Μέτρα για να αποκλειστούν φαινόμενα αγοραπωλησίας και μαύρης αγοράς ωαρίων, ζητούν 23 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ

Μέτρα για να αποκλειστούν φαινόμενα αγοραπωλησίας και μαύρης αγοράς ωαρίων, ζητούν 23 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ
Doctor in blue gloves does control check of the in vitro fertilization process using a microscope. Closeup. Horizontal.
Doctor in blue gloves does control check of the in vitro fertilization process using a microscope. Closeup. Horizontal.
abezikus via Getty Images

Ερώτηση προς τον Υπουργό Υγείας για τις ιατρικές μονάδες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής κατέθεσαν 23 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και με αυτή ζητούν τη δημιουργία αρχείου με τους δότες το οποίο θα συνδέεται ηλεκτρονικά με την αρμόδια κρατική αρχή, ουτώς ώστε να αποκλειστούν φαινόμενα αγοραπωλησίας και μαύρης αγοράς ωαρίων.

Σύμφωνα με την ερώτηση, από τις 44 μονάδες που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα, καμία δεν είχε άδεια επί μία 7ετία, έως το φετινό καλοκαίρι που ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες.

Ειδικότερα οι βουλευτές ρωτούν τον αρμόδιο υπουργό:

1. Τι χρονοδιάγραμμα υπάρχει προκειμένου να δημιουργηθεί αρχείο δοτών με τα στοιχεία ταυτότητας κάθε δότη γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, τηρουμένων των αρχών της εμπιστευτικότητας και της ιδιωτικότητας και με σαφείς δικλείδες ασφαλείας για την αποτροπή μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε αρχεία, όπως προβλέπει ο νόμος 3305/05;

2. Τι χρονοδιάγραμμα υπάρχει προκειμένου να υπάρξει ηλεκτρονική διασύνδεση των ΙΜΥΑ με την ΕΑΙΥΑ;

3. Τι μέτρα θα ληφθούν ώστε να υπάρξει έλεγχος της ενημέρωσης εκ μέρους των Μονάδων Εξωσωματικής ώστε να μην υπάρχει παραπλάνηση και καλλιέργεια προσδοκιών που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα καθώς και εκμετάλλευση για κερδοσκοπικούς λόγους της επιθυμίας για απόκτηση τέκνων;

Αναλυτικά το ερώτημα έχει ως εξής:

Προς τον κ. Υπουργό Υγείας:

Θέμα: Ιατρικές Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα ζευγάρια στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς απευθύνονται σε Ιατρικές Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΙΜΥΑ) προκειμένου να αποκτήσουν παιδιά, με αποτέλεσμα, σύμφωνα με δημοσιεύματα στον έντυπο τύπο (πχ Εφημερίδα των Συντακτών, 23/7), η παγκόσμια αγορά της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής να εκτιμάται στα 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Στη χώρα μας οι ΙΜΥΑ λειτουργούν, υπαγόμενες στις ρυθμίσεις του νόμου 3305/05, ενώ η Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ) αποτελεί τον αρμόδιο κρατικό φορέα που ελέγχει τα νομικά, επιστημονικά και ηθικά πλαίσια λειτουργίας όσων παρέχουν υπηρεσίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στις ΙΜΥΑ που λειτουργούν στη χώρα μας απευθύνονται πολλές ελληνικές οικογένειες αλλά και ζευγάρια από την Ευρώπη, τις αραβικές χώρες, την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία καθώς στην Ελλάδα το κόστος μιας τέτοιας διαδικασίας είναι συγκριτικά φθηνότερο σε σχέση με το εξωτερικό και δεν υπάρχουν λίστες αναμονής ενώ ο νόμος προβλέπει ανωνυμία της δωρεάς ωαρίων και σπέρματος, ανωνυμία που συμπεριλαμβάνει και τους δότες αλλά και τις λήπτριες.

Οι δωρήτριες που απευθύνονται στις ΙΜΥΑ, έναντι αμοιβής 1.000 έως 1.200 ευρώ -σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Προεδρικό διάταγμα «για τη βιολογική και ψυχολογική τους καταπόνηση» (ΦΕΚ 670, Β΄ τεύχος, 16/4/2008), υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις και παίρνουν ορμόνες επί 2 έως 4 εβδομάδες, με κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση, ώστε να διεγερθούν οι ωοθήκες τους και να παράξουν πολλά ώριμα ωάρια, σε αντίθεση με το ένα που παράγεται φυσιολογικά κάθε μήνα.

Δυστυχώς, ο έλεγχος εκ μέρους της Πολιτείας στη λειτουργία των ΙΜΥΑ και στην τήρηση της ιατρικής δεοντολογίας δεν υπήρξε επαρκής, κατά τα προηγούμενα χρόνια. Από τις 44 μονάδες που λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα, καμία δεν είχε άδεια βάσει του νόμου επί μια 7ετία. Τον Δεκέμβριο του 2015 και τον Φεβρουάριο του 2016 Προεδρικά Διατάγματα όρισαν τις προϋποθέσεις για τις άδειες.

