Ολοένα και περισσότερα βρέφη πεθαίνουν στην Ελλάδα της κρίσης και κανείς δεν είναι βέβαιος γιατί

Ολοένα και περισσότερα βρέφη πεθαίνουν στην Ελλάδα της κρίσης και κανείς δεν είναι βέβαιος γιατί

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει πρόσφατη επιστημονική μελέτη για την υγεία των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης. Η μελέτη, που βασίστηκε σε δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, αναφέρει -μεταξύ άλλων- πως η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 26%(!) την περίοδο 2009-2015. Τα συγκεκριμένα ευρήματα προκαλούν ανησυχία, με το φαινόμενο πιθανότατα να προκύπτει από μια σειρά διαφορετικών παραγόντων που έχουν ξεπηδήσει την περίοδο της οικονομικής κρίσης – από την πτώση του βιοτικού επιπέδου των νέων γονιών, την προβληματική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, έως και το κίνημα κατά των εμβολίων.

Στην έρευνα, με επικεφαλής τον δρ Φίλιππο Φιλιππίδη, λέκτορα στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, συμμετείχαν ο κ. Γιάννης Τούντας, καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς επίσης και η κ. Βασιλική Γεροβασίλη του Νοσοκομείου Harefield του Λονδίνου. Ως πρώτο έτος της κρίσης θεωρήθηκε το 2010, επειδή τότε επιβλήθηκαν τα πρώτα αυστηρά μέτρα λιτότητας και υπήρξαν ορατές επιπτώσεις ύφεσης και ανεργίας στην ελληνική οικονομία. Οι ερευνητές είχαν επισημάνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο τον περασμένο μήνα ότι, επτά χρόνια μετά, υπάρχει ακόμα σημαντική αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις της κρίσης στην υγεία των Ελλήνων και αναμένονται στο μέλλον περισσότερα στοιχεία, προκειμένου να γίνει νέα αξιολόγηση.

Όπως δήλωσε στην HuffPost ο κ. Φιλιππίδης, μέχρι στιγμής δεν έχουν διευκρινιστεί οι ακριβείς αιτίες του φαινομένου, αν και το βιοτικό επίπεδο της οικογένειας διαδραματίζει καθοριστικό παράγοντα στην διασφάλιση της υγείας του βρέφους. Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι η αύξηση κατά 26% αφορά αποκλειστικά στα βρέφη, δηλαδή παιδιά ηλικίας ως ενός έτους, με τον κ. Φιλιππίδη να ξεκαθαρίζει ότι «οι θάνατοι στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι ευτυχώς πάρα πολύ σπάνιοι». Η είδηση, όταν είχε αρχικά μεταδοθεί από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, έκανε λόγο για αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, ωστόσο αυτή αφορά στα παιδιά που έχουν συμπληρώσει το 1ο έτος της ηλικίας τους. Μετά από αυτή την σημαντική διευκρίνιση, ο κ. Φιλιππίδης μας παρέθεσε μια σειρά από παράγοντες που ίσως μπορέσουν να δώσουν μια εξήγηση στο φαινόμενο.

«Ο πρώτος χρόνος της ζωής (ενός παιδιού) είναι γενικά πολύ πιο επικίνδυνος. Ο θάνατος στη βρεφική ηλικία μπορεί να σχετίζεται με συγγενείς βλάβες, με λοιμώξεις, ατυχήματα και άλλους παράγοντες. Αυτή τη στιγμή διερευνούμε ποια μπορεί να είναι τα αίτια της αύξησης. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι η προβληματική πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας κατά τη διάρκεια της κρίσης έχει παίξει κάποιο ρόλο», επισημαίνει, προσθέτοντας μερικά παραδείγματα:

«Για παράδειγμα, αν μια έγκυος δεν κάνει τον απαραίτητο προγεννητικό έλεγχο, είναι πιθανό να γεννήσει ένα παιδί με συγγενείς βλάβες, το οποίο δεν μπορεί να επιζήσει. Ή αν λόγω κόστους ή ελλείψεων στα νοσοκομεία πέσει το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών πριν και μετά τον τοκετό, μπορεί να υπάρξουν κάποιοι θάνατοι που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Ο μη εμβολιασμός είναι επίσης παράγοντας κινδύνου».

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την κρίση, χωρίς απαραίτητα να αφορούν στην υγειονομική περίθαλψη.

«Πέραν των υπηρεσιών υγείας, το βιοτικό επίπεδο της οικογένειας είναι επίσης σημαντικό. Όσο καλύτερες οι συνθήκες διαβίωσης, τόσο μικρότερη είναι και η βρεφική θνησιμότητα. Τέλος, θα ήθελα να σημειώσω ότι η Ελλάδα έχει εξαιρετικά υψηλά ποσοστά τοκετών με καισαρική. Οι αχρείαστες καισαρικές τομές, συχνά πριν ολοκληρωθεί η κύηση, μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα, οπότε είναι κι αυτός ένας παράγοντας που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη στη χώρα μας. Όπως είπα, αυτές είναι υποθέσεις. Προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε τα απαραίτητα δεδομένα για να δούμε ποια από αυτές έχει διαδραματίσει τον πιο σημαντικό ρόλο. Νομίζω όμως ότι αν προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε όλα τα παραπάνω, μόνο κερδισμένοι μπορούμε να βγούμε», είπε.

