Έρευνα: Ίσως η έρημος Σαχάρα δημιουργήθηκε εξαιτίας ανθρώπινης δραστηριότητας

Έρευνα: Ίσως η έρημος Σαχάρα δημιουργήθηκε εξαιτίας ανθρώπινης δραστηριότητας
Anonymous guide leads camels with tourists riding into setting sun in Sahara desert.
Anonymous guide leads camels with tourists riding into setting sun in Sahara desert.
GavinD via Getty Images

Νέα έρευνα σχετικά με τη μετατροπή, πριν από 10.000 χρόνια, της Σαχάρα, από μια καταπράσινη περιοχή με πυκνή βλάστηση, στην έρημο που γνωρίζουμε σήμερα, υποδεικνύει πως ίσως οι άνθρωποι να έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ερημοποίησή της.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Phys Org, νέο paper που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Earth Science από τον αρχαιολόγο Ντέιβιντ Ράιτ του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ αμφισβητεί τις περισσότερες θεωρίες για την ερημοποίηση της Σαχάρα, που έχουν να κάνουν με αλλαγές στην τροχιά της Γης ή με φυσικές αλλαγές στη βλάστηση.

«Στην ανατολική Ασία υπάρχουν εδραιωμένες εδώ και καιρό θεωρίες σχετικά με το πώς πληθυσμοί της Νεολιθικής περιόδου άλλαξαν το τοπίο τόσο σημαντικά, ώστε οι μουσώνες έπαυσαν να διεισδύουν τόσο πολύ στο εσωτερικό της ενδοχώρας» εξηγεί ο Ράιτ, σημειώνοντας επίσης στο paper ότι στοιχεία περί οικολογικής φύσης αλλαγών και κλιματικών μεταβολών που οφείλονται στους ανθρώπους έχουν καταγραφεί επίσης στην Ευρώπη, τη βόρεια Αμερική και τη Νέα Ζηλανδία. Ο Ράιτ εκτιμά πως παρόμοια σενάρια ίσως να έχουν βάση και για τη Σαχάρα.

Για να επαληθεύσει τη θεωρία του, ο Ράιτ εξέτασε αρχαιολογικά στοιχεία σχετικά με τις πρώτες εμφανίσεις της κτηνοτροφίας στην περιοχή της Σαχάρα, και τα σύγκρινε με τα καταγεγραμμένα στοιχεία γύρω από την εξάπλωση της θαμνώδους βλάστησης, ένδειξη που υποδεικνύει ερημοποίηση. Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν πως, αρχίζοντας περίπου 8.000 χρόνια πριν, στις περιοχές γύρω από τον Νείλο, κτηνοτροφικές κοινότητες άρχισαν να εμφανίζονται και να εξαπλώνονται προς τα δυτικά, περίπου την ίδια περίοδο που σημειωνόταν αύξηση στη θαμνώδη βλάστηση. Η αύξηση και εξάπλωση της κτηνοτροφίας είχαν επιπτώσεις στην οικολογία της περιοχής: Καθώς όλο και πιο πολλή βλάστηση εξαφανιζόταν λόγω της εμφάνισης και κίνησης ζώων, αυξανόταν το albedo, δηλαδή η ποσότητα του ηλιακού φωτός που ανακλάται από την επιφάνεια της γης, κάτι που με τη σειρά του επηρέασε τις καιρικές συνθήκες, μειώνοντας τις βροχοπτώσεις από τους μουσώνες. Η μείωση αυτή επέφερε ακόμα μεγαλύτερη ερημοποίηση και απώλεια βλάστησης, προκαλώντας ένα «κυκλικό» φαινόμενο που εξαπλώθηκε αργότερα σε όλη τη Σαχάρα- με αποτέλεσμα τη σημερινή έρημο.

Υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει πάνω στο θέμα, ωστόσο ο Ράιτ πιστεύει ότι υπάρχει μεγάλος πλούτος πληροφοριών κρυμμένων κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. «Υπήρχαν λίμνες παντού στη Σαχάρα τότε, και θα έχουν τα στοιχεία των αλλαγών στη βλάστηση. Πρέπει να κάνουμε έρευνες σε αυτές τις πρώην λεκάνες λιμνών για να δούμε τα ίχνη της βλάστησης, να δούμε τα αρχαιολογικά στοιχεία και να δούμε τι έκαναν εκεί οι άνθρωποι. Είναι πολύ δύσκολο να δημιουργήσεις μοντέλα για τις επιπτώσεις της βλάστησης στα κλιματικά συστήματα. Είναι δουλειά μας ως αρχαιολόγοι και οικολόγοι να πάμε εκεί και να βρούμε τα δεδομένα για να δημιουργηθούν πιο εξελιγμένα μοντέλα».

Δημοφιλή