Οι κλινικές κατέθεσαν τα χαρτιά για άδειες λειτουργίας τον Αύγουστο του 2016 και οι αδειοδοτήσεις ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 2016, για να ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2017. Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα στην λειτουργία των Μονάδων Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής καθώς δεν έχει δημιουργηθεί ενιαίο αρχείο δοτών με τα στοιχεία ταυτότητας κάθε δότη γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, όπως προέβλεπε ο νόμος του 2005.

Η δημιουργία ενός τέτοιου αρχείου είναι απαραίτητη προκειμένου να ελεγχθεί τυχόν υπέρβαση του αριθμού των ωαρίων που προσφέρονται προς διάθεση, από την ίδια δότρια, προκειμένου δηλαδή να περιοριστούν οι δυνατότητες αγοραπωλησίας και μαύρης αγοράς ωαρίων, πρακτικές που δυστυχώς φαίνεται να ευδοκίμησαν ή και να ευδοκιμούν στον τρόπο λειτουργίας ορισμένων ΙΜΥΑ. Η δημιουργία ενός τέτοιου αρχείου επιπλέον θα συμβάλει στην προστασία της υγείας των δωρητριών και γενικότερα θα επιτρέψει τον πληρέστερο έλεγχο των διαδικασιών που ακολουθούνται σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική διασύνδεση των μονάδων με την ΕΑΙΥΑ. Εξίσου σημαντικό θέμα είναι η ειλικρινής ενημέρωση του κοινού εκ μέρους των Μονάδων Εξωσωματικής ώστε να μην υπάρχει παραπλάνηση και καλλιέργεια προσδοκιών που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Επειδή οι μέθοδοι της Ι.Υ.Α. πρέπει να εφαρμόζονται με τρόπο που εξασφαλίζει το σεβασμό της ελευθερίας του ατόμου και του δικαιώματος της προσωπικότητας καθώς και την ικανοποίηση της επιθυμίας για απόκτηση απογόνων με βάση τα δεδομένα της ιατρικής, της βιολογίας και τις αρχές της βιοηθικής.

Επειδή από τον νόμο 3305/05 απαγορεύεται η διάθεση γαμετών με οποιοδήποτε αντάλλαγμα προς τον δότη, πλην των προβλεπόμενων για τη βιολογική και ψυχολογική καταπόνηση των δοτριών, ούτως ώστε να μην επιτρέπεται η εμπορευματοποίηση της διαδικασίας της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Επειδή η δημιουργία αρχείου δοτών με τα στοιχεία ταυτότητας κάθε δότη γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, όπως προβλέπει ο νόμος 3305/05, είναι αναγκαία προϋπόθεση προκειμένου να εξασφαλίζονται τα παραπάνω.

Επειδή από τον νόμο 3305/05 αλλά και από τον Κώδικα Δεοντολογίας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΦΕΚ 293, Τεύχος Β΄, 7-2-2017) απαγορεύεται η διαφήμιση υπηρεσιών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής για κερδοσκοπικούς λόγους

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Τι χρονοδιάγραμμα υπάρχει προκειμένου να δημιουργηθεί αρχείο δοτών με τα στοιχεία ταυτότητας κάθε δότη γεννητικού υλικού και γονιμοποιημένων ωαρίων, τηρουμένων των αρχών της εμπιστευτικότητας και της ιδιωτικότητας και με σαφείς δικλείδες ασφαλείας για την αποτροπή μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε αρχεία, όπως προβλέπει ο νόμος 3305/05;

2. Τι χρονοδιάγραμμα υπάρχει προκειμένου να υπάρξει ηλεκτρονική διασύνδεση των ΙΜΥΑ με την ΕΑΙΥΑ;

3. Τι μέτρα θα ληφθούν ώστε να υπάρξει έλεγχος της ενημέρωσης εκ μέρους των Μονάδων Εξωσωματικής ώστε να μην υπάρχει παραπλάνηση και καλλιέργεια προσδοκιών που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα καθώς και εκμετάλλευση για κερδοσκοπικούς λόγους της επιθυμίας για απόκτηση τέκνων;

Οι υπογράφοντες βουλευτές

Καββαδία Αννέτα

Ακριώτης Γιώργος

Αναγνωστοπούλου Σία

Βαγενά Άννα

Δρίτσας Θεόδωρος

Ιγγλέζη Κατερίνα

Καραγιαννίδης Χρήστος

Καστόρης Αστέριος

Κυρίτσης Γιώργος

Μάρδας Δημήτρης

Μορφίδης Κωνσταντίνος

Μουμουλίδης Θεμιστοκλής

Μπαλαούρας Μάκης

Ξυδάκης Νίκος

Πάλλης Γιώργος

Πάντζας Γιώργος

Παπαδόπουλος Σάκης

Παπαδόπουλος Χριστόφορος

Ρίζος Δημήτρης

Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)

Σπαρτινός Κωνσταντίνος

Τζαμακλής Χαρίλαος

Τζούφη Μερόπη

Δημοφιλή