Εκλογές στη Βρετανία. Οι ψηφοφόροι, το εκλογικό σύστημα, οι υποψήφιοι Μέι και Κόρμπιν και όσα φέρνει η κάλπη

Οι ψηφοφόροι, το εκλογικό σύστημα, οι υποψήφιοι Μέι και Κόρμπιν και όσα φέρνει η κάλπη

Στις κάλπες προσέρχονται σήμερα, Πέμπτη, οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου για να μετάσχουν στις πρόωρες εκλογές που εξήγγειλε αιφνιδιαστικά η πρωθυπουργός και επικεφαλής του Συντηρητικού Κόμματος (Τόρις), Τερέζα Μέι τον περασμένο Απρίλιο.

Η εκλογική εκστρατεία των κομμάτων σημαδεύτηκε από τις δύο πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις που σημειώθηκαν με απόσταση λίγων μόλις ημερών η μία από την άλλη: η πρώτη στο Μάντσεστερ και η δεύτερη στο κεντρικό Λονδίνο. Φυσικά τα γεγονότα αυτά έριξαν βαριά της σκιά τους στην προεκλογική περίοδο ενώ τέθηκε το ερώτημα εάν και κατά πόσο αυτές οι επιθέσεις θα επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα αφού άνοιξε μια μεγάλη συζήτηση για τις επιλογές της Βρετανίας και την εμπλοκή της σε πολέμους στο εξωτερικό.

Κυρίως όμως αναδείχθηκε και το μείζον θέμα των τεράστιων περικοπών στην αστυνομία που έγιναν επί υπουργίας της Τερέζα Μέι ως υπουργού Εσωτερικών ενώ η ίδια παραμένει πιστή στην λογική των περικοπών και της λιτότητας.

Η δε άρνησή της στηρίξει ουσιαστικά το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας που καταρρέει, η πρόθεση της- όπως διατυπώνεται στο πρόγραμμα του κόμματος- να κόψει τα σχολικά γεύματα σε 900.000 παιδιά από οικονομικά αδύναμες οικογένειες, οι περικοπές στα επιδόματα ατόμων με αναπηρίες ή άλλα προβλήματα, η διακοπή προγραμμάτων για βοήθεια σε ηλικιωμένους κ.α. φαίνεται πως της κόστισαν αρκετές ποσοστιαίες μονάδες (η διαφορά με τους εργατικούς μειώθηκε από 22% σε 4%-8%) και ίσως να της κοστίσουν και την αυτοδυναμία.

Τα πάντα όμως κρίνονται στην κάλπη και όχι από τις δημοσκοπήσεις και αυτά είναι όλα όσα γνωρίζουμε για το θα πρέπει να περιμένουμε σήμερα:

Εκλογική διαδικασία και εκλογικό σύστημα

  • Οι κάλπες άνοιξαν στις 7 το πρωί τοπική ώρα (09.00 ώρα Ελλάδας) και κλείνουν στις 10 το βράδυ (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας). Τη ίδια ώρα θα ανακοινωθούν τα exit polls και μια ώρα αργότερα θα ξεκινήσει η μετάδοση αποτελεσμάτων.
  • Η Βρετανία είναι βασιλευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η βασική αρχή για κάθε εν δυνάμει κυβέρνηση είναι να έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των βουλευτών που εκλέγονται στην Κάτω βουλή του Κοινοβουλίου, τη Βουλή των Κοινοτήτων ενώ υπάρχει και Βουλή των Λόρδων.
  • Οι εθνικές εκλογές είναι επομένως οι εκλογές για τη Βουλή των Κοινοτήτων. Οι ψηφοφόροι καλούνται να εκλέξουν ένα μέλος του κοινοβουλίου που θα εκπροσωπεί την τοπική τους εκλογική περιφέρεια, η οποία κατά μέσο όρο έχει περίπου 72.000 ψηφοφόρους.
  • Βάσει του εκλογικού συστήματος εκλέγεται όποιος λάβει τις περισσότερες ψήφους. Δεν υπάρχει σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης για τους υποψηφίους που έρχονται δεύτεροι σε κάθε εκλογική περιφέρεια.
  • Προκειμένου να προκύψει μια πλειοψηφική κυβέρνηση, το μεγαλύτερο κόμμα πρέπει θεωρητικά να κερδίσει τουλάχιστον 326 έδρες από τις 650 περιφέρειες του Ηνωμένου Βασιλείου. Πρακτικά, το όριο για την πλειοψηφία είναι περίπου 323, καθώς το ιρλανδικό εθνικιστικό κόμμα Σιν Φέιν δεν καταλαμβάνει στο κοινοβούλιο του Λονδίνου τις έδρες που κερδίζει στη Βόρεια Ιρλανδία.
  • Το κόμμα που θα κερδίσει την πλειοψηφία θα επιδιώξει να εφαρμόσει τις πολιτικές που εξήγγειλε κατά την προεκλογική του εκστρατεία. Κατά συνθήκη, το μη αιρετό σώμα της άνω βουλής, η Βουλή των Λόρδων, δεν παρεμποδίζει πολιτικές που εξαγγέλθηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.
  • Εάν η κυβέρνηση έχει μια μικρή πλειοψηφία ή πρέπει να συμμετάσχει σε κάποιο συνασπισμό, η ικανότητά της να ηγηθεί της χώρας τυπικά θα τεθεί σε δοκιμασία κατά τη διάρκεια μιας ψηφοφορίας με αφορμή την Ομιλία της Βασίλισσας – μια ομιλία στην αρχή της κοινοβουλευτικής θητείας που παρουσιάζει την νομοθετική ατζέντα που έχει προετοιμαστεί από την μελλοντική κυβέρνηση.

