Δεν είναι το Ισλάμ, ηλίθιε

Έτσι, όμως, δύσκολα θα καταλάβεις γιατί οι νέοι Ευρωπαίοι μουσουλμάνοι δεύτερης και τρίτης γενιάς ξεπερνούν σε εξτρεμισμό τους γονείς και τους παππούδες τους και τινάζονται σε πολυσύχναστες πλατείες. Δεν χρειάζεται εδώ να ξεκοκαλίσεις το Κοράνι και τις διφορούμενες διδαχές του για να βρεις την εξήγηση, αρκεί να δεις το εξαιρετικό «Μίσος» του Ματιέ Κασοβίτς. Ούτε φυσικά είναι η δυτική ανεκτικότητα που έθρεψε και εξακολουθεί να θρέφει το «τέρας», είναι όμως συγκεκριμένες κοινωνικές παθογένειες και μια μακρά σειρά έξωθεν παρεμβάσεων και πολιτικού πατερναλισμού.
jacus via Getty Images

Το μπαράζ επιθέσεων σε ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις από ακραίους οπαδούς του Ισλάμ έχει ανοίξει διάπλατα τη συζήτηση για τη σχέση της συγκεκριμένης θρησκείας με τη βία και την οπισθοδρόμηση, συχνά βέβαια με επιχειρήματα που αναπαράγουν τις τετριμμένες ανακρίβειες του ισλαμοφοβικού λαϊκισμού και φτάνουν μέχρι την δαιμονοποίηση σύσσωμου του Μουσουλμανικού πληθυσμού και την ταύτισή του με τους ακραίους τρομοκράτες. Οπωσδήποτε το Ισλάμ, στον σύγχρονο κόσμο, έχει χάσει το στοίχημα της εκκοσμίκευσης, αλλά σε αυτό συνέβαλαν πολλοί και σύνθετοι παράγοντες που ασφαλώς δεν αποτυπώνονται σε υπεραπλουστεύσεις του τύπου το «Ισλάμ είναι η θρησκεία της βίας» ή «κάθε Μουσουλμάνος αποτελεί έναν βομβιστή εν υπνώσει».

Για την ιστορία, η πρώτη επίθεση αυτοκτονίας καταγράφηκε στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ. Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στ' αυλάκι. Από τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν μέχρι τη δικτατορία του Σαντάμ με αμερικάνικες πλάτες και την αποκαθήλωση του από τους ίδιους τους προστάτες του. Κατασκευή δεσποτικών Φρανκεστάιν, με λίγα λόγια, που η απώλεια ελέγχου τους οδήγησε σε εκατόμβες πτωμάτων, ισοπεδωμένες χώρες και καμμένη γη, πρόσφορη για τερατογενέσεις τύπου Isis. Την ίδια στιγμή τα μετριοπαθή κινήματα καταπνίγηκαν ή υπονομεύτηκαν. Οι περιφερειακές δημοκρατίες άλλωστε, σε ευαίσθητα υπογάστρια, δεν υπήρξαν ποτέ ευπρόσδεκτες στους κλειδοκράτορες των τυχών του πλανήτη. Από την Κεντρική Αμερική ως τη Μέση Ανατολή αποτελούσαν την πιο αναλώσιμη εμπροσθοφυλακή στην παγκόσμια σκακιέρα, με όσες συνέπειες μπορούσε αυτό να έχει στην ανάπτυξή τους αλλά και την καλλιέργεια εξτρεμισμού.

Κοντολογίς, οι αιτίες που νεκρανάστησαν τις μεσαιωνικές ερμηνείες και πρακτικές του Ισλάμ έχουν όνομα και επώνυμο, είναι συγκεκριμένες και όχι αόριστες.

Δεν άλλαξαν αίφνης τα χωρία του Κορανίου, όπως δεν πρόκειται να αλλάξουν και εκείνα της Βίβλου. Άλλαξαν όμως οι συσχετισμοί, οι κοινωνικές συνθήκες, οι γεωπολιτικές ισορροπίες. Όσο «Χριστιανός» υπήρξε ο Άντερς Μπρέιβικ, άλλο τόσο «Ισλαμιστές» ήταν οι μακελάρηδες του Μπατακλάν και των Βρυξελλών που, συν τοις άλλοις, δεν μεγάλωσαν σε κάποιο αποστειρωμένο προάστιο του Όσλο, αλλά στις εσχατιές του Παρισιού και το Molenbeek. Είναι λοιπόν το Ισλάμ που οπλίζει το χέρι και οδηγεί τρελά φορτηγά πάνω στα πλήθη; Είναι τόσο όσο ένας αστυνόμος ομοιάζει με μπουζούκι. Και ναι, είναι σίγουρα, αν θυσιάσεις τον ορθό λόγο στο βωμό των εύκολων γενικεύσεων αποτυπώνοντας τις αιτίες των σύγχρονων δεινών στη ρητορική του Τραμπ, αλλά και του κάθε εγχώριου Τραμπ.

Έτσι, όμως, δύσκολα θα καταλάβεις γιατί οι νέοι Ευρωπαίοι μουσουλμάνοι δεύτερης και τρίτης γενιάς ξεπερνούν σε εξτρεμισμό τους γονείς και τους παππούδες τους και τινάζονται σε πολυσύχναστες πλατείες. Δεν χρειάζεται εδώ να ξεκοκαλίσεις το Κοράνι και τις διφορούμενες διδαχές του για να βρεις την εξήγηση, αρκεί να δεις το εξαιρετικό «Μίσος» του Ματιέ Κασοβίτς. Ούτε φυσικά είναι η δυτική ανεκτικότητα που έθρεψε και εξακολουθεί να θρέφει το «τέρας», είναι όμως συγκεκριμένες κοινωνικές παθογένειες και μια μακρά σειρά έξωθεν παρεμβάσεων και πολιτικού πατερναλισμού.

Κοντολογίς, οι αιτίες που νεκρανάστησαν τις μεσαιωνικές ερμηνείες και πρακτικές του Ισλάμ έχουν όνομα και επώνυμο, είναι συγκεκριμένες και όχι αόριστες. Αλίμονο όμως αν θεωρείς το ίδιο το Ισλάμ τη ρίζα του κακού, αλίμονο αν παρακάμπτεις τις αιτίες και γατζώνεσαι στο πρόσχημα, αλίμονο αν τσουβαλιάζεις στο ίδιο σακί όλους τους ακολούθους του χάνοντας το δάσος για το κλαδί. Αλίμονο κυρίως αν αναζητείς διαρκώς πολύνεκρες αφορμές για να ρίξεις το ανάθεμα. Γιατί στην τελική δεν είναι το Ισλάμ, είναι η δική σου άγνοια που ψάχνει βολικές απαντήσεις σε πολυσύνθετα ζητήματα...

Δημοφιλή