Τα Κλιμάκια Ελέγχου Διακίνησης και Αποθήκευσης Καυσίμων (Κ.Ε.Δ.Α.Κ.) αποτελούν έναν κρατικό ελεγκτικό μηχανισμό που από τη σύστασή του (το 2003) συνεισφέρει αποτελεσματικά στην πάταξη των φαινομένων της νοθείας και της λαθρεμπορίας καυσίμων τα οποία εντοπίζονται σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων (διυλιστήρια, εταιρείες εμπορίας, πρατήρια κλπ) της Χώρας, καθώς και στην αύξηση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού. Η αξία του υπηρεσιακού μηχανισμού των ΚΕΔΑΚ, μετά από 13 χρόνια λειτουργίας, έχει πλέον αναγνωριστεί από όλους τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς εταίρους.
Όλοι σχεδόν έχετε δει τις περίφημες κινητές μονάδες των Κ.Ε.Δ.Α.Κ. στα πρατήρια βενζίνης να κάνουν ελέγχους χρησιμοποιώντας ειδικό εξοπλισμό για την επί τόπου διαπίστωση της νοθείας των καυσίμων. Και οι έλεγχοι δε μένουν εκεί. Πιο συγκεκριμένα, τα ΚΕΔΑΚ ανήκουν διοικητικά στο Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ασκούν επιτόπιο έλεγχο σε εγκαταστάσεις και άλλα μέσα διύλισης, αποθήκευσης, μεταφοράς, τελικής πώλησης και γενικότερα, διακίνησης πετρελαιοειδών προϊόντων, καθώς και οποιασδήποτε μορφής βιομηχανικές ή άλλες εγκαταστάσεις, όπου πιθανολογείται ότι αποθηκεύονται ή διακινούνται πετρελαιοειδή προϊόντα. Οι έλεγχοι αυτοί αφορούν τόσο τον τύπο και την ποιότητα των διακινούμενων καυσίμων αλλά και την εποπτεία του τρόπου άσκησης της εμπορικής δραστηριότητας στον κλάδο των πετρελαιοειδών, σε όλα της τα στάδια (αποθήκευση, μεταφορά, διακίνηση, διάθεση, πώληση καυσίμων κλπ) σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Έλεγχος υγρασίας εντός των δεξαμενών αποθήκευσης καυσίμων
Καταγραφή δειγματοληψίας καυσίμου
Ο συνδυασμός του ποιοτικού ελέγχου της υπηρεσιακής μονάδας των Κ.Ε.Δ.Α.Κ. με τον ποσοτικό έλεγχο (λιτρομέτρηση) των αντλιών πρατηρίων υγρών καυσίμων (ο οποίος γίνεται από άλλη υπηρεσία) συμπληρώνει τους απαιτούμενους ελέγχους στον συγκεκριμένο τομέα.
Ενδεικτικά, την πενταετία 2011-2015 ελέγχθηκαν από τα Κ.Ε.Δ.Α.Κ. πάνω από 20.000 πρατήρια/εγκαταστάσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους 9.3 εκατ. €. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό κόστος λειτουργίας των Κ.Ε.Δ.Α.Κ. την πενταετία αυτή ανήλθε στα 1.5 εκατ. €., τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανέρχονται στα 7.8 εκατ. €. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και τα έμμεσα πλην σημαντικότατα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη που σχετίζονται με την πρόληψη της νοθείας, την μη καταστροφή των κινητήρων των αυτοκινήτων ή των καυστήρων θέρμανσης λόγω νοθείας κλπ... Με άλλα λόγια, καθίσταται σαφές ότι πρόκειται για ένα μηχανισμό ο οποίος όχι μόνο καλύπτει εις ολόκληρο τα έξοδά του, αλλά συνεισφέρει σημαντικά στον κρατικό προϋπολογισμό.
Παρ' όλες τις θετικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις και συνέργειες που συνεπάγεται η ύπαρξη των ΚΕΔΑΚ, εντούτοις η λειτουργία τους κατά το τελευταίο έτος έχει περιοριστεί σημαντικά και κατά τη γνώμη μας αδικαιολόγητα. Όπως προκύπτει από Υπόμνημα των Εργαζομένων του ΥΠΕΝ που συμμετέχουν στο μητρώο των ελεγκτών, ο αριθμός των ελέγχων/ελεγχομένων των κλιμακίων έχει μειωθεί σε ποσοστό 48% σε σχέση με το προηγούμενο έτος με ανάλογο (σημαντικά μεγαλύτερο) αντίκτυπο στο ύψος των επιβληθέντων προστίμων/δημοσίων εσόδων αλλά και συνακόλουθο αποτέλεσμα τη σταδιακή απαξίωση του ελεγκτικού μηχανισμού, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς πετρελαιοειδών και την προστασία των καταναλωτών.
Όργανα μέτρησης στο εσωτερικό του βαν των ΚΕΔΑΚ
Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι τόσο η σύνθεση του Μητρώου Ελεγκτών των ΚΕΔΑΚ όσο και γενικότερα το σύστημα ελέγχου λειτούργησαν υποδειγματικά όλα αυτά τα χρόνια, στηριζόμενα στην αρχή της διαφάνειας, την τυχαία σύνθεση κλιμακίων, στην τυχαία επιλογή των σημείων ελέγχου και στην αυτόματη αποστολή των δεδομένων μέτρησης στο επιχειρησιακό κέντρο του Υπουργείου με πρωτοποριακό για την εποχή σύστημα μέσω δικτύου GPRS σε πραγματικό χρόνο (Real Time) και χωρίς δυνατότητα επέμβασης από τον ελεγκτή!
Τα ΚΕΔΑΚ «επί το έργον»
Ανεξαρτήτως των λόγων περιορισμού των ελέγχων, επισημαίνεται ότι το κόστος λειτουργίας των Κ.Ε.Δ.Α.Κ. είναι μηδαμινό σε σχέση με το παραγόμενο έργο τους, όπως αυτό πολύπλευρα αντανακλά σε όλους τους εμπλεκόμενους στην αγορά των καυσίμων κοινωνικούς εταίρους κυρίως αναφορικά με τη στάση του κράτους απέναντι στο λαθρεμπόριο και το αίσθημα προστασίας και ασφάλειας που παρέχει στους πολίτες.
Ελπίζουμε ότι σύντομα θα λυθούν τα προβλήματα και θα ξαναβλέπουμε συχνότερα τα βανάκια των Κ.Ε.Δ.Α.Κ. στα βενζινάδικα και στις εγκαταστάσεις όπου απαιτείται ο έλεγχος...