Το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος για την παραμονή στην Ευρώπη ήταν σίγουρα μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις που έφερε το 2016. Οι δημοσκοπήσεις και οι αγορές έδιναν μικρή πιθανότητα για Brexit μέχρι την τελευταία στιγμή. Με τη βρετανική κυβέρνηση να είναι έτοιμη να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 για να ξεκινήσει τις διαδικασίες «διαζυγίου» με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις αρχές του επόμενου χρόνου, οι διαπραγματεύσεις για το Brexit θα είναι καίριας σημασίας για το 2017.
Παρά την αβεβαιότητα του Brexit, τα δεδομένα για τη Μ. Βρετανία είναι ισχυρά ως τώρα. Μια πολύ πιο αδύναμη νομισματική και προληπτική συναλλαγματική πολιτική χαλάρωση που έγινε από την τράπεζα της Αγγλίας σίγουρα βοήθησε. Οι πιο πολλοί τομείς δεν έχουν αντιδράσει ακόμα στην αβεβαιότητα, ελπίζοντας πως το Brexit ίσως να μη συμβεί ή πως θα είναι ένα «μαλακό» Brexit χωρίς μεγάλη διαφορά σε θέματα εμπορίου και υπηρεσιών. Η αγορά των βρετανικών ακινήτων παραμένει ανθεκτική, ενώ καμία τράπεζα δεν εγκατέλειψε ακόμα τη χώρα. Παρόλα αυτά, ένα «σκληρό» Brexit θα μπορούσε να τα αλλάξει όλα αυτά. Αν η Μ. Βρετανία καταλήξει σε μια κακή συμφωνία, τα χειρότερα για την οικονομία ίσως ακολουθήσουν.
Προς το παρόν, το βασικό θέμα είναι το αν η Μ. Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμφωνήσουν σε μια μεταβατική περίοδο για να διασφαλίσουν μια ομαλή προσγείωση. Μόλις η Μ. Βρετανία ενεργοποιήσει το άρθρο 50, ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση και η συμφωνία για το Brexit θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός δύο ετών. Παρόλα αυτά, μια εμπορική συμφωνία ανάμεσα στη Μ. Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο - η πρόσφατη εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Καναδά διήρκεσε επτά χρόνια και παραλίγο να καταρρεύσει την τελευταία στιγμή. Χωρίς μεταβατικό χρόνο στη διάρκεια της μακράς ενδιάμεσης περιόδου, η συμφωνία ΕΕ-Μ. Βρετανίας θα αντιμετωπίσει δυσκολίες, με τους δασμούς να αυξάνονται στα επίπεδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Αυτό είναι ένα αρνητικό και αχρείαστο σενάριο, ειδικά αν υποθέσει κάποιος ότι η τελική εμπορική συμφωνία θα είναι κάτι καλύτερο από τη συμφωνία του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου.
Η συμφωνία για μια μεταβατική περίοδο θα είναι πολιτικά δύσκολη, καθώς η Μ. Βρετανία θα πρέπει να δεχθεί την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων και η ΕΕ ίσως να μη θέλει να διευκολύνει τη Μ. Βρετανία. Παρόλα αυτά, η εναλλακτική θα είναι ένα πολύ χειρότερο οικονομικό σοκ που θα κάνει την τελική εμπορική συμφωνία σχεδόν άσχετη για μερικούς τομείς.
Το Brexit είναι απίθανο να φέρει ένα ντόμινο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Υπό οποιοδήποτε σενάριο, οι διαπραγματεύσεις θα είναι αρκετά μακρές και δύσκολες. Δεν περιμένω ότι θα ήταν πρόθυμη κάποια άλλη χώρα να περάσει αυτή τη δοκιμασία. Η Μ. Βρετανία έχει πολύ πιο ισχυρή οικονομία από τα περισσότερα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς έχει περισσότερες πιθανότητες να τα καταφέρει μόνη της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη κινδυνεύουν περισσότερο από τις ακραίες και λαϊκιστικές παρατάξεις των άλλων χωρών, που ζητούσαν έξοδο από την Ευρωζώνη αρκετά πριν το βρετανικό δημοψήφισμα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αγορές έχουν αρχίσει να επικεντρώνονται στις εκλογές της Γαλλίας και πιθανότατα της Ιταλίας το 2017. Έχοντας «καεί» από τα πολιτικά ρίσκα της χρονιάς που περνά, οι επενδυτές δεν έχουν την πολυτέλεια να τα αγνοήσουν την επόμενη.