Απελάστε το λαϊκισμό!

Το όραμα για την Ελλάδα του 2030 , δεν χωρά κανέναν από τους σημερινούς. Με παλιά υλικά δεν μπορείς να χτίσεις το Empire State Buillding. Δεν είναι ζήτημα διαχείρισης εξουσίας, αυτή δεν υπάρχει πλέον, λόγω ελλείμματος κυριαρχίας.
LLUIS GENE via Getty Images

Οι στιγμές μοιάζουν με το ξεφύλλισμα ενός βιβλίου. Στην αρχή, ρητορεία λαϊκισμού, τζάμπα μαγκιά, εύκολα λόγια, φανατισμός, εμπόριο ελπίδας και έπειτα επήλθε η ανώμαλη προσγείωση στο ρεαλισμό, εντός και εκτός Ελλάδας. Η Ευρώπη είναι μια μόνιμη σχέση διαπραγμάτευσης με σωστά και λάθος timing. Το να ρισκάρεις για τον εαυτό σου είναι επιλογή, το να απογοητεύεις και εσύ όπως και οι προηγούμενοι έναν λαό που στην πλειοψηφία του, δεν έχει λόγο να νιώθει ενοχές για την κρίση της χώρας, είναι το σημείο μηδέν. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η περίοδος είναι επίσημα το τέλος της μεταπολίτευσης, η κατάρρευση των προσδοκιών που καλλιέργησε ο ΣΥΡΙΖΑ συγκυβερνώντας με τα άκρα και στηριζόμενος σε κοινοβουλευτική διαδικασία από την Χρυσή Αυγή, είναι η επιτομή και το έναυσμα για κάτι καινούργιο.

Το όραμα για την Ελλάδα του 2030 , δεν χωρά κανέναν από τους σημερινούς. Με παλιά υλικά δεν μπορείς να χτίσεις το Empire State Buillding. Δεν είναι ζήτημα διαχείρισης εξουσίας, αυτή δεν υπάρχει πλέον, λόγω ελλείμματος κυριαρχίας. Η πληθωριστική ρητορική είναι από τα ενδημικά μας προβλήματα, ένα από τα βασικά στοιχεία της πραγματικής κρίσης της χώρας. Είναι ζήτημα αξιοπιστίας προσώπων, κομμάτων, πολιτικού συστήματος.

Συνέχεια στο παιχνίδι εις βάρος της χώρας δεν πρέπει να δοθεί. Επιπρόσθετα, δεν αποτελούν λύση οι συνεχείς προσφυγές στο λαό, καθώς δεν είναι ορθολογικό να εκπέμπουμε αστάθεια στο διεθνές πολιτικό στερέωμα, αυτή η εικόνα πρέπει να τελειώνει. Γι' αυτό, έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία, οι υγιείς αυτο-οργανωμένες και όχι κακώς νοούμενες συντεχνιακές ομάδες, νέων επιστημόνων, κοινωνικά καταξιωμένων και ισχυρών προσωπικοτήτων, με πολιτικό και ουσιαστικό λόγο, όχι «ξύλινο» και αντιπολιτευτικό, να προχωρήσουν τις διαδικασίες πολιτικής ανάταξης του επιβαρυμένου και μονολιθικού σκηνικού της χώρας χωρίς καθυστέρηση, γιατί πρέπει να προσδοκούμε το καλύτερο και να αγωνιζόμαστε γι' αυτό αυτό, με πράξεις και όχι με τη λογική της κομματικής επετηρίδας. Αναμφίβολα πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για εξελίξεις τις οποίες δεν είχαμε υπολογίσει, οι οποίες βασίζονται σε εμμονές κομμουνιστογενούς έμπνευσης και θα προκληθούν λόγω ανευθυνότητας προσώπων με στόχο το μικροκομματικό τους συμφέρον. Στην ουσία όμως, όλοι όσοι σήμερα εκπέμπουν δημόσια ανεύθυνο λόγο, είναι διψασμένοι «Σίσυφοι» με εγωϊστικά σύνδρομα και άρρωστες σκέψεις. Όταν αυτές οι σκέψεις παίρνουν σάρκα και οστά από θεσμικούς παράγοντες με πολιτικό ρόλο και βάρος τότε η Δημοκρατία υποχωρεί, πλήττεται η θεσμική αξιοπιστία και αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη με συνθήματα καφενείου. Ο ρόλος της νέας γενιάς επιστημόνων πρέπει να είναι κυρίαρχος στον αγώνα για την υπεράσπιση του ορισμένου και της δημοκρατίας που το παλαιό και το σημερινό πολιτικό προσωπικό, ευτυχώς όχι στο σύνολό του, έχει βάλει στο «γύψο».

