Η νέα πολιτική ποινών για φορολογικές παραβάσεις καταργεί τα αυτοτελή πρόστιμα που επιβάλλονταν μέχρι πρότινος για κάθε μη εκδοθείσα απόδειξη και μειώνει κατακόρυφα το ύψος τους, συνδέοντας τα με το ΦΠΑ που αναλογεί στο ποσό της απόδειξης, αν αυτή είχε εκδοθεί. Πιο συγκεκριμένα:
Με το προηγούμενο καθεστώς ο ελεύθερος επαγγελματίας ή επιχειρηματίας υποχρεούταν να πληρώσει πρόστιμο €250 για κάθε απόδειξη/τιμολόγιο που δεν έκοβε, ενώ το ποσό αυξανόταν σε €500 για μεγαλύτερες επιχειρήσεις, με διπλογραφικά λογιστικά βιβλία. Για συναλλαγές που ξεπερνούσαν τα €5.000, το πρόστιμο ήταν ίσο με το 25% του ποσού των μη εκδοθεισών αποδείξεων. Το ανώτατο όριο για τα επιβαλλόμενα πρόστιμα δεν μπορούσε να ξεπεράσει συνολικά τα €30.000.
Με το νέο καθεστώς, το πρόστιμο το οποίο θα κληθεί να πληρώσει ο παραβάτης ελεύθερος επαγγελματίας/επιχειρηματίας περιορίζεται στο 50% του ΦΠΑ που αναλογεί στην αξία των αποδείξεων που δεν εξέδωσε.
Παράδειγμα: έστω ένα εστιατόριο κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε αποκαλύφθηκε ότι δεν είχε εκδώσει 5 αποδείξεις συνολικού ποσού €1.000. Με το παλιό καθεστώς θα είχε κληθεί να πληρώσει πρόστιμο ίσο με: 5 x €250 = €1.250.
Με το νέο όμως καθεστώς θα πληρώσει μόλις: €1.000 x 23% (ΦΠΑ) x 50% = €115.
Όπως παρατηρούμε, το νέο πρόστιμο θα είναι μειωμένο κατά 90% έναντι του παλιού!!!
Επίσης, με αυτό τον τρόπο ωφελείται οποιοσδήποτε επιλέξει να μην κόβει αποδείξεις, καθώς ακόμη κι αν του επιβληθεί πρόστιμο, αυτό θα είναι το μισό από το ποσό που θα πλήρωνε στην εφορία αν έκοβε κανονικά! Το κέρδος του δηλαδή είναι στην χειρότερη περίπτωση το 50% του ΦΠΑ, το οποίο παρότι το εισπράττει κανονικά από τους πελάτες του δεν το επιστρέφει παρανόμως στο κράτος.
Αδιαμφισβήτητα το κίνητρο φοροδιαφυγής που δίνει η νέα νομοθεσία είναι μεγάλο. Το γεγονός αυτό μας προκαλεί πολύ αρνητική εντύπωση, τη στιγμή μάλιστα που η χώρα χάνει περίπου €10 δισ. έσοδα ετησίως εξαιτίας αυτής (€7 δισ. από ΦΠΑ + €3 δισ. από φόρο εισοδήματος). Αντί λοιπόν το κράτος να εξαλείψει το φαινόμενο, προτιμά σταθερά να καταφεύγει στην υπερφορολόγηση, γονατίζοντας την οικονομία και επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους νομοταγείς πολίτες εις βάρος των φοροφυγάδων.
Αποτέλεσμα αυτής της οικτρής πολιτικής είναι:
1.Ότι παρότι τα τελευταία 5,5 χρόνια έχουμε πάρει φορολογικά μέτρα ύψους €31 δισ., τα φορολογικά έσοδα του 2015 εμφανίζονται μειωμένα κατά €5 δισ. σε σύγκριση με το 2009
2.Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη σε φόρους και εισφορές ως ποσοστό επί των αποδοχών, αφού τα 2/3 του μισθού των Ελλήνων κατευθύνονται άμεσα ή έμμεσα στο κράτος.
3.Η μαύρη οικονομία αγγίζει τα €45 δισ. ετησίως, ξεπερνά δηλαδή το 25% του δηλωθέντος εθνικού εισοδήματος (ΑΕΠ 2015 = €179 δισ.).
Οι φορολογικές αρχές προέβησαν σε αυτές τις αλλαγές, απογοητευμένες από τη χαμηλή εισπραξιμότητα που εμφάνιζαν τα επιβληθέντα πρόστιμα. Η λογική τους δηλαδή ήταν να τα μειώσουν στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο, ώστε να μπορούν να τα εισπράττουν. Το σκεπτικό όμως αυτό είναι λάθος. Πρώτον μαθηματικά, διότι τα έσοδα από τα πρόστιμα θα είναι πολύ χαμηλότερα από τα σημερινά, ακόμα κι αν εισπράττονται 100%, καθώς όπως είδαμε τα επιβαλλόμενα ποσά είναι μειωμένα έως 90%. Δεύτερον, διότι δεν αντιμετωπίζεται το αίτιο που οδηγεί στη μειωμένη εισπραξιμότητα και κατ' επέκταση στη φοροδιαφυγή.
Το αίτιο είναι η ατιμωρησία και η χαλαρή στάση με την οποία αντιμετωπίζονται στη χώρα μας τα φαινόμενα μη τήρησης των νόμων.
Αν ο παραβάτης γνώριζε ότι εφόσον δεν πληρώσει το πρόστιμο θα του αφαιρεθεί η άδεια άσκησης επαγγέλματος ή λειτουργίας της επιχείρησης, ασφαλώς και θα ήταν συνεπής. Στην πράξη όμως κάτι τέτοιο ως επί το πλείστον δε συμβαίνει.
Προτείνεται λοιπόν:
1.Την πρώτη φορά που ο επιχειρηματίας / ελεύθερος επαγγελματίας αποκαλυφθεί ότι δεν τηρεί τη φορολογική νομιμότητα, επιβολή υψηλού προστίμου, πχ. τουλάχιστον το διπλάσιο του ΦΠΑ που αναλογεί στο ποσό της μη εκδοθείσας απόδειξης, και αυστηρή προειδοποίηση.
2.Τη δεύτερη φορά προσωρινή αφαίρεση άδειας άσκησης επαγγέλματος ή λειτουργίας της επιχείρησης, για διάστημα πχ. 1 μηνός
3.Την τρίτη φορά επιβολή οριστικής παύσης λειτουργίας / αφαίρεσης άδειας.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής προϋποθέτει αφενός να καλλιεργηθεί στους πολίτες το αίσθημα φορολογικής δικαιοσύνης και αφετέρου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη τους προς την ικανότητα του κράτους να εφαρμόζει τους νόμους.