα.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με υψηλότερη βαθμολογία στην εξωστρέφεια, την τερπνότητα και την ευσυνειδησία όταν συμπλήρωσαν το τεστ στην αγγλική εκδοχή του. Οι ερευνητές εικάζουν ότι αυτό μπορεί να εξηγείται από το γεγονός ότι πιο ατομοκεντρικές κουλτούρες, όπως η αμερικανική, δίνουν προτεραιότητα στο υψηλό γόητρο, την αυτοπεποίθηση, την επίτευξη στόχων και την επιφανειακή φιλικότητα, ενώ για τους Αμερικανούς είναι λιγότερο σημαντικό να επαινούν, κάτι το οποίο συμβαίνει σε περισσότερο κολεκτιβιστικούς πολιτισμούς, όπως αυτός του Μεξικού.
Στη συνέχεια, η Νάιραν Ραμίρεζ Εσπάρτζ και οι συνεργάτες της ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να περιγράψουν γραπτώς μέσα σε 15 λεπτά τις προσωπικότητές τους. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι όσοι έγραψαν στα ισπανικά, αναφέρθησαν σε θέματα σχετικά με την οικογένειά τους, τις σχέσεις και τα χόμπι τους. Όσοι έγραψαν στα αγγλικά, μίλησαν για τα επιτεύγματά τους, το πανεπιστήμιο και τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η Νάιραν Ραμίρεζ Εσπάρτζα αποδίδει τις αλλαγές στην προσωπικότητα και τη διαφορετική έμφαση στις αξίες στον τρόπο με τον οποίο η κάθε γλώσσα «τροφοδοτεί» τη συμπεριφορά.
«Η γλώσσα δεν μπορεί να διαχωριστεί από τις πολιτιστικές της αξίες», λέει. «Θα κατανοήσετε τον εαυτό σας μέσα από τις πολιτισμικές αξίες της γλώσσας την οποία μιλάτε. Είναι λογικό ότι αυτό το φαινόμενο γίνεται ιδιαίτερα αισθητό σε διπολιτισμικούς και δίγλωσσους ανθρώπους που η προσωπικότητά τους διαμορφώνεται από πολλές κουλτούρες», προσθέτει.
Πηγή: Quartz