Στο βαθμό που οι νέοι Έλληνες, κρίνουν και αξιολογούν αρνητικά την παρούσα κατάσταση στο δημοκρατικό κοινοβουλευτικό τοπίο, μη εγκρίνοντας τους «κανόνες του παιχνιδιού» της εδραιωμένης εφαρμογής των δημοκρατικών κανόνων, τις πολιτικές τους απόψεις θα πρέπει από την περιθωριακή έκφραση, να τις επαναφέρουν στο προσκήνιο με διαφορετικό κέντρο βάρους και ονοματεπώνυμο. Υπό αυτές τις συνθήκες, η ευθύνη της γενιάς μας έχει ενιαίο, συμπαγή και αυτόνομο, αποϊδεολογικοποιημένο χαρακτήρα χωρίς να επηρεάζεται από τον λαϊκισμό της εσωτερικής κατανάλωσης που τροφοδοτεί το παλαιό πολιτικό προσωπικό που κυριαρχεί στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι αλλάζει αυτός που κυβερνά, δεν συνεπάγεται αλλαγή ύφους, νοοτροπίας και απαγκίστρωση από τον «ξύλινο» λόγο με το βλέμμα στην επανεκλογή. Αν οι νέοι σε μια τέτοια κοινωνία κρίσης αξιών δεν μετατραπούν σε πρωτοπόροι μεταρρυθμιστές τώρα, χωρίς συναισθηματικά σύνδρομα των γονιών τους, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα αποσταθεροποιηθεί και η εναπομείνασα δημοκρατική νομιμοποίηση της κομματικής δημοκρατίας.

Σε κοινωνίες όπου οι ηλικιωμένοι έχουν βιώσει αυταρχικούς ή ολοκληρωτικούς κανόνες, ένα δημοκρατικό καθεστώς πλήρους ανεπάρκειας μπορεί να προτιμηθεί ως το μικρότερο κακό. Ωστόσο, στις ώριμες δημοκρατίες όπως την ελληνική, αυτή η παραίτηση μπορεί να ωθήσει τους νεότερους ανθρώπους μακριά από την πολιτική, στα άκρα ή την αποχή. Κάτι τέτοιο είναι ιστορικό και πολιτικό λάθος. Η εκπαίδευση και η παιδεία συνδέονται ευθέως με την πολιτική συμμετοχή. Δυστυχώς στην Ελλάδα σήμερα, επικρατεί η ημιμάθεια, ο φανατισμός και ο βολονταρισμός του δημόσιου λόγου που έχει εμποτίσει την πολιτική ζωή της χώρας τα τελευταία σαράντα χρόνια.

Δυστυχώς, όσο κι αν το επιδιώκει κάποιος, καμιά ηθική δικαίωση δεν θα έχει, ιστορικά, αυτός και το κόμμα του, αν από αυτή τη φωτιά απομείνει μόνο η στάχτη και όχι η φλόγα της δημιουργίας. Πονηρά σκεπτόμενοι, οι περισσότεροι ερασιτέχνες πολιτικοί, τινάζουν από το πέτο τους τη λέρα των ευθυνών του ρουσφετιού, της μίζας, του πάρτυ από το '74 και μετά ταυτιζόμενοι με την εν Αυλίδι Ιφιγένεια, όταν δέχτηκε να θυσιαστεί για να πνεύσει ούριος άνεμος.

Πόσο χαμηλά έχουν την αυτοεκτίμησή τους; Αρκετά, μάλλον, διότι είναι έξυπνοι, αλλά ο ναρκισσισμός τους δεν τους επιτρέπει να το παραδεχτούν. Εμείς όμως ως ενεργοί πολίτες οφείλουμε να είμαστε παρόντες όχι για μας, αλλά για τις επόμενες δύο γενιές που θα γεννηθούν παγιδευμένες.

