Η σκακιέρα της Μέσης Ανατολής και η ελπίδα του Ταγίπ

Είναι φανερό ότι η ηθική υποχρέωση των ισχυρών παικτών του συριακού δράματος απέναντι στους Κούρδους της Συρίας επιτάσσει την αναγνώριση της αυτονομίας του κουρδικού στοιχείου στην περιοχή της Συρίας και του Ιράκ. Η αυτονομία αυτή θα λάβει σάρκα και οστά μετά το πέρας της αποστολης των Κούρδων στην Συρία, που δεν είναι άλλη από την πλήρη διάλυση του ισλαμικού κράτους.
Anadolu Agency via Getty Images

Ένα από τα βασικότερα ερωτήματα που κυριαρχούν σε οποιαδήποτε συζήτηση έχει ως αναφορά το μέλλον της Τουρκίας με αναφορά κυρίως το κουρδικό στοιχείο και την αντιμετώπιση που αυτό θα λάβει από τις μεγάλες δυνάμεις και κυρίως από τις Ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής και την Ρωσία.

Είναι φανερό ότι η ηθική υποχρέωση των ισχυρών παικτών του συριακού δράματος απέναντι στους Κούρδους της Συρίας επιτάσσει την αναγνώριση της αυτονομίας του κουρδικού στοιχείου στην περιοχή της Συρίας και του Ιράκ. Η αυτονομία αυτή θα λάβει σάρκα και οστά μετά το πέρας της αποστολης των Κούρδων στην Συρία, που δεν είναι άλλη από την πλήρη διάλυση του ισλαμικού κράτους.

Την αγωνία της Τουρκίας, που σχηματοποιείται στην για πολλούς αλλοπρόσαλλη πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στα φλέγοντα ζητήματα της Μέσης Ανατολής, έρχεται να εντείνει η πολιτική του Αμερικάνου Προέδρου Ντόναλτ Τραμπ, που σύμφωνα με αναλυτές της δεξαμενής σκέψης Stratfor, είναι η δημιουργία ενός συνασπισμού χωρών που θα εξυπηρετούν τις επιδιώξεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στο πεδίο της αντιμετώπισης της Ισλαμικής τρομοκρατίας με αντάλλαγμα την παροχή «λευκής επιταγής» στις χώρες της Μέσης Ανατολής, για να επιλύσουν τις εσωτερικές τους διαφορές με τον τρόπο που αυτές νομίζουν ότι θα είναι πιο αποδοτικός για τα συμφέροντα των χωρών τους.

Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, με την έτι περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής και την ανάδυση στην επιφάνεια διαχρονικών αντιπαραθέσεων που ήταν θαμμένες κάτω από το χαλί προδικάζουν την αποτυχία της. Πέρα από τη σύγκρουση των δύο γιγάντων της Μέσης Ανατολής, Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, η μακροημέρευση αυτής της συμμαχίας τίθεται εν αμφιβόλω λόγω του ότι ο μόνος συνδετικός κρίκος των χωρών που έχουν συνασπιστεί σε αυτήν την ανεπίσημη συμμαχία, είναι η αντιπάθεια για το Ιράν. Σε όλα τα άλλα τα ζητήματα διαφέρουν. Και κυρίως διαφέρουν στο ότι ο καθένας θέλει να διατηρήσει για τον εαυτό του τη θέση του ηγέτη της Μέσης Ανατολής, βλέπει Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που έχουν μεν κοινό εχθρό, το Ιράν, αλλά διαφορετικό στόχο για το μέλλον της περιοχής. Στόχος που ενδέχεται να υπερβεί την ανάγκη αντιμετώπισης του κοινού εχθρού.

Η προσπάθεια που καταβάλλει η Τουρκία τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την κρίση στο Κατάρ, να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της στον Μουσουλμανικό Κόσμο και να καταστεί ο επίσημος προστάτης της ασφάλειας και της άμυνας στο Κατάρ είναι αμφίβολο αν θα αποφέρει τα αποτελέσματα που αναμένει ο Τούρκος Πρόεδρος. Συγκεκριμένα, αν θα στείλει το ευκρινές μήνυμα στις άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, αλλά κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ρωσία, ότι πρέπει ακόμη να την αντιμετωπίζουν ως χώρα με δύναμη και εκτόπισμα στη δύσκολη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής. Έχοντας την ελπίδα ότι κατά αυτό τον τρόπο αυξάνει την διαπραγματευτική του ισχύ και για την ημέρα που θα τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων η επίλυση του Κουρδικού ζητήματος.

Πέρα όμως από το αμφίβολο αποτέλεσμα της στρατηγικής αυτής του Τούρκου Προέδρου, που έχει να αντιμετωπίσει και την καχυποψία των άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής από την εποχή της στήριξης που προσέφερε ο Ταγιπ Ερντογάν στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, κυρίως στην Αίγυπτο, η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει και μια συνεχόμενη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, που συνοδεύεται πέρα από ανασφάλεια και από έναν αποδεκατισμό του κρατικού μηχανισμού σε όλους τους τομείς, από την παιδεία και τη δικαιοσύνη μέχρι και το βαθύ κράτος της αστυνομίας και του στρατού, αποδεκατισμός που αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την διαπραγματευτική ισχύ της γειτονικής μας χώρας. Για τον απλούστατο λόγο ότι χώρα με λαβωμένο ή μη ελεγχόμενο απόλυτα κρατικό μηχανισμό δεν μπορεί να κάτσει με άνεση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πόσο μάλλον να αποκτήσει και ηγετικό ρόλο.

Δημοφιλή