Η Θεοτόκος δακρύζει και πονάει μαζί με τους ανθρώπους

Ακόμη και άνθρωποι που απιστούν, που αμφιβάλλουν, που δεν πιστεύουν πως ο Θεός έγινε άνθρωπος, πως μία γυναίκα δεν μπόρεσε να γεννήσει τον Θεό, τρέχουν να προσκυνήσουν με τις όποιες αδυναμίες και αμφιβολίες τους, την Παναγία. Αυτή η εσωτερική τους πάλη έχει καταστεί η κινητήριος δύναμη για αναζήτηση. Και η Παναγία γνωρίζει πως ο άνθρωπος της σύγχρονης ιδίως εποχής αναζητά, αγωνιά και πονά.
constantinopris via Getty Images

Η Παναγία συχνά λέγεται πως είναι η Μάνα μας. Σ' εκείνη καταφεύγουμε κι εκείνη επικαλούμαστε συχνά, μα κυρίως στις δύσκολες στιγμές. Αυτό δείχνει ότι ο άνθρωπος έχει μία οικεία σχέση με την Θεοτόκο.

Αναμφίβολα οι μέρες μας είναι μέρες πικρές, δύσκολες και άχρωμες. Το χρώμα στη ζωή έρχεται να το δώσει η Εκκλησία, η οποία με τα ιερά της μυστήρια χαριτώνει τον άνθρωπο, τον μεταμορφώνει και τον ανασταίνει από τις δυσκολίες. Αυτές οι μέρες λοιπόν, για άλλη μία χρονιά βρίσκουν κι αυτόν τον 15Αύγουστο τον άνθρωπο μόνο, απογοητευμένο και απαισιόδοξο. Πολλές φορές νιώθει τόσα κενά, που δεν ελπίζει ότι κάποιος έχει τη δύναμη να τα πληρώσει, να γεμίσει με φως τη ζωή του και να συνεχίσει ο ίδιος έστω και με δυσκολίες να ζει ελπίζοντας.

Αυτές τις μέρες, που εορτάζεται η Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, οι άνθρωποι τρέχουν σε κάθε εκκλησία και μοναστήρι που τιμάται η Θεοτόκος. Και σκοπίμως κάνω χρήση του όρου «άνθρωποι» και όχι «πιστοί», διότι η Παναγία ανοίγει τα χέρια της σαν τον Εσταυρωμένο πάνω στον Σταυρό και καλεί όλους τους ανθρώπους όπου κι αν ανήκουν, ό,τι κι αν πρεσβεύουν, όποιες επιλογές κι αν ακολουθούν, να αναπαυθούν στην αγκαλιά της, η οποία τους χωράει όλους. Εδώ, η ίδια χώρεσε στη μήτρα της τον αχώρητο Θεό, τον οποίο «ο ουρανός δεν εμπόρεσε να τον χωρέσει» όπως αναγράφεται σε μία καλλιτεχνημένη στάμνα, που βρίσκεται σε μία άκρη της Ιεράς Μονής Δοχειαρίου του Αγίου Όρους. Ακόμη και άνθρωποι που απιστούν, που αμφιβάλλουν, που δεν πιστεύουν πως ο Θεός έγινε άνθρωπος, πως μία γυναίκα δεν μπόρεσε να γεννήσει τον Θεό, τρέχουν να προσκυνήσουν με τις όποιες αδυναμίες και αμφιβολίες τους, την Παναγία. Αυτή η εσωτερική τους πάλη έχει καταστεί η κινητήριος δύναμη για αναζήτηση. Και η Παναγία γνωρίζει πως ο άνθρωπος της σύγχρονης ιδίως εποχής αναζητά, αγωνιά και πονά.

Στέκονται μέσα στον ιερό ναό. Περιμένουν με υπομονή να προσκυνήσουν την εικόνα της Κοιμήσεως. Δεν τους ενοχλεί, που μπροστά από εκείνους στέκονται κι άλλοι για να προσκυνήσουν. Δεν τους ενοχλεί η ζέστη και οι υψηλές θερμοκρασίες. Στέκονται και γνωρίζουν πως έρχεται η σειρά τους. Με ευλάβεια κάνουν τον σταυρό τους, βάζουν μετάνοια και ασπάζονται την ιερή εικόνα. Ποιος ξέρει άραγε σ' αυτή τους την κίνηση, σ' αυτή τους τη μυστική συνάντηση με την Παναγία, πόσες αγωνίες και δάκρυα ψυχής εναποθέτουν σ' εκείνη; Πόσοι άραγε αναστεναγμοί θολώνουν το τζάμι της εικόνας; Πόσοι ανέκφραστοι πόθοι καταθέτονται στην εικόνα της Παναγίας ως τάμα;

Άνθρωποι καθημερινοί, απλοί. Παιδιά, νέοι, νέες, μεγαλύτεροι, ηλικιωμένοι. Όλοι έχουν τα βάσανα τους. Όλοι θλίβονται και όλοι κατά καιρούς βρίσκονται σε αδιέξοδα. Τα οικονομικά και ψυχικά αδιέξοδα θέλουν να βρουν τη λύση τους. Θέλουν να ξεσπάσουν. Πιάνουν μία γωνία μέσα στο ναό. Κάθονται ήσυχα. Οι σκέψεις αρχίζουν να κυκλώνουν όλη τους την ύπαρξη και να ταρακουνούν το σώμα, την ψυχή, τη βούληση τους. Άσχετα με το αν πιστεύουν πολύ ή λίγο, αν εκκλησιάζονται πολύ η λίγο, νιώθουν δροσιά από τη μυσταγωγική ατμόσφαιρα του ναού. Βλέπετε, η αλήθεια των πραγμάτων εκεί μέσα στο ναό και η αγιότητα που υπάρχει σε κάθε σημείο του ναού, αναπαύει την ψυχή τους και βεβαιώνει το σώμα τους πως παρά τη ζέστη, θα αντέξει όση ώρα καθίσουν στο ναό.

