Το ερωτηματικό Τραμπ και η Τουρκία

Την ίδια στιγμή η Αμερικάνικη Κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, βλέπουν με σκεπτικισμό την προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Σκεπτικισμός που έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα των Αμερικανικο-Τουρκικών διπλωματικών σχέσεων. Το αν ο σκεπτικισμός αυτός θα αλλάξει ως πυρήνας διπλωματικής δράσης υπό τον Ντόναλντ Τραμπ θα το δείξει ο χρόνος, αλλά και οι ισορροπίες που θα απαιτηθεί να κρατήσει ο Αμερικάνος Πρόεδρος ανάμεσα στις προεκλογικές διακηρύξεις που είχαν έντονο το άρωμα του μαξιμαλισμού και στην πολιτική πραγματικότητα, που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απέχουν παρασάγγας.
scarletsails via Getty Images

Αποτελεί ίσως το βασικότερο ερώτημα για το οποίο θα κληθεί να απαντήσει η ίδια η πραγματικότητα το 2017. Ποιος θα είναι ο ρόλος του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα και συγκεκριμένα ποια θα είναι η επιρροή του στην εύφλεκτη και ασταθή περιοχή μας;

Για αυτό το λόγο ένας παίχτης γνωστός για την έφεσή του στα οθωμανικά παζάρια και τη διπλωματία του παζαριού, η Τουρκία, έχει ήδη αρχίσει μια διακριτική μεν, αλλά υπαρκτή δε, προσπάθεια να αυξήσει την επιρροή της και την σημαντικότητα της στην περιοχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και συγκεκριμένα για την Τραμπ εποχή.

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επαναφορά του εκβιασμού για το κλείσιμο της στρατιωτικής βάσης του Ινσιρλίκ από τις αρχές της γειτονικής μας χώρας. Η τουρκική Κυβέρνηση κατηγόρησε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ότι χρηματοδοτεί, αλλά και προμηθεύει με στρατιωτικό οπλισμό τους Κούρδους της Συρίας. Χρηματοδότηση που αποτελεί για την Τουρκία πολιτικό έγκλημα που έχει ως θύμα την ίδια την αυθυπαρξία του τουρκικού Κράτους.

Την ίδια στιγμή η Αμερικάνικη Κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, βλέπουν με σκεπτικισμό την προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία. Σκεπτικισμός που έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα των Αμερικανικο-Τουρκικών διπλωματικών σχέσεων. Το αν ο σκεπτικισμός αυτός θα αλλάξει ως πυρήνας διπλωματικής δράσης υπό τον Ντόναλντ Τραμπ θα το δείξει ο χρόνος, αλλά και οι ισορροπίες που θα απαιτηθεί να κρατήσει ο Αμερικάνος Πρόεδρος ανάμεσα στις προεκλογικές διακηρύξεις που είχαν έντονο το άρωμα του μαξιμαλισμού και στην πολιτική πραγματικότητα, που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων απέχουν παρασάγγας.

Δεν αποτελεί μυστικό ότι η Τουρκία αναμένει τουλάχιστον κατανόηση για τις θέσεις της Τουρκίας γύρω από το Συριακό ζήτημα από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Παράλληλα, οι μέχρι στιγμής δηλώσεις του νεοεκλεγμένου ηγέτη των Ηνωμένων Πολιτειών για την εξωτερική πολιτική που θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ μόνο συγκεκριμένες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, αφού εξαντλούνται σε προεκλογικού τύπου πυροτεχνήματα, τουλάχιστον μέχρι και σήμερα. Αναλυτές των διεθνών σχέσεων αναγνωρίζουν όμως ότι ο νέος πρόεδρος θα προσπαθήσει να περιορίσει την έκθεση των Ηνωμένων Πολιτειών στη διεθνή σκακιέρα και οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ σε εστίες έντασης ανά το κόσμο θα περιοριστούν σε αυτές που θα κρίνονται ως απολύτως απαραίτητες. Το αν αυτό το μοντέλο δράσης εφαρμοστεί στην εξωτερική πολιτική και κατά πόσο θα ωφελήσει τη θέση της Τουρκίας στην περιοχή, θα εξαρτηθεί κυρίως από το πώς θα οριστεί το γεωπολιτικό συμφέρον των ΗΠΑ από τους επιτελείς του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Ποιος θα είναι ο ρόλος του νέου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα και συγκεκριμένα ποια θα είναι η επιρροή του στην εύφλεκτη και ασταθή περιοχή μας;

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που θα επηρεάσει και τη θέση της Τουρκίας στην περιοχή είναι η στάση που θα κρατήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στο Ιράν. Τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες μπορεί να είναι και αναπόφευκτη, αν λάβεις κανείς υπόψιν και τα σκληροπυρηνικά στελέχη που έχουν λάβει θέσεις κλειδιά στην Κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Πιθανή επιδείνωση των Ιρανικό-Αμερικάνων σχέσεων ενδέχεται να ενισχύσει τις σχέσεις ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ και κυρίως τη σημαντικότητα της Τουρκίας στην επίλυση του Συριακού ζητήματος. Δείγμα της προσπάθειας απομόνωσης του Ιράν από το πεδίο των αποφάσεων γύρω από το Συριακό ζήτημα αποτελεί και η τελευταία συμφωνία για εκεχειρία στη Συρία που δρομολογήθηκε κυρίως από τη Ρωσία και την Τουρκία.

Τα δεδομένα που περιγράψαμε παραπάνω συνθέτουν την εικόνα μιας περιοχής που ενώ βρίσκεται σε διαδικασία αστάθειας έχει όλα τα εχέγγυα, λόγω της ανόδου Τραμπ στην εξουσία, για έτι περαιτέρω αποσταθεροποίηση. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η περίοδος Τραμπ θα καταγραφεί στην ιστορία ως η περίοδος της πλήρους αποσταθεροποίησης των διεθνών συσχετισμών ή θα ξαναζήσουμε το χιλιοπαιγμένο έργο της μετεκλογικής στροφής και της αναγνώρισης της δύναμης που έχει η πραγματικότητα και η ιστορία στις διεθνείς σχέσεις.

Δημοφιλή