Δεν ξέρω αν σχετίζεται με το επίπεδο (ή το μη επίπεδο) της λεγόμενης «ελεύθερης τηλεόρασης», ή τον αιφνίδιο θάνατο της ΕΡΤ, όμως είναι εντυπωσιακό πως σήμερα, σε εποχή κρίσης, 900.000 Έλληνες (!) είναι συνδρομητές της λεγόμενης Pay TV. H οποία στην χώρα μας, αυτή τη στιγμή, εκπροσωπείται από τον OTE TV, τη NOVA, την HOL και την CYTA.
Mιλάμε δηλαδή για μια θεαματική άνοδο της συνδρομητικής τηλεόρασης στην χώρα μας, με τον OTE TV να οδηγεί πλέον την κούρσα. Δεν είμαι καθόλου σίγουρη αν ο παλιός δημόσιος ΟΤΕ θα δημιουργούσε τηλεόραση και μάλιστα με περισσότερα από 80 ψηφιακά κανάλια (τόσα είναι διαθέσιμα στον Έλληνα συνδρομητή). Πάντως, σήμερα, φαίνεται πως ο παραδοσιακός μας τηλεπικοινωνιακός φορέας, δεν περιορίζεται στην επικοινωνία των Ελλήνων αλλά έχει βαλθεί να τους ψυχαγωγήσει κιόλας. Πλέον, μαθαίνω, διαθέτει πάνω από 360.000 συνδρομητές.
Συνάντησα τον Αλέξανδρο Χριστογιάννη, υποδιευθυντή κινηματογραφικών και θεματικών καναλιών του OTE TV, έχοντας μια μεγάλη περιέργεια να κατανοήσω αυτό το φαινόμενο. Σε μια εποχή που οι Ελληνες κόβουν από παντού, γιατί βάζουν το χέρι στην τσέπη για να δουν πληρωμένη τηλεόραση;
Κι ήταν και κάτι άλλο που με παρακίνησε. Ο OTE επενδύει ολοένα και περισσότερο στο ελληνικό σινεμά ως συμπαραγωγός. Σε μια εποχή που η χρηματοδότηση των ελληνικών ταινιών έχει καταβαραθρωθεί . Και με τη ΝΕΡΙΤ να αγνοεί επιδεικτικά την υποχρέωση της να καταβάλλει το περίφημο 1,5% των εσόδων της προς τις ελληνικές ταινίες. Αξίζει να θυμίσουμε, πως λίγο πριν κλείσει, η ΕΡΤ είχε ανακοινώσει πως θα μοίραζε 3,5 εκατομμύρια ευρώ στους Έλληνες κινηματογραφιστές. Στο διάστημα λειτουργίας της, η ΝΕΡΙΤ δεν έδωσε σέντσι... Δηλαδή τι γίνεται; Ο ΟΤΕ ουσιαστικά καλύπτει το κενό που άφησε η Δημόσια Τηλεόραση;
Ο κ. Χριστογιάννης μας λύνει τις απορίες. «Κατ'αρχάς», εξηγεί, «το κόστος της συνδρομητικής τηλεόρασης είναι πλέον πολύ χαμηλότερο, άρα πολύ πιο προσιτό στον μέσο Έλληνα που έχει πληγεί από την κρίση». Παλιά ο ανταγωνισμός τους προσέφερε πακέτα έναντι 60 ευρώ. «Εμείς σήμερα προσφέρουμε το full pack στην τιμή των 21.90 το μήνα. Και αυτό περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, 10 αθλητικά κανάλια, 8 κανάλια που παίζουν κινηματογραφικές ταινίες και σειρές, 10 κανάλια ντοκιμαντέρ και 5 παιδικά». Μιλάμε δηλαδή για τους τρεις πυλώνες που ανέκαθεν «πουλούσαν» στην Ελλάδα: σπορ, σινεμά, παιδικό πρόγραμμα. Κι όλα αυτά σε high definition.