Η «συμπεριφορά» του εκλογικού σώματος

  • Η συμμετοχή στις εθνικές εκλογές στη Βρετανία έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1950, όταν ήταν πάνω από 80%. Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στις γενικές εκλογές του 2015 ήταν 46,4 εκατ. Η συμμετοχή ήταν 66,4%, η υψηλότερη από το 1997.
  • Η συμμετοχή ήταν υψηλότερη στο δημοψήφισμα του 2016 για την παραμονή ή την αποχώρηση από την ΕΕ, με το 72,2% των 46.500.001 ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες. Η προθεσμία για την εγγραφή ψηφοφόρων ήταν η Δευτέρα 22 Μαΐου. Μόνο σε μία ημέρα, η εκλογική επιτροπή έλαβε 622.000 αιτήσεις.
  • Η μεγαλύτερη αύξηση στις αιτήσεις εγγραφής για αυτή την εκλογική αναμέτρηση παρατηρήθηκε μεταξύ των νέων, καθώς την τελευταία ημέρα της σχετικής προθεσμίας κατατέθηκαν σχεδόν 250.000 αιτήσεις από ψηφοφόρους κάτω των 25 ετών. Το 2015, η συμμετοχή ψηφοφόρων ηλικίας 18-24 ετών ήταν μόλις 43%.
  • Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα έχει δημοσκοπικά μεγαλύτερη απήχηση στους νέους ψηφοφόρους, ενώ οι Συντηρητικοί της Μέι είναι πιο δημοφιλείς στις μεγαλύτερες ηλικίες.
  • Συνολικά, περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα κάτω των 25 ετών έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν μετά την ανακοίνωση των εκλογών τον Απρίλιο, σε σύγκριση με περίπου 700.000 την ίδια περίοδο πριν από τις εκλογές του 2015. Λιγότεροι ψηφοφόροι άνω των 55 ετών έχουν εγγραφεί αυτή τη φορά σε σύγκριση με πριν από δύο χρόνια.
  • Η Εκλογική Επιτροπή δήλωσε ότι περίπου το 30% των ατόμων κάτω των 34 ετών δεν είχε εγγραφεί σε σύγκριση με το 4% των ψηφοφόρων άνω των 55 ετών.

Προβλέψεις για την επόμενη μέρα

Οι Συντηρητικοί της Τερέζα Μέι έχουν σήμερα μια πλειοψηφία 17 εδρών, και η ίδια προκήρυξε τις πρόωρες εκλογές με την ελπίδα να ενισχύσει την πλειοψηφία αυτή αφού υπήρχε μεγάλη πίεση από την αντιπολίτευση στις σχεδιαζόμενες ενέργειες της κυβέρνησης για το Brexit. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η Μέι αναμένεται να κερδίσει, αν και δεν είναι σαφές με πόση διαφορά και οι έδρες που θα κερδίσει επαρκούν για να σχηματίσει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έθετε, όπως πολλοί εκτιμούν, υπό σοβαρή αμφισβήτηση τη Μέι μέσα στο κόμμα.

Υπάρχει μια μεγάλη απόκλιση μεταξύ των εταιριών δημοσκοπήσεων, παρόλο που όλα τα ευρήματα συγκλίνουν στο ότι η Μέι θα υπερισχύσει ενώ οι Εργατικοί έχουν μειώσει την απόσταση από τους Συντηρητικούς.

Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων είχαν προβλέψει ότι δεν θα υπήρχε απόλυτη πλειοψηφία το 2015, με το Εργατικό πιθανόν να ήταν το πρώτο κόμμα. Η νίκη – και η πλειοψηφία- των Συντηρητικών αποτέλεσε σοκ για τους δημοσκόπους.

«Από την άποψη των δημοσκόπων, πρόκειται για μια πειραματική εκλογική διαδικασία», ανέφερε ο Άντονι Γουέλς, από τη YouGov σε σχετικό άρθρο. «Όλοι κάναμε λάθος το 2015 και όλοι δοκιμάζουμε διαφορετικές μεθόδους για να το πετύχουμε σωστά φέτος».

Επίσης ενδιαφέρον όμως για την πολιτική ζωή στη χώρα θα έχει το ποσοστό που θα κερδίσει το κόμμα των Εργατικών, αφού μια καλή επίδοση θα βοηθήσει στη διατήρηση του επικεφαλής του κόμματος, Τζέρεμι Κόμπιν στην εξουσία σε πείσμα της αντιπολίτευσης που έχει μέσα στο κόμμα -κυρίως από βουλευτές και μεγαλοστελέχη σε αντίθεση με την ευρεία στήριξη που απολαμβάνει από τη βάση.

Ο ρόλος της βασίλισσας

Η Βασίλισσα Ελισάβετ Β' έχει την εξουσία να αποπέμψει έναν πρωθυπουργό ή να επιλέξει προσωπικά τον διάδοχό του, ωστόσο το δικαίωμα αυτό δεν έχει ασκηθεί από μονάρχη από το 1834 και η παράδοση αυτή θεωρείται ξεπερασμένη. Η βασίλισσα συνηθίζει να μην εμπλέκεται στην πολιτική των κομμάτων και ο σχηματισμός της επόμενης κυβέρνησης είναι ένα θέμα που επιλύεται από τα ίδια τα κόμματα.

Δημοφιλή