Το ταξίδι του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Νέα Υόρκη για την ετήσια σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών συνέπεσε με την έναρξη των αεροπορικών βομβαρδισμών της Ρωσίας στη Συρία. Η κατάσταση που δημιουργείτε στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι σύνθετη και ιδιαίτερα ρευστή ως προς το τελικό αποτέλεσμα των στρατιωτικών επιχειρήσεων, επηρεάζοντας μια σειρά καταστάσεων και γεγονότων που συνδέονται με την καθ' ημάς πολιτική.
Το πρώτο είναι το μεταναστευτικό ζήτημα και τα αυξημένα κύματα προσφύγων που ενδέχεται να προκαλέσει, με πρώτο σταθμό μετάβασης τα ελληνικά νησιά και την ηπειρωτική χώρα. Η Ελλάδα δεν έχει μέχρι τώρα την απαραίτητη στήριξη από τους εταίρους, γεγονός που θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο τη διαχείριση των προσφυγικών ρευμάτων τους επόμενους μήνες. Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, ενώ μετά τη θυελλώδη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, φαίνεται ότι οι όποιες αποφάσεις «παγώνουν» ελλείψει συγκεκριμένης στρατηγικής. Για άλλη μια φορά η ΕΕ δείχνει ανίκανη να διαχειριστεί ισομερώς και αποτελεσματικά θέματα που επηρεάζουν το σύνολο αυτής, και όχι αποκλειστικά ένα κράτος-μέλος.
Το δεύτερο ζήτημα είναι η οικονομική κρίση και το αβέβαιο μέλλον των τραπεζών. Επενδυτικοί οίκοι του εξωτερικού όχι μόνο διατυπώνουν επιφυλάξεις για την βιωσιμότητα των ελληνικών συστημικών τραπεζών υπό το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά είναι σχεδόν βέβαιοι πως υπό τις παρούσες συνθήκες το κούρεμα καταθέσεων δεν αποφεύγεται. Να θυμίσουμε εδώ ότι από 1.1.2016, έπειτα από σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, το κούρεμα καταθέσεων κρίνεται επιβεβλημένο για τράπεζες με εξόχως προβληματικά χαρτοφυλάκια. Κατά συνέπεια, είναι εξαιρετικά δύσκολο τους επόμενους δύο μήνες η ελληνική κυβέρνηση να καταφέρει να πείσει τα τεχνικά κλιμάκια ότι πράγματι το ζήτημα δεν διευθετείται μέσα από τόσο ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, εν μέσω δε βαθύτατης ύφεσης στην αγορά και συνεχών φορολογικών επιβαρύνσεων.
Η επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της κυβερνητικής ομάδας στη Νέα Υόρκη την εβδομάδα που μας πέρασε ήρθε την κατάλληλη στιγμή. Επαναβεβαίωσε και δημοσίως την στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, τόσο στο οικονομικό όσο και στο ευρύτερα γεωστρατηγικό επίπεδο, ανοίγοντας εκ νέου διαύλους επικοινωνίας με την ομογένεια, χωρίς να στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην προσέλκυση κεφαλαίων, αλλά στην ενδυνάμωση των σχέσεων της ελληνικής διασποράς με την Ελλάδα σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Η συμβολή της ομογένειας κυρίως, παραγόντων των ΗΠΑ, είναι ικανός μοχλός πίεσης στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο τόσο στο προσφυγικό ζήτημα, όσο και στο ζήτημα του μνημονίου. Ειδικά σε μια περίοδο όπου υποθέσεις σκανδάλων με επίκεντρο γερμανικές επιχειρήσεις βλέπουν το φως της δημοσιότητας, η πίεση προς την γερμανική κυβέρνηση θα αυξάνεται για χαλάρωση παράλληλων πολιτικών εντός της Ευρωζώνης.
Να θυμίσουμε ότι από 1.1.2016, έπειτα από σχετική ευρωπαϊκή οδηγία, το κούρεμα καταθέσεων κρίνεται επιβεβλημένο για τράπεζες με εξόχως προβληματικά χαρτοφυλάκια.
Ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει να κρατήσουμε είναι και οι στοχευμένες, παράλληλες επαφές του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εξωτερικών με ομολόγους τους για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Από τον Αλβανό Πρωθυπουργό Ράμα μέχρι τον Νταβούτογλου, τον Αμπάς και τον Ρουχανί, η ελληνική πλευρά έδειξε τις προθέσεις της ως προς το επόμενο διάστημα: πίεση για επίλυση διμερών διακρατικών ζητημάτων, ισορροπία στο Αιγαίο, προσέλκυση επενδύσεων σε βάθος εξαμήνου.
Το ζητούμενο τώρα για την ελληνική κυβέρνηση είναι ο επιτυχής συνδυασμός όλων των παραπάνω. Με ένα πρόγραμμα λιτότητας που πριν ξεκινήσει να εφαρμόζεται έχει ήδη διαφανεί πόσο αντιπαραγωγικό είναι, οι αντιστάσεις της κυβέρνησης θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν και οι προσπάθειες υλοποίησης του παράλληλου προγράμματος να εντατικοποιηθούν.