«Σκιά»: Κριτική του βιβλίου του Λευτέρη Γιαννακουδάκη

Η τριτοπρόσωπη αφήγηση επιτυγχάνει την εμβάθυνση στην ψυχοσύνθεση όλων των χαρακτήρων. Πρόσωπα οικεία. Άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας. Βαθιά απογοητευμένοι από το σαθρό πολιτικό σύστημα, εγκλωβισμένοι ανάμεσα στις κοινωνικές επιταγές και στις επιθυμίες τους. Μέσα από τι πράξεις τους διαφαίνεται η ανάγκη τους να ζήσουν έξω από τα «πρέπει» και να δώσουν τέλος στην αίσθηση τέλματος που διατρέχει την καθημερινότητά τους. Δεν υπάρχουν πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι.
archive

Με έναν δωρικό τίτλο και ένα μινιμαλιστικό εξώφυλλο, ο συγγραφέας Λευτέρης Γιαννακουδάκης δίνει το στίγμα του νέου νουάρ μυθιστορήματός του. Βασίζοντας την πλοκή του σε τέσσερις κρίσιμες πειριόδους της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής σκηνής, προσπαθεί να εξιχνιάσει μια σειρά δολοφονιών και να διαλύσει τις σκιές που στοιχειώνουν το παρόν. Το αποτέλεσμα είναι ανέλπιστα δυνατό και περίτεχνα ισορροπημένο στους βασικούς πυλώνες της πλοκής του, αφήνοντας μια επίγευση θλίψης στον αναγνώστη, καθώς καλείται να το αποχωριστεί μετά το λυτρωτικό φινάλε.

Ηράκλειο Κρήτης, 2012. Ο αστυνόμος Δήμος Γκερές επιστρέφει, έπειτα από είκοσι χρόνια, στη γενέτειρά του, για να δει τον ετοιμοθάνατο πατέρα του. Στις αποσκευές του κουβαλάει σκιές και μίσος για εκείνον και η άφιξή του στο νησί τού προκαλεί ένταση, αποστροφή και αναστάτωση. Η αμήχανη συνάντησή του με τον πάλαι ποτέ παιδικό του φίλο οδηγεί στην ανακάλυψη του πτώματος μιας νεαρής γυναίκας. Μιας πόρνης, όπως αποφαίνονται οι αρχές, στο στόμα της οποίας κρύβεται το δαχτυλίδι της νεκρής μητέρας του Γκερέ. Ο αστυνόμος της περιοχής, Ιβάν Αλεξάντροφ, ξεκινά τις έρευνες για την εύρεση του δράστη, μα ένας νέος φόνος θα ταράξει και πάλι τα νερά. Το θύμα, πόρνη και αυτή, έχει στο στόμα της το δαχτυλίδι του πατέρα του πρωταγωνιστή, και το κουβάρι μπερδεύεται ακόμα περισσότερο. Ο Γκερές θα πρέπει να ξεπεράσει τα συναισθήματά του και να φέρει στο φως τις αλήθειες που πληγώνουν. Πρόσωπα αγαπημένα μεταμορφώνονται ξαφνικά σε υπόπτους και όλα γύρω του αρχίζουν να καταρρέουν. Η Καίτη, ο Καουμπόη, η Άντζη, η Τσβέτα, φορούν προσωπεία ή είναι σύμμαχοί του σε αυτή τη σκληρή μάχη με το χρόνο και τον δολοφόνο;

Οι σκιές ακολουθούν κάθε βήμα και κάθε κίνηση των ηρώων και εντείνουν την αγωνία.

Η «Σκιά» με καθήλωσε. Με ενθουσίασε. Με μαγνήτισε και δεν μου επέτρεψε να την αφήσω από τα χέρια μου. Ξεχώρισα τη σύγχρονη και λιτή γραφή του συγγραφέα και την ευρηματική σφιχτή πλοκή. Μέσα από την εξιχνίαση των ασύνδετων - φαινομενικά - φόνων, προβάλλονται ιστορικά γεγονότα που στιγμάτισαν την πορεία της χώρας μας. Η πολιτική χροιά του βιβλίου διαφαίνεται αποκλειστικά από τις ιστοριές ζωής των ηρώων, τα βιώματά και τις αναμνήσεις τους, χωρίς να αναλώνεται σε περιττές λεπτομέρειες. Με παραπομπές ο κος Γιαννακουδάκης προτρέπει τον αναγνώσττη να ανατρέξει στις σημειώσεις στο τέλος του πονήματος, όπου αναφέρονται συνοπτικά όσα συνέβησαν στα Ιουλιανά του 1965, στην εισβολή στην Κύπρο το 1974, το "βρόμικο ΄89" και στις εκλογές του 2012, και να μάθει σημαντικές πληροφορίες.

Η υπόθεση είναι έντονη, ανατρεπτική, σύγχρονη. Κανείς δεν είναι όπως φαίνεται και αυτό το στοιχείο διατηρεί το ενδιαφέρον αμείωτο. Η ατμόσφαιρα είναι σκοτεινή και απογειώνεται από τα γραφικά μέρη του Ηρακλείου. Οι σκιές ακολουθούν κάθε βήμα και κάθε κίνηση των ηρώων και εντείνουν την αγωνία. Οι εναλλαγές ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα, κορυφώνουν σταδιακά το μυστήριο και αποκαλύπτουν μεθοδικά τα χαμένα κομμάτια του παζλ.

Η τριτοπρόσωπη αφήγηση επιτυγχάνει την εμβάθυνση στην ψυχοσύνθεση όλων των χαρακτήρων. Πρόσωπα οικεία. Άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας. Βαθιά απογοητευμένοι από το σαθρό πολιτικό σύστημα, εγκλωβισμένοι ανάμεσα στις κοινωνικές επιταγές και στις επιθυμίες τους. Μέσα από τι πράξεις τους διαφαίνεται η ανάγκη τους να ζήσουν έξω από τα «πρέπει» και να δώσουν τέλος στην αίσθηση τέλματος που διατρέχει την καθημερινότητά τους. Δεν υπάρχουν πρώτοι και δεύτεροι ρόλοι. Ο καθένας τους διαδραματίζει το δικό του σημαίνοντα ρόλο στη διαλεύκανση των εγκλημάτων και στην απόδοση δικαιοσύνης. Οι σκιές βρίσκονται εκεί. Αδημονώντας και προκαλώντας αναταράξεις.

Λεπτομέρεια που με εντυπωσίασε: η εμμονική σχέση του Γκερέ με τα λεξικά, τα συνώνυμα και τα αντώνυμα διεισδύει και στο κείμενο, εισάγοντας με ένα ιδιαίτερο στυλ τα διαφορετικά μέρη που απαρτίζουν το βιβλίο. Μια πινελιά φαινομενικά απλή μα ουσιαστική, η οποία τονίζει την προσεγμένη επιμέλεια και την προσεκτική αποτύπώση σκέψεων και συναισθημάτων.

Ένα πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα που ξεχωρίζει.

Δείτε περισσότερα στο blog Λογοτεχνικά Σοκάκια

Δημοφιλή