Σε μια περίοδο που οι επιπτώσεις της κρίσης και των πολιτικών λιτότητας έχουν δραματικές επιπτώσεις στην εκπαίδευση, το «Πολυνομοσχέδιο για την Οργάνωση και τη Λειτουργία του Εκπαιδευτικού Συστήματος - Μεταβατικές Διατάξεις» που ανακοίνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού Παιδείας και Θρησκευμάτων αποτελεί θετικό βήμα για τον εκδημοκρατισμό της λειτουργίας των Πανεπιστημίων και την προώθηση του δημόσιου και ακαδημαϊκού τους χαρακτήρα.
Μία όμως από τις διατάξεις που εγείρουν σημαντικές ερωτήματα είναι η κατάργηση της δυνατότητα μετάκλησης μέλους ΔΕΠ, μετά από κάποια χρόνια θητείας, από Α.Ε.Ι της περιφέρειας σε Α.Ε.Ι. των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Για το θέμα αυτό, έχει ήδη προηγηθεί επιστολή του Υπουργού που καλούσε τα Πανεπιστήμια να παγώσουν τις σχετικές μετακλήσεις μέχρι να ρυθμιστεί το θέμα αυτό Νομοθετικά. Υπενθυμίζω ότι με βάση τους προηγούμενους νόμους επιτρεπόταν η μετάκληση καθηγητών α' βαθμίδας, μετά την συμπλήρωση τριών ετών υπηρεσίας στη συγκεκριμένη βαθμίδα από Α.Ε.Ι της περιφέρειας, σε Α.Ε.Ι. της Αθήνας ή Θεσσαλονίκης.
Είναι κατανοητό ότι πρόθεση του Υπουργείου είναι η ενίσχυση των Πανεπιστημίων της περιφέρειας που, για μια σειρά από λόγους που δεν έχουν να κάνουν με την ποιότητα του ακαδημαϊκού έργου που επιτελούν, είναι λιγότερο ελκυστικά από τα Πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η προωθούμενη όμως ρύθμιση είναι ιδιαίτερα προβληματική και αναμένεται να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα από τις προθέσεις του Υπουργείου.
Καταρχήν, ενισχύει την εικόνα των Πανεπιστημίων δύο ταχυτήτων στην χώρα, αυτών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και αυτών της υπολοίπου Ελλάδας. Έτσι τα Πανεπιστήμια της περιφέρειας θα θεωρούνται ως υποδεέστερα αυτών του «κέντρου» με προφανείς τις επιπτώσεις στην προσέλκυση καταξιωμένων επιστημόνων να εργαστούν σε αυτά. Λαμβάνοντας δε υπόψη, ότι αναλογικά μόνο ένας μικρός αριθμός καθηγητών πρώτης βαθμίδας έχει μέχρι τώρα μετακινηθεί (μετακληθεί) από Πανεπιστήμια της περιφέρειας σε αυτά του κέντρου, είναι προφανές ότι οι επιπτώσεις αυτές είναι δυσανάλογα επιζήμιες από τα όποια προσδοκώμενα οφέλη.
Επιπρόσθετα, η ρύθμιση αυτή καταδικάζει όσους συναδέλφους επέλεξαν να ξεκινήσουν την καριέρα τους σε κάποιο από τα Πανεπιστήμια της περιφέρειας, να πρέπει ουσιαστικά να ολοκληρώσουν την καριέρα τους σε αυτά χωρίς δυνατότητα μετακίνησης μελλοντικά σε Α.Ε.Ι. της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή συνάδελφοι που για χρόνια στηρίζουν τα Πανεπιστήμια της περιφέρειας «τιμωρούνται» γι αυτό με το να καταδικάζονται να μείνουν μόνιμα σε αυτά. Πολύ δε περισσότερο όταν για ορισμένους συναδέλφους που επέλεξαν να εργαστούν σε Πανεπιστήμια της περιφέρειας, στην αρχική τους επιλογή είχε συμβάλει και η δυνατότητα που τους έδινε ο νόμος να μετακινηθούν μελλοντικά σε Α.Ε.Ι της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης.
Φυσικά θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι, σε περίπτωση που κάποιοι επιθυμούν να μετακινηθούν σε ΑΕΙ της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης, υπάρχει η δυνατότητα διεκδίκησης μιας από τις νέες θέσεις που θα προκηρυχτούν σε αυτά. Είναι όμως γνωστό ότι ακόμα και εάν προκηρυχτούν νέες θέσεις στα «κεντρικά» Α.Ε.Ι. (που έχουν παγώσει τα τελευταία χρόνια), είναι απίθανο να αφορούν θέσεις καθηγητών υψηλής βαθμίδας. Είναι πάγια πρακτική τα Πανεπιστήμια να προκηρύσσουν θέσεις χαμηλών βαθμίδων για να προσελκύσουν νέους και παραγωγικούς επιστήμονες. Κατά συνέπεια, όσο περνούν τα χρόνια και ανεβαίνει κάποιος στην ακαδημαϊκή ιεραρχία τόσο λιγότερο εφικτό γίνεται να μετακινηθεί σε «κεντρικό» Πανεπιστήμιο, εκτός βέβαια και εάν υποβάλει σε θέση χαμηλότερης βαθμίδας ακυρώνοντας έτσι την μέχρι τότε εξέλιξή του.
Η ενίσχυση των Πανεπιστημίων της περιφέρειας θα μπορούσε να επιτευχθεί με την ακριβώς αντίθετη πολιτική. Με το να δίνονται αναλογικά περισσότερες πιστώσεις για νέες θέσεις Δ.Ε.Π σε Α.Ε.Ι της περιφέρειας ενισχύοντας παράλληλα τις προοπτικές για μετακίνηση-μετάκληση καθηγητών σε Α.Ε.Ι του «κέντρου» μετά από κάποια χρόνια υπηρεσίας. Θα μπορούσε ενδεχομένως να τεθεί ως προϋπόθεση για την μετακίνηση-μετάκληση σε πανεπιστήμιο του «κέντρου» εκτός από την βαθμίδα (λχ καθηγητής α΄ βαθμίδας) να έχει ήδη υπηρετήσει συνολικά 10 ή 15 χρόνια σε Πανεπιστήμιο της περιφέρειας.
Έτσι, νέοι επιστήμονες που ομολογουμένως αποτελούν και το πιο παραγωγικό δυναμικό των πανεπιστημίων, θα μπορούν να ξεκινήσουν την καριέρα τους σε Α.Ε.Ι της περιφέρειας, συνεισφέροντας για αρκετά χρόνια στο ακαδημαϊκό έργο που επιτελείται σε αυτά, ενώ παράλληλα θα υπήρχε η προοπτική, για όσους το επιθυμούσαν να μετακινηθούν μελλοντικά σε κάποιο Α.Ε.Ι του «κέντρου». Παράλληλα τα Πανεπιστήμια των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης θα είχαν κίνητρο να προσελκύσουν ιδιαίτερα καταξιωμένους επιστήμονες που βρίσκονται σε Πανεπιστήμια της περιφέρειας. Μια τέτοια πολιτική θα είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθούν τα Α.Ε.Ι τόσο της περιφέρειας όσο και του «κέντρου», ενώ παράλληλα θα βελτιωθεί και η ίδια η κινητικότητα των μελών ΔΕΠ και οι θετικές επιπτώσεις που αυτή έχει στην ποιότητα του ακαδημαϊκού έργου των ελληνικών Πανεπιστημίων.