Στο σημείο αυτό να τονίσουμε πως, ερωτώμενος κατά πόσο η άφιξη παιδιών προσφύγων στην χώρα μας θα μπορούσε να δικαιολογεί την αύξηση της παιδικής θνησιμότητας, ο κ. Φιλιππίδης ξεκαθαρίζει:

«Η ανάλυσή μας βασίστηκε στα επίσημα δεδομένα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η οποία συγκεντρώνει δεδομένα από όλους τους θανάτους που συμβαίνουν στη χώρα. Λογικά περιλαμβάνονται και τα παιδιά των προσφύγων, εφόσον αυτά διαμένουν στην Ελλάδα, ο αριθμός τους όμως εκτιμώ ότι είναι σχετικά μικρός και δεν εξηγεί την αύξηση που παρατηρήσαμε. Εξάλλου η αύξηση παρατηρήθηκε σταδιακά μετά το 2009 και όχι ξαφνικά την περίοδο που η Ελλάδα υποδέχθηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων».

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2014 είχε δημοσιευτεί έκθεση προόδου για την ίδια χρονιά, με τίτλο «Δέσμευση για την Παιδική Επιβίωση: Η ανανέωση μιας υπόσχεσης». Τα αποτελέσματά της απείχαν μακράν από την εικόνα που έχουμε σήμερα για το συγκεκριμένο έτος. Τότε, η είδηση που είχε βγει από τα συγκεκριμένα δεδομένα ήταν ότι τα παιδικά ποσοστά θνησιμότητας είναι χαμηλά στην χώρα, μόνο που η σύγκριση γινόταν με βάση όλες τις χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων και των τριτοκοσμικών, αλλά και με πολύ παλιότερα έτη.

«Τα στοιχεία της έκθεσης για την Ελλάδα δείχνουν χαμηλά ποσοστά και στη νεογνική και βρεφική θνησιμότητα σε σχέση με τα παγκόσμια ποσοστά. Όσον αφορά στη νεογνική θνησιμότητα, στην Ελλάδα σημειώθηκαν εννιά θάνατοι κατά τον πρώτο μήνα της ζωής ανά χίλια ζώντα νεογνά το 1990 και 3 το 2013. Τα αντίστοιχα παγκόσμια ποσοστά είναι 33 το 1990 και 20 το 2013. Σχετικά με τη βρεφική θνησιμότητα σημειώθηκαν στην Ελλάδα 11 θάνατοι κατά το πρώτο έτος της ζωής ανά χίλια ζώντα βρέφη το 1990 και 4 το 2013. Τα αντίστοιχα παγκόσμια ποσοστά είναι 63 το 1990 και 34 το 2013», ανέφερε τότε η έκθεση.

Επιστρέφοντας όμως και πάλι στην πρόσφατη μελέτη με επικεφαλής τον κ. Φιλιππίδη, ο τελευταίος μας δίνει ως πιθανή εξήγηση στην αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας τον ελλιπή εμβολιασμό. Πρόκειται για ένα αρκετό ενδιαφέρον στοιχεί, με την HuffPost να έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους του συγκεκριμένου φαινομένου από πέρυσι τον Μάιο. Ο καθηγητής Ανδρέας Κωνσταντόπουλο, πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας, είχε τότε τονίσει στην ιστοσελίδα μας ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση των εμβολιασμών στην Ελλάδα. Όπως είχε πει, το φαινόμενο έχει τις ρίζες του στις αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις των γιατρών για το εμβόλιο της γρίπης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια εμπιστοσύνης από την πλευρά των γονέων για όλα τα εμβόλια και την εμφάνιση και στη χώρα μας του αντιεμβολιαστικού lobby.

Να σημειώσουμε ακόμα ότι, όπως τονίζει ο κ. Φιλιππίδης, τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής δεν διευκρινίζουν κατά πόσο κάποια από τα βρέφη που εξέπνευσαν εκείνο το διάστημα νοσηλεύονταν σε δημόσια ή ιδιωτικά Νοσοκομεία και κατά πόσο η παραμονή τους εκεί επιδείνωσε την υγεία τους. Υπενθυμίζουμε ότι το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια αύξηση στις καταγγελίες της ΠΟΕΔΗΝ για την κατάσταση των ελληνικών, δημόσιων Νοσοκομείων. Ποιος μπορεί να ξεχάσει άλλωστε το βίντεο που είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της ομοσπονδίας, το οποίο έδειχνε κατσαρίδες να «βολτάρουν» ανάμεσα στα κρεβάτια ασθενών.

Όποιες και εάν είναι οι αιτίες, η άνοδος της βρεφικής θνησιμότητας είναι ενδεικτική της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας τα χρόνια της κρίσης. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που πρέπει να εξεταστεί άμεσα για να μην χάνονται άδοξα νέες ζωές, πριν ακόμα συμπληρώσουν το πρώτο έτος της ηλικίας τους, με ότι αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτό στην ψυχολογία των νέων γονιών. Δεν πρέπει ακόμα να ξεχνάμε πως η Ελλάδα πλήττεται και από την υπογεννητικότητα, ένα φαινόμενο το οποίο έχει επίσης καλύψει η HuffPost στο παρελθόν.

Δημοφιλή