Η λεπτή τέχνη της πρόσω στήριξης

Θα τα καταφέρουμε να υπερβούμε, ο καθένας μας, αυτό που τον κρατάει πίσω; Τον κυνισμό και την υπεροχή, την οργή και την προκατάληψη, το δίκιο που σε πνίγει, την ηδονή που παίρνεις απο τη γκρίνια, τη μιζέρια σου, τις απογοητεύσεις που δεν μπορείς να τις ξεχάσεις, πληγές που ακόμα σε πονούν κάθε που βρέχει, τις μνήμες που σου καθηλώνουν τη φαντασία, τις αρχές και τις ιδέες τις ακριβές και άκαμπτες; Θα πάμε, επιτέλους, όλοι μπροστά, χωρίς να σπρώχνει κανείς;
Pacific Press via Getty Images

Οι εκλογές ήρθαν και πέρασαν, οι χοροί στους δρόμους σταμάτησαν, η δουλειά άρχισε με πίεση, η πρώτη πεπονόφλουδα ξεπεράστηκε στις Βρυξέλλες, με μυαλό και με τσαγανό. Κάτι που είναι ίσως πιο αξιοσημείωτο από το εκλογικό αποτέλεσμα, γιατί, αν πιστέψουμε τον αλησμόνητο Ηλία Ηλιού (δες την ανάρτησή μου της 23/2/15), είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ελληνική αριστερά τριπλάρει επιτυχώς μια πεπονόφλουδα που πέταξε στο διάβα της η Ελληνική ή η ξένη αντίδραση (σε αυτή την περίπτωση και οι δυό μαζί, σε αγαστή αρμονία και συγχρονισμό, το ανυπέρβλητο 1-2 του Σαμαρά με τον Σόιμπλε). Ωραία, λοιπόν, πάνε όλα αυτά. Τώρα τι κάνουμε;

Κάνουμε όλοι πρόσω στήριξη. Να τι κάνουμε.

Να εξηγήσω; Μετά το Γιούρογκρουπ, περίπου όλοι οι Έλληνες χειροκρότησαν, με ανακούφιση και λίγο μουδιασμένα. Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος είπαν τα δικά τους, φυσικά. Δεν άλλαξε λέει τίποτε από τις προδοτικές τους συμφωνίες, τις υπαγορευμένες από το γνωστό μίγμα ιδιοτέλειας (να μη σταματήσει ούτε στιγμή το ρήμαγμα της χώρας της ρημαγμένης) και υποτέλειας (το χέρι που σε τρέφει κλπ.). Να το πούμε αλλιώς; Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος δεν είπαν τίποτε, γιατί αυτά που είπαν θα μπορούσατε άνετα, με λίγη σκέψη, να τα μαντέψετε μια ώρα πριν τα πούν. Είναι καταδικασμένοι σε παντοτινή σιγή, τους είναι εντελώς αδύνατο να πουν ποτέ κάτι το οποίο θα μας κινήσει το ενδιαφέρον ή την περιέργεια.

Ο Τσίπρας κάτι είπε. Ρόδινα τα είπε, βέβαια, και με ελλειπτικές αναφορές στις δεσμεύσεις που δεν μπορούν πια να τηρηθούν, αλλά όλα αυτά τα περιμέναμε και είναι σα να μην ειπώθηκαν. Τι είπε λοιπόν; "Τα δύσκολα είναι μπροστά μας," είπε, αλλά "Διαπραγματευθήκαμε σκληρά και για πρώτη φορά," και "Αλλάξαμε το παιχνίδι, τώρα χτυπάμε τη διαφθορά και όχι τους συνταξιούχους." (Δεν θαταν καλύτερος ο κόσμος αν μάς είχε πει μόνο αυτά; Αφού αυτά μετράνε, όλοι μας μόνο αυτά ακούσαμε. Και το βλέπω στα μάτια του, τόχει να μας τα λέει λίγα και μεστά, γιατί δεν το κάνει;)

Και οι άλλοι, τι είπαν; Από τα αριστερά, εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ; (Και από σεβασμό -- το ξέρω, εντελώς άστοχο -- σε κάποια ιστορία αρχαία, ας αφήσουμε απ' έξω την ζώσα θλίψη που ονομάζεται Κουτσούμπας.) Τις φωνές αυτές λοιπόν, από αριστερά, τις άκουσα πολύ προσεκτικά, και θα τις επαναλάβω όπως τις ένιωσα.

