Τρία χρόνια προσφυγικό και οι πειραματισμοί συνεχίζονται. Τώρα η Γερμανία θέλει να στείλει ασυνόδευτα παιδιά σε ειδικά κέντρα στο Μαρόκ

Τρία χρόνια προσφυγικό και τα πειράματα συνεχίζονται. Η Γερμανία θέλει να στείλει ασυνόδευτα παιδιά σε κέντρα στο Μαρόκο
On the eve of International Migrants Day by United Nations, Lia, a Kurdish girl from Iraq, has her hair brushed by her mother at a camp for migrants in Grande Synthe, France December 17, 2016. REUTERS/Pascal Rossignol
On the eve of International Migrants Day by United Nations, Lia, a Kurdish girl from Iraq, has her hair brushed by her mother at a camp for migrants in Grande Synthe, France December 17, 2016. REUTERS/Pascal Rossignol
Pascal Rossignol / Reuters

Περίπου τρία και πλέον χρόνια μετά την έκρηξη του προσφυγικού η δημόσια συζήτηση για το θέμα έχει ατονίσει. Η συμφωνία της Ένωσης με την Τουρκία, έβαλε ένας τέλος σε μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών διαχείρισης του προβλήματος. Τα κράτη-μέλη συνομολόγησαν πως ακόμη και αυτή η κακή συμφωνία- που κρατά το πρόβλημα πέρα από την αυλή της ΕΕ-είναι καλύτερη από το χάος που επικρατούσε το προηγούμενο διάστημα εξαιτίας της απουσίας μιας στοχευμένης πολιτικής και του πολεμικού κλίματος που επικρατούσε μεταξύ των «28». Αυτή η «σιωπή» όμως που επικρατεί για το προσφυγικό δεν συνοδεύεται και από μια πολιτική απραγία αφού χώρες, όπως πχ η Γερμανία που υποδέχθηκε έναν πολύ μεγάλο αριθμό πολιτών που αναζητούν άσυλο, τώρα αναζητά τρόπους να ξεχωρίσει τους πρόσφυγες από τους παράνομους μετανάστες.

Τι γίνεται όμως όταν στην προσπάθεια αυτή στοχοποιεί τις πιο ευαίσθητες ομάδες που χρίζουν μεγαλύτερης προστασίας δηλαδή τα ασυνόδευτα παιδιά, όταν υποστηρίζει πως είναι προς το συμφέρον τους να απελαθούν και όταν σχεδιάζει να τα στείλει σε ειδικά κέντρα που βρίσκονται σε μια χώρα όπου οι κοινωνικές υπηρεσίες αδυνατούν να τα βοηθήσουν; Πολύ περισσότερο δε, τι γίνεται όταν τέτοιου είδους πειράματα έχουν γίνει και στο παρελθόν και τώρα φαίνεται να επανέρχονται ως «σανίδες σωτηρίας» (αλλά άραγε σωτηρίας ποιου;).

Η Γερμανία λοιπόν εξετάζει την υιοθέτηση μιας από εκ των πλέον αμφιλεγόμενων πολιτικών της για το προσφυγικό. Σύμφωνα με έγγραφο της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Προσφύγων στην γερμανική εφημερίδα TAΖ, εξετάζεται η απέλαση ασυνόδευτων παιδιών στο Μαρόκο και τη φιλοξενία τους σε ειδικά κέντρα που θα δημιουργηθούν στην χώρα του Μαγκρεμπ. Ωστόσο στο έγγραφο δεν ήταν ξεκάθαρο ποια αρχή ή χώρα θα είχε την ευθύνη για τη λειτουργία τους.

Εφόσον το σχέδιο αυτό προχωρήσει, σε πρώτη φάση τα ασυνόδευτα παιδιά θα στερούνταν το δικαίωμα να διεκδικήσουν άσυλο στη Γερμανία και θα ακολουθούσε η απέλασή τους και η μεταφορά τους στα ειδικά αυτά κέντρα. Σημειώνεται πως η Γερμανία και το Μαρόκο έχουν συνάψει συμφωνία βάσει της οποίας προβλέπει την επιστροφή Μαροκινών παράνομων μεταναστών. Ωστόσο η προσπάθεια της κυβέρνησης να κηρυχθεί το Μαρόκο ως «ασφαλής χώρα προέλευσης» απέτυχε αφού η Άνω Βουλή, (Bundesrat) έκρινε πως δεν συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.

Θα μπορούσε όμως αυτό το σχέδιο της Γερμανίας να «λειτουργήσει»; Η περίπτωση της Ισπανίας δείχνει πως όχι.

Η χώρα της Ιβηρικής Χερσονήδη δοκίμασε να κάνει το ίδιο το 2005 σε μια προσπάθεια να μειώσει τον αριθμό μεταναστών ή/και προσφύγων αλλά και να αποθαρρύνει τους ανήλικους να αναζητούν άσυλο στη χώρα. Έτσι η Μαδρίτη, η Ανδαλουσία, η Καταλονία κα προχώρησαν στη δημιουργία τέτοιων προγραμμάτων ενώ δημιουργήθηκαν και δύο κέντρων υποδοχής ασυνόδευτων παιδιών επίσης στο Μαρόκο.

Το προβλήματα όμως ήταν πολλά αφού αφενός παραβιαζόταν το δικαίωμα των ανηλίκων έστω να διεκδικήσουν άσυλο ενώ οι υπηρεσίες πρόνοιας στο Μαρόκο πολύ απλά αδυνατούσαν παράσχουν την απαιτούμενη φροντίδα για τα παιδιά, όπως άλλωστε είχε επισημάνει το 2008 το Human Rights Watch ενώ ήδη από το 2005 η Unicef είχε προσπαθήσει να αποθαρρύνει την Ισπανία από την υλοποίηση των σχεδίων της τονίζοντας πως με αυτή την πολιτική προτάσσεται η λύση της απέλασης χωρίς να εξετάζεται τι είναι καλύτερο για τα παιδιά.

Μέχρι σήμερα δεν είναι σαφές πόσα παιδιά τελικά κατέληξαν σε αυτά τα κέντρα ή εάν και σε ποιο βαθμό αυτά τα κέντρα λειτούργησαν αλλά τελικά η χρήση των δύο κέντρων άλλαξε παρά το γεγονός πως η ΕΕ χρηματοδότησε τη δημιουργία τους για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Πάντως τον Ιούνιο, υπήρξαν και πάλι φωνές στην Ισπανία που ήθελαν να αναθερμάνουν την ιδέα.

Σημειώνεται πως τα ασυνόδευτα παιδιά, ως μια από τις πιο ευαίσθητες ομάδες προσφύγων απολαμβάνουν αυξημένης νομικής προστασίας και είναι πολύ πιο δύσκολο να απελαθούν, γι΄αυτό και χώρες όπως η Γερμανία και η Ισπανία αναζητούν «παραθυράκια» στη διεθνή και εθνική τους νομοθεσία. Στο άρθρο 3 της Συνθήκης για τα Δικαίωμα του Παιδιού- που έχουν υπογράψει και οι δύο χώρες- τονίζεται πως «τα συμφέροντα του παιδιού» θα πρέπει να είναι η πρωταρχική μέριμνα από πλευράς των αρχών που λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις για την τύχη τους. Και φυσικά υπάρχει εύλογη αμφισβήτηση εάν η απέλαση ενός ανήλικου ασυνόδευτου ανταποκρίνεται στο πνεύμα του άρθρου.

Δημοφιλή