Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση: Ο υπολογισμός ποσού σύνταξης (πρόταση)

Η σύνταξη που καταβάλλεται στους δικαιούχους, από οποιαδήποτε αιτία, δεν υπόκειται στην ίδια μέθοδο υπολογισμού της. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν έχει απασχολήσει, ως όφειλε, τους μελλοντικούς ή και τους ήδη συνταξιούχους, πολύ δε περισσότερο τους εκπροσώπους τους σε συνδικαλιστικό ή θεσμικό επίπεδο (μέλη Δ.Σ. Φ.Κ.Α) ή τους αυτόκλητους «προστάτες» τους, ιδιαίτερα όσους έχουν ανάγει την διεκδίκηση απαιτήσεων σε κύριο επάγγελμα.
Oli Scarff via Getty Images

Η σύνταξη που καταβάλλεται στους δικαιούχους, από οποιαδήποτε αιτία, δεν υπόκειται στην ίδια μέθοδο υπολογισμού της. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν έχει απασχολήσει, ως όφειλε, τους μελλοντικούς ή και τους ήδη συνταξιούχους, πολύ δε περισσότερο τους εκπροσώπους τους σε συνδικαλιστικό ή θεσμικό επίπεδο (μέλη Δ.Σ. Φ.Κ.Α) ή τους αυτόκλητους «προστάτες» τους, ιδιαίτερα όσους έχουν ανάγει την διεκδίκηση απαιτήσεων σε κύριο επάγγελμα.

Κατ'αρχήν, σε αντίθεση με την δημοκρατική λειτουργία της Πολιτείας και τα συνταγματικά δικαιώματα και προβλέψεις, σεβαστή μερίδα των ασφαλισμένων, δεν διαθέτει ίδιο ασφαλιστικό φορέα (περίπτωση Δ.Υ. που λαμβάνουν σύνταξη από το Γ.Λ.Κ). Ακόμη, οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών δεν είναι της ίδιας κλίμακας.

Για παράδειγμα, το σημερινό ύψος εισφοράς εργαζομένου σε κάποιο Υπουργείο ή Ο.Τ.Α, ανέρχεται σε 6,67% επί των συμβατικών αποδοχών.Το ίδιο ποσοστό παρακρατείται και στους ασφαλισμένους στον Φ.Κ.Α. του ιδιωτικού τομέα (Ι.Κ.Α) με την διαφορά πως προστίθεται και το 13,33% του εργοδότη. Επίσης, στην Δ.Ε.Η, όπου το προσωπικό ασφαλίζεται στον εργοδότη, τα ποσοστά ανέρχονται σε 11 & 22% αντίστοιχα.

Κάτι το οποίο η πλειοψηφία αγνοεί ενώ οι κατά τα άλλα λαλίστατοι συνδικαλιστές της Α.Δ.Ε.Δ.Υ. «ξεχνούν» να αναφέρουν, είναι και η «λεπτομέρεια» πως οι Δ.Υ. καταβάλλουν εισφορές -κύριας- σύνταξης μόλις από 1.1.1994, έναντι μηδενικών στο παρελθόν.

Ο λόγος «σύνολο εισφορών/συντάξεις» δεν είναι ευνοϊκός για σειρά επαγγελματικών ομάδων, ιδιαίτερα όσων είχαν μέχρι προ ολίγου την «τύχη» των «κοινωνικών» πόρων. Ακόμη και εντός συγχωνευθέντων Φ.Κ.Α. (περίπτωση Ε.Τ.Α.Α), ενώ οι νομικοί και τα μέλη του Τ.Σ.Μ&Ε.Δ.Ε. διέθεταν τις «χρυσοτόκες όρνιθες» των κάθε λογής «harac», με επιβάρυνση του κόστους των υπηρεσιών τους προς την ιδιωτική πελατεία και το Δημόσιο Ταμείο, οι «συνάδελφοι» υγειονομικοί ήταν «στην απ'έξω», εξαιρώντας το πενιχρό τέλος «κλίνης» των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.