Όπως μας λέει ο Γρηγόρης Κοκκινάκης, προϊστάμενος του τμήματος κινηματογραφικών καναλιών OTE TV, με μεγάλη θητεία στον χώρο (στο παρελθόν εργάστηκε και στη NOVA), «ο Έλληνας βγαίνει πλέον λιγότερο, άρα στρέφεται σε πιο φτηνές λύσεις, όπως η οικιακή ψυχαγωγία». Και αναζητά περισσότερες επιλογές. Είτε αυτές είναι mainstream είτε πιο «ψαγμένες»: διότι εκτός από τις μεγάλες αθλητικές αποκλειστικότητες που εξασφάλισε για πρώτη φορά ο OTE για την ερχόμενη σεζόν (πήρε όλους τους αγώνες του Champions League και του Europa League), ή τις μεγάλες χολιγουντιανές πρεμιέρες (βλέπε «Χόμπιτ» και νέο Τζέιμς Μποντ), δεν θα μείνει παραπονεμένος ούτε ο σινεφίλ: θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει ευρωπαϊκές, καλλιτεχνικές και ελληνικές ταινίες -μέχρι και το κανάλι του Φεστιβάλ Σάντανς. Διότι έχουν κι αυτά τα το κοινό τους.
«Σιγά σιγά αναπτύσσεται και ως κουλτούρα η συνδρομητική τηλεόραση. Ο κόσμος το μαθαίνει και αρχίζει να το εκτιμά», εξηγεί ο κ.Χριστογιάννης, ο οποίος μας πληροφορεί πως σύντομα 25 κανάλια του ΟΤΕ θα είναι διαθέσιμα και στα τάμπλετ, τα λαπτοπ και τα smartphones των συνδρομητών του.
Αναρωτιέμαι κατά πόσον η άνοδος της συνδρομητικής τηλεόρασης σχετίζεται με την σημαντική μείωση εισιτηρίων και εσόδων τα τελευταία χρόνια στις κινηματογραφικές αίθουσες. Ο Αλέξανδρος Χριστογιάννης εκτιμά πως όχι. «Δεν είναι μέσα ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Αλληλοσυμπληρώνονται. Ο κόσμος επιλέγει τι θα δει στην μεγάλη οθόνη, ενώ την τηλεόραση την έχει σπίτι του για καθημερινή ψυχαγωγία». Και η πειρατεία; «Είναι μεγάλο πρόβλημα. Επηρεάζει το σύνολο της βιομηχανίας θεάματος. Αλλά πιο πολύ τα σινεμά».
Σήμερα το 23% των ελληνικών νοικοκυριών έχουν συνδρομητική τηλεόραση -και η διείσδυση είναι μεγάλη. Στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη βέβαια το ποσοστό αυτό είναι πολύ πιο αυξημένο: για παράδειγμα φτάνει το 90% στην Ολλανδία και το 60% στην Αγγλία. Σε αυτές τις χώρες η τηλεόραση είναι σχεδόν απόλυτα ταυτισμένη με την συνδρομητική. «Στην Ανατολική Ευρώπη τα ποσοστά διείσδυσης είναι επίσης υψηλά. Ο Νότος ωστόσο (βλ. Ιταλία, Ισπανία) κυμαίνεται σε ποσοστά 25-30%». Αυτό αποδίδεται κυρίως στο κλίμα, αλλά και στο γεγονός πως η ελεύθερη τηλεόραση έχει ακόμα ισχυρό πρόγραμμα.
Πόσες πλατφόρμες, αλήθεια, έχουν οι μεγάλες αγορές των βόρειων χωρών;
«Εχουν 3-4 πλατφόρμες. Το κόστος είναι μεγάλο. Δεν μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμος μεγάλος αριθμός παρόχων».
