Ένας διαρκής εμφύλιος

Στο δρόμο αυτών των συνεχών αντιθέσεων φαίνεται πως χάσαμε, όμως, την πραγματική αξία μιας αντιπαράθεσης. Η δημοκρατία, την οποία ουκ ολίγες φορές διαφημίζουμε στο εξωτερικό ως αυθεντικό ελληνικό προϊόν, έχει ως πεμπτουσία της το διάλογο. Ποια αξία έχει πλέον αυτός ο διάλογος όταν είναι εξ αρχής καταδικασμένος να καταλήξει σε κάποιου είδους μονομαχία; Μια μονομαχία, μάλιστα, χωρίς κανόνες, ανεξέλεγκτη, που πολλές φορές αναδεικνύει ως νικητή αυτόν που λαϊκίζει, φωνάζει και απειλεί περισσότερο.
NurPhoto via Getty Images

Μελετώντας κανείς την ιστορία της Ελλάδας μπορεί εύκολα να παρατηρήσει μια διαχρονική τάση διχασμού που διακατέχει τον ελληνικό λαό, μια τάση εναντίωσης και διαφοροποίησης από τον άλλο. Πριν ακόμα ιδρυθεί το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, οι Έλληνες είχαν ήδη κατορθώσει να διασπαστούν. Οι αφορμές, άλλοτε βασιζόμενες σε πραγματικές διαφορές μεταξύ πληθυσμών και άλλοτε στην ανάγκη τους για κάποιου είδους εκτόνωση, ήταν- και συνεχίζουν άλλωστε να είναι- πανταχού παρούσες.

Αρεσκόμαστε στο να διαμορφώνουμε ταμπέλες και ταυτότητες για τους ανθρώπους με βάση τις διαφορές μας από αυτούς. Αναζητάμε την παραμικρή ευκαιρία που θα μας δοθεί, ώστε να εκφράσουμε οργισμένα τη διαφορετική μας αντίληψη. Μια αντίληψη που μπορεί ορισμένες φορές να έχει δημιουργηθεί αποκλειστικά και μόνο για να είναι αντίθετη από του άλλου, του αντιπάλου, του ξένου, του εχθρού εντός ή εκτός εισαγωγικών. Στο δρόμο αυτών των συνεχών αντιθέσεων φαίνεται πως χάσαμε, όμως, την πραγματική αξία μιας αντιπαράθεσης. Η δημοκρατία, την οποία ουκ ολίγες φορές διαφημίζουμε στο εξωτερικό ως αυθεντικό ελληνικό προϊόν, έχει ως πεμπτουσία της το διάλογο. Ποια αξία έχει πλέον αυτός ο διάλογος όταν είναι εξ αρχής καταδικασμένος να καταλήξει σε κάποιου είδους μονομαχία; Μια μονομαχία, μάλιστα, χωρίς κανόνες, ανεξέλεγκτη, που πολλές φορές αναδεικνύει ως νικητή αυτόν που λαϊκίζει, φωνάζει και απειλεί περισσότερο.

Η δημοκρατία, την οποία ουκ ολίγες φορές διαφημίζουμε στο εξωτερικό ως αυθεντικό ελληνικό προϊόν, έχει ως πεμπτουσία της το διάλογο. Ποια αξία έχει πλέον αυτός ο διάλογος όταν είναι εξ αρχής καταδικασμένος να καταλήξει σε κάποιου είδους μονομαχία;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα social media, τα οποία τα τελευταία χρόνια αποτελούν τον πιο συνηθισμένο χώρο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων της κοινής γνώμης. Δημιουργείται ένα «καυτό» ζήτημα των ημερών το οποίο συζητείται εντόνως μέσα από τις διάφορες αναρτήσεις των χρηστών στις οποίες τις περισσότερες φορές παρατηρείται μια συγκεκριμένη ακολουθία. Κάποιος ανεβάζει εξαγριωμένος την άποψή του για το συγκεκριμένο ζήτημα. Στη συνέχεια και μετά από ορισμένες αντίστοιχες δημοσιεύσεις ακολουθούν εκείνοι που θα αγανακτήσουν με όλους αυτούς που εξαγριώθηκαν για το συγκεκριμένο ζήτημα και θα τους επιτεθούν φραστικά με όσο το δυνατόν περισσότερο πομπώδες λεξιλόγιο. Ακολούθως, μια τρίτη μερίδα πολιτών θα εναντιωθεί στους προηγούμενους καταδικάζοντας τους για κάτι διαφορετικό και πάει λέγοντας μέχρι να βρεθεί το επόμενο «καυτό» ζήτημα που θα τους διασπάσει.

Αν όλη αυτή η ακολουθία γινόταν από άτομα με επιχειρήματα που θα γνώριζαν πραγματικά το συγκεκριμένο ζήτημα τότε θα ήταν απολύτως θεμιτή. Στην πλειονότητά τους, όμως, αυτές οι αντιπαραθέσεις γίνονται από ανθρώπους που δεν έχουν εμβαθύνει στο ζήτημα και δεν έχουν διασταυρώσει τις πληροφορίες σχετικά με αυτό που συζητούν παρασυρόμενοι από λαϊκιστές καθοδηγητές της μάζας, είτε πρόκειται για πολιτικούς, είτε για δημοσιογράφους είτε για οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο επιρροής. Διαφωνούμε, δηλαδή, γιατί πρέπει να διαφωνήσουμε. Αποτέλεσμα όλων αυτών; Το ζήτημα στην ουσία του παραμερίζεται και ταυτοχρόνως και η κατά το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση ή προσέγγισή του που θα έπρεπε να είναι ο στόχος των αντιπαραθέσεων, ενώ παράλληλα ο λαός βρίσκεται διχασμένος κατ' επανάληψη.

Η Δημοκρατία ουδεμία σχέση δε θα έπρεπε να έχει με το διχασμό, το λαϊκισμό και τα παρεπόμενά τους. Όσο πιο σύντομα το συνειδητοποιήσουμε τόσο πιο εποικοδομητικές θα μπορέσουμε να καταστήσουμε τις αντιπαραθέσεις και τις διαφωνίες μας και τόσο αποτελεσματικότερα θα μπορέσουμε να προβούμε στην αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων που μας κλονίζουν καθημερινά.

Δημοφιλή