Εκεί αφού κλειστούν στον εαυτό τους, ανοίγονται εξομολογητικά στην Παναγία και προσεύχονται. Δεν έχει σημασία αν γνωρίζουν προσευχές απ' έξω, αν έχουν αποστηθίσει ψαλμούς και τροπάρια. Η πιο δυνατή προσευχή τους είναι ακόμη κι ένας αναστεναγμός που αναστατώνει το υπαρξιακό τους οικοδόμημα. Ακόμη και η αμφισβήτηση τους, ακόμη και οι χωρίς αντίκρισμα κραυγές τους, ακόμη και η εναντίωση τους στην απάθεια του Θεού και της Θεοτόκου για όσα δεινά συγκλονίζουν τον κάθε καιρό του χρόνου, είναι όλα προσευχή. Αυτό έχω την αίσθηση πως αρέσει πολύ στον Χριστό και στη Μητέρα Του. Τέτοιους ανθρώπους θέλει ο Χριστός. Να παλεύουν για να γνωρίσουν. Να παλεύουν για να βιώσουν. Να αμφισβητούν για να πιστέψουν. Μέσα από την αμφισβήτηση τους, όπως ο απόστολος Παύλος, η οσία Μαρία Αιγυπτία, ο ληστής του Σταυρού, ο τελώνης της παραβολής.

Αυτές λοιπόν οι προσευχές των άγνωστων γνωστών στον Θεό, είναι οι πιο εκκωφαντικές. Αναδύουν πόνο που γλυκαίνει τις ψυχές τους και τα σώματα τους. Τι κι αν νιώθουν κουρασμένοι από την εργασία της ημέρας; Εκεί καταφεύγουν, στην Παναγία. Για να εκφράσουν τα παράπονα τους, τις θλίψεις τους, να δακρύσουν, να λυγίσουν, για να τους ισιώσει η Παναγία με την αγάπη της. Ο Χριστός μπορεί να βαδίζει αργά πολλές φορές και να δείχνει απών λη και απαθής. Αυτό το κάνει για να σηκώνει όλους τους ανήμπορους που συναντά στα δεξιά και αριστερά του δρόμου που βαδίζει, όπως σημειώνει σε βιβλίο του ο άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς. Η εύλαλη αυτή σιωπή του Θεού αν και έχει σιγή, είναι πιο δυνατή και από τον πιο ισχυρό κρότο. Ηχεί, όταν Εκείνος γνωρίζει για το συμφέρον μόνο της ψυχής, πότε έρχεται η στιγμή που πρέπει να ηχήσει.

Μέσα στο ναό ακούγεται η αγωνία του κόσμου να προσκυνήσει την εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Άνθρωποι μόνοι, νέοι που πέφτουν στο ψεύτικο φως του λευκού θανάτου, μητέρες που θρηνούν για την απώλεια των παιδιών τους, ηλικιωμένοι ξεχασμένοι από τα παιδιά τους, γυναίκες που πουλάνε το σώμα τους για να ζήσουν, άνθρωποι με τις δικές τους σεξουαλικές επιλογές, άνθρωποι που το πρωί και το βράδυ τους βρίσκει να κοιμούνται στο δρόμο, γονείς θλιμμένοι με παιδιά που έχουν τις δικές τους ειδικές ανάγκες, χωρισμένες οικογένειες, παιδιά χωρίς γονείς, άνθρωποι που σκέφτονται να δώσουν τέλος στη ζωή τους, άνθρωποι που αναζητούν το θαύμα, όλοι εκεί. Βαδίζουν στην ελπίδα τους. Ήρθαν γιατί ελπίζουν, ακόμη κι αν αμφισβητούν, ακόμη κι αν μάχονται τον Θεό. Πόσες μεγάλες μάχες δόθηκαν εναντίον Του από αρνητές Του, που εν τέλει πίστεψαν στον θείο Του λόγο;

Η Παναγία στέκει εκεί. Εκεί και παντού και πάντοτε. Τους βλέπει και πονάει μαζί τους. Συγκινείται από τα δάκρυα που τρέχουν στα μάτια τους και από τις ψυχές τους. Σίγουρα λυγίζει. Γνωρίζει από πόνο. Βιώνει ξανά τον πόνο του Εσταυρωμένου. Συμπονά τους ανθρώπους. Λυπάται για το πονεμένο και ταλαιπωρημένο σώμα τους. Παρακαλεί τον Υιό της. Του μεταφέρει τις προσευχές τους. Μεσολαβεί σ' Εκείνον ώστε να τους βοηθήσει γρήγορα, και να μην χαθεί άλλος χρόνος. Το βλέπει, πως δεν σηκώνουν άλλο βάρος, δεν αντέχουν άλλη μοναξιά, άλλο θάνατο, άλλη κατάπτωση. Παρακαλεί τον Υιό της να ισιώσει τις τσαλακωμένες αυτές ψυχές. Δακρύζει και πονάει μαζί τους. Και οι άνθρωποι δακρύζουν και πονάνε στην εικόνα της. Αλλά κι ελπίζουν...

Δημοφιλή