Είναι αβάσταχτο, διαβαίνοντας τον «Ρουβίκωνα» της πολιτικής σου καριέρας, να διαπιστώνεις τον λάθος δρόμο που επέλεξες. Όμως, ένας υπεύθυνος, ανδρείος των πολιτικών πραγμάτων ρέκτης, οφείλει να κομματιάζει τις σάρκες του, όταν διαπιστώνει τα τεράστια ολισθήματά του -ή μήπως να τα πω προμελετημένα εγκλήματα- στη διάπραξη των οποίων είχε ποικίλως συμμετάσχει. Αν είχαν αυτά τα ταλέντα και τα εφόδια οι πολιτικοί ταγοί μας, θα ήταν διαφορετικοί, προς το καλύτερο.

Και αυτό αρχίζει πια να γίνεται συνείδηση για πολύ μεγάλα κοινωνικά στρώματα. Είναι ανάγκη όχι μόνον για τα εισοδηματικά στρώματα που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας, αλλά και για το μεγάλο όγκο των μεσαίων εισοδημάτων και των μεσαίων στρωμάτων που πίστεψαν σε κάτι διαφορετικό, στην ελπίδα που ερχόταν, στη λιτότητα που τελείωνε. Τα μεσαία στρώματα είναι αυτά τα οποία νομίζω κρατούν ζωντανή και επίκαιρη την απαίτηση και για δίκαιο κράτος, αλλά και για μια κοινωνία αλληλεγγύης και συνοχής η οποία θα εκφράζεται από πολιτικές δυνάμεις άξιες των κρίσιμων στιγμών και όχι διαμάχης για την πολιτική επιβίωση. Σήμερα έχουμε ανάγκη από αλήθεια, ρεαλισμό και εντιμότητα.

Οι πολίτες οφείλουν να έχουν συνείδηση της ενότητας των προβλημάτων και της πολυπλοκότητάς τους. Αρκεί να συνδέουν την κάθε ατομική συμπεριφορά και την κάθε πρωτοβουλία, για παράδειγμα, της καθημερινής παραβατικότητας στην οποία πολλοί συμμετέχουν από τη μη έκδοση αποδείξεων μέχρι την απόκρυψη εισοδήματος. Να σκεπτόμαστε ως πολίτες οικουμενικοί και όχι μόνο ως πολίτες μιας πόλης ή ενός χωριού. Δεν δικαιολογούνται πλέον διαδηλώσεις και απεργίες συντεχνιών που χάνουν προνόμια, η χώρα είναι σε οικονομικό πόλεμο. Τίποτα δεν είναι πιο επίκαιρο και πιο επιβεβλημένο από την αυτογνωσία και την ατομική ευθύνη. Όταν επιλέγεις κυβερνήτες μέσω της ψήφου δεν έχεις λογικό επιχείρημα πως δεν ήξερες.

Μένει να καταγραφεί από την Ελληνική πολιτική ιστορία αν η Αριστερά στην εξουσία είναι προϊόν του θυμικού ή της ορθολογικής κρίσης του εκλογικού σώματος. Από τη στιγμή που οι πολίτες θεωρούνται ώριμοι να εκλέξουν την κυβέρνηση που τους εκπροσωπεί, θα είναι και ώριμοι να κρίνουν εάν όντως οι εντολοδόχοι εκφράζουν τη βούληση των εντολέων τους. Κατά τον γνωστό στοχαστή και φιλόσοφο Κορνήλιο Καστοριάδη πάντως, αποτελεί δικαίωμα του πολιτικού σώματος ακόμη και να αυτοκαταστραφεί εφόσον επιλέξει να το πράξει. Πιο νωρίς ο Abraham Lincoln είχε πει ότι «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου». Κανείς μας δεν το εύχεται αλλά το moto πολλών στα ΜΜΕ σχετικά με το μαρτύριο των συνταξιούχων πρέπει να μην αδικεί και τη νέα γενιά που όχι απλά δεν θα δει σύνταξη αλλά δεν θα καταφέρει να κεφαλαιοποιήσει τους κόπους και τους καρπούς της προσπάθειάς της, αφού εξορίζεται.

Δημοφιλή