Τουρκία: Πίσω από τα μεγάλα λόγια

Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας, ότι μολονότι η αλλαγή πολιτικής ενδέχεται να είναι σημαντική, ορισμένες συντεταγμένες της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής δύσκολα αλλάζουν και αν αλλάξουν, δεν αλλοιώνουν σε σημαντικό βαθμό την ουσία της εξωτερικής πολιτικής, αλλά κυρίως τα συμφέροντα που θέλουν οι ΗΠΑ να εξυπηρετήσουν. Για αυτό το λόγο το σημαντικότερο που έχουμε να πράξουμε ως Έλληνες και ως πολιτεία είναι να αποκτήσουμε επιτέλους εθνική εξωτερική πολιτική με προοπτική μακρόπνοη, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και ανώφελους διαξιφισμούς.
Chris McGrath via Getty Images

Η αυξανόμενη επιθετικότητα του Τούρκου Προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, απέναντι στην Ελλάδα αλλά και σε οποιονδήποτε θεωρεί εχθρό ή εμπόδιο για την εξέλιξη των σχεδίων του.

Μια πιο προσεκτική ανάγνωση των κινήσεων του Τούρκου Προέδρου στο διπλωματικό πεδίο και ειδικότερα στο πεδίο των σχέσεων του με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα θα μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι ο Τούρκος Πρόεδρος και η Τουρκία γενικότερα βρίσκονται υπό έντονη πίεση. Πίεση που δεν προέρχεται μόνο από τα πολλά ανοιχτά μέτωπα στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα αλλά και στην ολοένα και επιδεινούμενη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας που πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο.

Στο μέτωπο της Συρίας και συγκεκριμένα στη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας στο συριακό εμφύλιο και στον πόλεμο εναντία στο «Ισλαμικό Κράτος», η γειτονική μας χώρα φαίνεται ότι έχει εμπλακεί σε έναν κυκεώνα που δεν γνωρίζει κανείς πώς και αν θα απεμπλακεί. Συγκεκριμένα η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτείων της Αμερικής να μην έχουν άμεση εμπλοκή στην τελευταία, όπως φαντάζει μέχρι στιγμής, πράξη του πολέμου ενάντια στο «Ισλαμικό Κράτος», αφήνει έκθετη τη γειτονική μας χώρα σε μια περιοχή που έχει πολύ περισσότερους εχθρούς από ότι φίλους.

Παράλληλα, η σχέση της γειτονικής μας χώρας με τη Ρωσία, αν και εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι έχει σταθεροποιηθεί, η πραγματικότητα και η ουσία των σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες είναι πολύ πιο ασταθής και πολύπλοκη. Η στήριξη του Πούτιν στον Σύριο Πρόεδρο Αλ Άσαντ και η ανοχή που δείχνει ο Ρώσος Πρόεδρος, λόγω της σημαντικής συνεισφοράς που έχουν να επιδείξουν στον πόλεμο ενάντια στους τρομοκράτες του χαλιφάτου, στους Κούρδους της Συρίας, είναι δύο δεδομένα που αργά ή γρήγορα θα επηρεάσουν την πορεία των Ρωσο-Τουρκικών σχέσεων σε πολύ μεγάλο βαθμό. H μη δεδηλωμένη πρόθεση της Τουρκίας να έχει πρόσβαση σε εδάφη που συνορεύουν με τους Κούρδους της Συρίας θα δημιουργήσει σίγουρα νέα τετελεσμένα στην περιοχή και θα αναγκάσει και τις δύο μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ και Ρωσία, να πάρουν θέση είτε εναντία στην Τουρκία είτε υπέρ. Όποια θέση και αν λάβουν, το δεδομένο είναι ότι θα δημιουργηθεί νέα ένταση σε μια ήδη ασταθή περιοχή.

Και στο πεδίο όμως του προσφυγικού η ρητορική του Ερντογάν εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνδυασμό με τον ωμό εκβιασμό, με επίδικο αντικείμενο τους ίδιους τους πρόσφυγες, μόνο προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα στη γειτονική μας χώρα. Μπορεί με δηλώσεις του και πράξεις του πρόσφατου παρελθόντος ο Τούρκος Πρόεδρος να έχει καταστήσει σαφές ότι η Τουρκία δεν θέλει πλέον να έχει ούτε καν σχέσεις αμοιβαία επωφελείς με την Ευρώπη, αλλά η απομόνωση της Τουρκίας από το μοναδικό δυτικού τύπου forum στην ευρύτερη περιοχή, που διαχειρίζεται κονδύλια ύψιστης σημασίας για την Τουρκίας, μόνο επωφελής δε θα είναι για την γειτονική μας χώρα μακροχρόνια και σε συνδυασμό με την οικονομική δυσπραγία που αρχίζει και μαστίζει την τουρκική κοινωνία. Παράλληλα, η νεο-οθωμανική προπαγάνδα του Ταγίπ Ερντογάν για να έχει και θετικό αντίκτυπο στην καθημερινότητα των Τούρκων προϋποθέτει κάτι σημαντικό και διόλου αμελητέο. Στιβαρούς οικονομικούς δείκτες. Κάτι που στην προκειμένη περίοδο αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.

Σε όλα αυτά τα δεδομένα έρχεται να προστεθεί ο σημαντικότερος και πιο νεφελώδης ως προς τις πραγματικές του προθέσεις, παράγοντας, ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτείων, Ντόναλντ Τραμπ. Οι πρώτες αναλύσεις που εμπεριείχαν θετικό πρόσημο για την πορεία της Τουρκίας και για τις σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία μένουν να επιβεβαιωθούν και στη ζώσα πραγματικότητα.

Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας, ότι μολονότι η αλλαγή πολιτικής ενδέχεται να είναι σημαντική, ορισμένες συντεταγμένες της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής δύσκολα αλλάζουν και αν αλλάξουν, δεν αλλοιώνουν σε σημαντικό βαθμό την ουσία της εξωτερικής πολιτικής, αλλά κυρίως τα συμφέροντα που θέλουν οι ΗΠΑ να εξυπηρετήσουν. Για αυτό το λόγο το σημαντικότερο που έχουμε να πράξουμε ως Έλληνες και ως πολιτεία είναι να αποκτήσουμε επιτέλους εθνική εξωτερική πολιτική με προοπτική μακρόπνοη, μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και ανώφελους διαξιφισμούς.

Δημοφιλή