"Αλλοι στη θέση μου θα στήριζαν την ηγεσία," είπε μέσα του ο ένας. "Αλλά εγώ δεν είμαι σαν αυτούς στα έδρανα εκεί δεξιά, δεν ήρθα εδώ να κλέψω ή να ανεβώ, είμαι εδώ για να παλέψω για τις αρχές μου και τις ιδέες μου -- τις ιδέες μου και τις αρχές μου που είναι όλη μου η ζωή -- και δεν έχω επιλογή παρά να τα πώ έξω από τα δόντια." Είναι και αυτή μια στάση, νιώθεται, που έλεγε κάποιος Αλεξανδρινός. "Τόσα χρόνια," σκέφτηκε κάποιος άλλος, "σε όλους τους αγώνες και όλες τις εξορίες, αυτή τη μέρα ονειρευόμουνα. Και τώρα τι; Συμβιβασμοί; Πάλι συμβιβασμοί; Έλεος!" Και ποιός δεν τον καταλαβαίνει -- ποιός δεν τον σέβεται βαθειά -- αυτόν τον άνθρωπο; Μόνο που -- ώ της έκπληξης! -- τα ΜΜΕ αλλιώς το άκουσαν: "Άρχισαν τα όργανα στην αριστερά!" πανηγύρισαν εν χορώ, "Διαφωνίες, μήπως και διάσπαση;" Μέχρι και "Πέφτει η κυβέρνηση" είδαμε.

"Κρίμα," είπαν άλλοι, από αλλού, λίγο πιο αριστερά "για μια στιγμή είχαμε πιστέψει ότι θα ήταν συνεπείς, αλλά, κι αυτοί μας πρόδωσαν". Δε μάς πρόδωσαν, σύντροφοι, ακριβώς το αντίθετο. Προδοσία της ιστορικής στιγμής που ζούμε θα ήταν αν η χώρα έμπαινε σε μια περιπέτεια, αγνώστου ακόμα διαμετρήματος και ξεμπερδέματος, για την οποία θα ευθύνονταν μεν οι εγκληματίες, αλλά η αριστερά θα τη χρεωνόταν. Σε μια εξαιρετικά δύσκολη στιγμή, στην παγερή μοναξιά της μεγαλοπρεπούς αίθουσας των Βρυξελλών, οι δικοί μας έλαμψαν, έκαναν το καλύτερο δυνατό. Και για τους Έλληνες και για την αριστερά. Δεν τους αξίζει η γκρίνια σας. Τους πρέπει πρόσω στήριξη.

Στήριξη πάει να πει να κρατάς κάτι εκεί ψηλά, για να μην πέσει. Είναι εικόνα στατική -- γιατί το κρατάς ακίνητο -- έννοια παθητική -- δεν κάνεις τίποτα, είσαι σα μια εξέδρα, ένα καρφί. Άλλο η πρόσω στήριξη. Είναι κάτι πιο προχωρημένο, και λίγο μαγικό -- θυμίσου την καλύτερη συναυλία της ζωής σου. Με λίγη αγάπη, με υπομονή και με συγκέντρωση, σε ανάταση, έχεις αποκτήσει μια σχέση δυναμική και ισότιμη με αυτό που στηρίζεις, μια σχέση όλο αμφίπλευρη επικοινωνία, όλο κίνηση: Δίχως κανείς να σπρώχνει, πάνε όλοι προς τα εμπρός.

Ζούμε μια στιγμή που, με λίγη τύχη, θα τη λέμε στα εγγόνια μας. Η αριστερά έχει την εξουσία στην Ελλάδα, μετά από εβδομήντα χρόνια. Και πάνε μια χαρά, λίγη πρόσω στήριξη χρειάζονται. Μια ελπίδα ξεχασμένη πλανιέται στον αέρα, χαμόγελο στα χείλια. Είμαστε ενωμένοι, πιο πολύ από ποτέ, πιο πολλοί από ποτέ. Μα είναι δυνατόν, ρωτάμε όλοι, να συμβεί κάτι τόσο μεγάλο εδώ -- να γίνει κάτι που θα αλλάξει την Ελλάδα για πάντα, ένας ορισμός καινούργιος που θα ξαφνιάσει και θα εμπνεύσει τον κόσμο όλο; Εδώ, μπροστά στα μάτια μας που τόσα έχουν δει, σ' αυτή την πατρίδα που σε πληγώνει ό,τι κι αν κάνεις, όπου κι αν πας;

Θα τα καταφέρουμε να υπερβούμε, ο καθένας μας, αυτό που τον κρατάει πίσω; Τον κυνισμό και την υπεροχή, την οργή και την προκατάληψη, το δίκιο που σε πνίγει, την ηδονή που παίρνεις απο τη γκρίνια, τη μιζέρια σου, τις απογοητεύσεις που δεν μπορείς να τις ξεχάσεις, πληγές που ακόμα σε πονούν κάθε που βρέχει, τις μνήμες που σου καθηλώνουν τη φαντασία, τις αρχές και τις ιδέες τις ακριβές και άκαμπτες; Θα πάμε, επιτέλους, όλοι μπροστά, χωρίς να σπρώχνει κανείς;

Δημοφιλή