Με ποια λοιπόν λογική αλλά -κυρίως- ηθική βάση, οι συνταξιούχοι του Δημοσίου, οι δικηγόροι/συμβολαιογράφοι, μηχανικοί κ.τ.λ. αξιώνουν συντάξεις ύψους 70% των -μέσων- συντάξιμων αποδοχών ή περισσότερο από 1.000 Ευρώ μηνιαίως;

Πόσο «δημοκρατική» και ηθικά επιτρεπτή είναι η εξομοίωση (διάβαζε: ισοπέδωση ή -καλύτερα- εξευτελισμός) των μεν από τους δε (ιδιωτικούς υπαλλήλους), ιδιαίτερα στις περιπτώσεις πλήρους ασφαλιστικού βίου και συμβατικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης;

Για να «ερεθίσω» τους κ.κ. πρώην νομικούς συμπαραστάτες παράλογων απαιτήσεων (π.χ. ΤΑΠΙΛΤΑΤ) και νυν πολιτικούς προϊσταμένους του Υπ.Εργασίας, αρκεί ίσως να σας πληροφορήσω πως, ενώ οι ίδιοι, ως «παλαιοί» ασφαλισμένοι (δηλ. προ του 1993), καταβάλλουν μηνιαία εισφορά ύψους 160 Ευρώ/μήνα, δικαιούμενοι σύνταξης ύψους 1.100 Ευρώ (στα ΄67), οι χειμαζόμενοι συνάδελφοί τους (περίπου 8-9.000 δεν έχουν ούτε 1 παράσταση στα ακροατήρια το 2014), αποστερούνται ακόμη και του δικαιώματος της επιλογής κατώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας (θαυμάστε «συναδελφικότητα»).

Ακόμη, πόσοι -όντως- πενόμενοι μηχανικοί είναι σε θέση να καταβάλουν την αιτούμενη αναδρομική αύξηση εισφορών στο Τ.Σ.Μ&Ε.Δ.Ε, ίσως και για να καλύψουν τους εκατοντάδες «αναπήρους» που προέκυψαν μέσα στα τελευταία 2 χρόνια (πηγή: «ΗΛΙΟΣ»).

Πόση λοιπόν πρέπει να είναι η σύνταξη των απομάχων της εργασίας;

Όπως έχει προαναφερθεί, το ύψος των εισφορών, η ασφαλιστική ηλικία και φυσική ηλικία (και κατάσταση υγείας) του ασφαλισμένου, πρέπει να προσδιορίζει και τις αντίστοιχες απολαβές.

Για μεν τους αμειβόμενους με μισθό, η πρόταση εκτίθεται στον συνημμένο πίνακα. Για τους λοιπούς, ο υπολογισμός -πρέπει να- βασίζεται στoν μ.ό. της σχέσης «Εισφορές Χ 5» της καλύτερης 5ετίας, λαμβανομένων υπόψη και των συνεπειών της κρίσης (όχι του «μνημονίου») στα εισοδήματα όλων.

Το όποιο ποσό προκύπτει, θα πρέπει να μην είναι κατώτερο του εκάστοτε ορίου «φτώχειας» με την διαφορά πώς δεν πρέπει να καταβάλλεται από τους Φ.Κ.Α. αλλά από Προνοιακά «funds» που δεν θα επιβαρύνουν τους τελευταίους.

Ωστόσο, ένα ερώτημα που προκύπτει αφορά στο εάν και κατά πόσο ένας πολίτης, το δηλούμενο εισόδημα του οποίου είναι ίσως ίσο ή έστω 2πλάσιο των εισφορών του, επιβιώνει και μάλιστα επαυξάνοντας την περιουσιακή του κατάσταση, χωρίς να αποδεικνύει την ύπαρξη «δεξαμενής» συσσωρευμένων και μη καταναλωθέντων εισοδημάτων παρελθόντων ετών. Εκτός και εάν πιστεύετε πως ΟΛΑ τα «τυχερά» λαχεία, δελτία ΠΡΟ-ΠΟ/LOTTO και στοιχηματικών παιγνίων «πέφτουν» πάντοτε σε συγκεκριμένη μερίδα φορολογουμένων...

