Λίστα Mεταρρυθμίσεων: αποτίμηση των προτάσεων

Υπολογίζοντας ρεαλιστικά το δημοσιονομικό αντίκτυπο κάθε πρότασης, καταλήγουμε για το 2015 σε εκτιμώμενο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,6%-0,9% του ΑΕΠ (δηλαδή €1,1 έως €1,7 δις), αντί για 3,1% έως 3,9% που προσδοκά η κυβέρνηση (ήτοι €5,7 έως €7,1 δις). Εντύπωση επίσης προκαλεί ότι γίνεται ρητά αποδεκτός ο στόχος του μνημονίου για πλεόνασμα 3% το 2015, παρά τις περί αντιθέτου στομφώδεις διακηρύξεις του υπουργού Οικονομικών όλο το προηγούμενο διάστημα.
ARIS MESSINIS via Getty Images

Η λίστα μεταρρυθμίσεων που κατάρτισε η κυβέρνηση μετά από καθυστέρηση 2 μηνών βασίζεται σε υπεραισιόδοξες προβλέψεις αύξησης των δημοσίων εσόδων.

Υπολογίζοντας ρεαλιστικά το δημοσιονομικό αντίκτυπο κάθε πρότασης, καταλήγουμε για το 2015 σε εκτιμώμενο πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 0,6%-0,9% του ΑΕΠ (δηλαδή €1,1 έως €1,7 δις), αντί για 3,1% έως 3,9% που προσδοκά η κυβέρνηση (ήτοι €5,7 έως €7,1 δις). Εντύπωση επίσης προκαλεί ότι γίνεται ρητά αποδεκτός ο στόχος του μνημονίου για πλεόνασμα 3% το 2015, παρά τις περί αντιθέτου στομφώδεις διακηρύξεις του υπουργού Οικονομικών όλο το προηγούμενο διάστημα.

Το θετικό στοιχείο είναι ότι η λίστα είναι βελτιωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα σχέδια που είχαν δει το φως της δημοσιότητας και ήταν ουσιαστικά εκθέσεις ιδεών. Παρόλα αυτά πολλές εκ των προτάσεων εξακολουθούν να είναι γενικόλογες και ασαφείς (πχ. 1) Κίνητρα για αύξηση των εσόδων, κυρίως μέσω ελέγχων ΚΤΕΟ, €414 εκ 2) Ενίσχυση του εισπρακτικού μηχανισμού €225 εκ, 3) Συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία €200 εκ, 4) Εφαρμογή οδηγιών της ΕΕ για το σύστημα προμηθειών €180 εκ). Επίσης, οι μεταρρυθμίσεις εστιάζουν μόνο στο 1 από τα 5 θεμελιώδη προβλήματα της Ελλάδας, τη φοροδιαφυγή. Δεν γίνεται καν λόγος για τους τρόπους αντιμετώπισης των άλλων 4 βασικών προβλημάτων: του πελατειακού κράτους, της διαφθοράς, της αναποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα και της έλλειψης παραγωγικής οικονομίας.

Ως προς την επόμενη ημέρα, άγνωστες παραμένουν οι προθέσεις της κυβέρνησης μετά τη λήξη του προγράμματος: η λίστα κάνει ξεκάθαρα παραδεκτό ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες το 2015 θα ανέλθουν σε €19 δις. Αν σε αυτό το ποσό προσθέσουμε τα €20 δις δάνεια που λήγουν την 3ετια 2016-18 (κυρίως ΕΚΤ και ΔΝΤ), αλλά και το γεγονός ότι τα επιτόκια δανεισμού παραμένουν σε δυσθεώρητα ύψη, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τον Ιούνιο θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να ζητήσει 3ο πακέτο διάσωσης από τους εταίρους, ύψους €30-€40 δις. Με ποιους όρους όμως και με ποια χρονοδιαγράμματας Πώς θα κάμψει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό;

Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση είναι να έχει αντέξει μέχρι τότε η οικονομία και η χώρα να έχει προσπεράσει το σκόπελο των προσεχών δόσεων του ΔΝΤ αποφεύγοντας το πιστωτικό γεγονός.

Τους τελευταίους 4 μήνες η πραγματική οικονομία έχει απολέσει περί τα €53δις, έχοντας περιέλθει σε καθεστώς ταμιακής ασφυξίας: €3 δις στα κρατικά έσοδα από την υστέρηση φορολογικών εσόδων, €2 δις στα ταμεία (€1,5 από την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και €0,5 από την αναγκαστική εκταμίευση των αποθεματικών τους), €30 δις φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες (αντικατοπτρίζεται στην κάθετη πτώση των χρηματοδοτήσεων), €15 δις από τη μείωση της κεφαλαιοποίησης των εισηγμένων επιχειρήσεων λόγω πτώσης του Χρηματιστηρίου, και €3 δις εκκρεμείς εισπράξεις από το πάγωμα των συμφωνημένων ιδιωτικοποιήσεων.

Κι όλα αυτά εν μέσω καταιγισμού διφορούμενων και πολλές φορές αντικρουόμενων κυβερνητικών δηλώσεων, ενώ η σχέση μας με τους εταίρους διάγει μια περίοδο αμοιβαίας καχυποψίας που κάθε άλλο παρά ωφελεί την έκβαση της διαπραγματευτικής προσπάθειας.

Τα πολλά λόγια όμως είναι φτώχεια.

Εθνικό καθήκον των κυβερνόντων είναι να πράξουν ότι είναι απαραίτητο ώστε η οικονομία να σταθεί στα πόδια της και η χώρα να βγει στις αγορές. Τότε μόνο θα απαγκιστρωθεί από μνημόνια και επιτηρήσεις. Όλα τα υπόλοιπα είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση.

Δημοφιλή