Το προτεινόμενο «μοντέλο» έχει ως εξής:

Η αναπλήρωση του εισοδήματος «ενεργείας» (να) υπολογίζεται με 3 συνδυαστικά κριτήρια:

1.Ηλικία δικαιούχου

2.Ασφαλιστικός βίος (χρόνος καταβολής εισφορών)

3.Υπολειπόμενος χρόνος από το προσδόκιμο όριο επιβίωσης

(μ.ο: 80)

Π.χ. Αν ένα (πρώην) «ευγενές» ασφαλιστικό ταμείο, επιθυμεί να συνταξιοδοτεί τα μέλη του από τα '55, σε αυτήν την περίπτωση, με ελάχιστο όριο 15 έτη εισφορών, η καταβλητέα σύνταξη ορίζεται ως το 50% του μ.ο. της «καλύτερης» 5ετίας, μείον 25% (όσα και ο χρόνος σε έτη που υπολείπονται των '80). Στον αντίποδα, ο συνομήλικος που συγκεντρώνει 25 έτη εισφορών, «ξεκινά» από το 52% του μ.ο, μείον αντιστοίχως 23%. Ο πίνακας ίσως είναι περισσότερο διαφωτιστικός.

Πίνακας: Υπολογισμός καταβλητέας σύνταξης

*Μικτές αποδοχές

Η θέση κινήτρων & αντικινήτρων πρέπει να ενταχθεί στην φιλοσοφία του «νέου» ασφαλιστικού συστήματος, γενικά και όχι κατ'επιλογήν «πελατείας».

H σημασία τώρα της δήλωσης του πραγματικού (η κατ'επιλογήν ύψους) εισοδήματος, όπως συμβαίνει και στην ιδιωτική ασφάλιση, αλλά και της αρνητικής επίπτωσης λόγω «χαμένων» ημερών ή «μαύρης» εργασίας, είναι εμφανής στον επόμενο αναλυτικό πίνακα.

Υπολογισμός Κύριας σύνταξης (παράδειγμα)

(2)Μ.ό καλύτερης 5ετίας,προ εισφορών

N.B.Υπολογισμός συντάξιμων αποδοχών μη μισθωτών: Ετήσιες εισφορές:12 Χ 5

Π.Χ. Σύνολο Εισφορών 3.000:

Συντάξιμες αποδοχές : 1.250

ποσοστά αναπλήρωσης αναφέρονται στις μικτές αποδοχές (δηλ. προ εισφορών). Με υπόθεση εργασίας το 16% του ιδιωτικού τομέα και την αυξημένη εισφορά περίθαλψης (6%) στις συντάξεις, η πραγματική αναπλήρωση είναι αυξημένη (βλ.πίνακα)

Ποσοστό αναπλήρωσης (με υπολογισμό κρατήσεων ενεργείας και περίθαλψης συνταξιούχων)

Το ερώτημα, ενδεχομένως, για ποιο λόγο ο «70άρης»να εισπράττει υψηλότερη σύνταξη, σε σχέση με τον -ασφαλιστικά- συνομήλικό του «55άρη», σχετίζεται με την κατά προσέγγιση συνολική διάρκεια συνταξιοδότησης (10 άντί 25 έτη).

Επιπροσθέτως, αξίζει ίσως να μελετηθεί η επιλογή εξακολούθησης καταβολής εισφορών ενεργείας από όσους επιλέγουν να αποχωρήσουν λόγω κόπωσης ή απουσίας επαγγελματικής ύλης ή απουσίας προσωπικού ενδιαφέροντος, είτε προκαταβολικά, με σχετικά κίνητρα ή σε σταθερή βάση (π.χ ανά 3μηνο), προκειμένου να λάβουν την πλήρη σύνταξη στο εκάστοτε ηλικιακό όριο.

Για αρκετούς, είναι μάλλον δυνατό ή και επιθυμητό, π.χ. μέσω του «εφάπαξ» ή αποταμιεύσεων.

Σε κάθε περίπτωση, η Πολιτεία οφείλει να αποτρέπει μεθόδους «εκφόρτωσης» μισθωτών ασφαλισμένων μέσω π.χ. «οικειοθελούς» αποχώρησης, είτε με τον περιορισμό των αποζημιώσεων τ. «εφ΄άπαξ», είτε με υποχρέωση, μετά από διαβούλευση, είτε εξακολούθησης καταβολής ασφαλιστικών εισφορών είτε μη συνταξιοδότησης προ ενός συγκεκριμένου ορίου ηλικίας (π.χ. 62 ετών).

Φαινόμενα της μορφής «δικαιούχος σύνταξης στα '58» με μόλις 25 έτη ασφάλισης, με την εξαίρεση σοβαρών κοινωνικών και προσωπικών λόγων, εκτός της επιβάρυνσης του Δημοσίου Ταμείου, συνιστούν βαρύτατη πρόκληση για την πλειοψηφία των κατά τα άλλα «σε ισονομία» πολιτών.

Δημοφιλή