O κινηματογράφος είναι βασικός πυλώνας της Pay TV. Η εμπορική πορεία μιας ταινίας ακολουθεί τα εξής βήματα: αίθουσα, video (και video on demand, μια υπηρεσία που πάει πολύ καλά στην Ελλάδα και κυμαίνεται στον μέσο όρο της Ευρώπης) και, τέλος, συνδρομητική τηλεόραση.
Από το 2012 μέχρι σήμερα, ο ΟΤΕ μπήκε συμπαραγωγός σε 23 ελληνικές ταινίες. Το ενδιαφέρον δε είναι ότι έβαλε λεφτά και σε ντοκιμαντέρ (για παράδειγμα στην «Οικογενειακή Υπόθεση» με θέμα την οικογένεια Ξυλούρη), αλλά και σε ταινίες μικρού μήκους. Εφαρμόζει λοιπόν το περίφημο 1,5% για το οποίο τα ιδιωτικά κανάλια κάνουν μόκο χρόνια τώρα, ενώ κάθε κυβέρνηση υπόσχεται την εφαρμογή του και φυσικά πάντα διαψεύδεται. Κι όλα αυτά σε μια εποχή που το ελληνικό σινεμά έχει μια απίστευτη δυναμική έξω.
Κάθε χρόνο, εξηγεί ο Γρηγόρης Κοκκινάκης, τους έρχονται δεκάδες σενάρια. Μου δείχνουν μια μεγάλη στοίβα και με διαβεβαιώνουν πως τα διαβάζουν όλα.
Και με τι κριτήριο επιλέγουν αυτά που θα χρηματοδοτήσουν; «Μας ενδιαφέρει η ιστορία να μπορεί να αγγίξει το ευρύ κοινό. Και να έχει είτε εμπορική είτε καλλιτεχνική αξία».
Στην περίπτωση της «Μικράς Αγγλίας» τα πέτυχαν και τα δύο. Μπήκαν συμπαραγωγοί και στο «Αν» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, στοφιλμ «Ο Θεός αγαπάει το Χαβιάρι» του Σμαραγδή, αλλά και στην κυπριακή ταινία «Οικόπεδο 12» του Κυριάκου Τοφαρίδη.
Στα προσεχώς συγκαταλέγονται μερικές πολυαναμενόμενες ταινίες, όπως η νέα δουλειά του Τάσου Μπουλμέτη, που σε μερικές μέρες ξεκινά γυρίσματα, ο «Μαγικός καθρέφτης», νέα κωμωδία του Χρήστου Δήμα, το «Ουζερί Τσιτσάνης» του Μανούσου Μανουσάκη (που επίσης ξεκινά γυρίσματα τώρα), αλλά και η νέα δουλειά του Παπακαλιάτη «Ενας άλλος κοσμος», μια σπονδυλωτή ταινία που απαρτίζεται από τρεις ερωτικές ιστορίες, οι οποίες διαδραματίζονται μέσα στην κρίση. Σε κάθε μία από αυτές τις ιστορίες, ήρωας είναι και ένας ξένος. Μάλιστα σε πρωταγωνιστικό ρόλο θα δούμε και τον βραβευμένο με όσκαρ Τζ.Κ.Σίμονς.
Παρατηρώ πώς όλες είναι ταινίες με έντονα εμπορικό χαρακτήρα. Τους ρωτώ αν θα χρηματοδοτούσαν μια πιο καλλιτεχνική ταινία. Ή ένα φιλμ με γκέϊ. Όπως αυτή του Κούτρα για παράδειγμα. «Δεν έχουμε στεγανά», απαντά ο Αλ.Χριστογιάννης. «Όλα είναι θέμα ιστορίας».
Σύντομα, μαθαίνω, θα ανακοινώσουν μια νέα μεγάλη συνεργασία με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, ενώ ήδη συνεργάζονται με το Φεστιβάλ Πάτμου σε διαγωνισμό σεναρίου μικρού μήκους, αλλά και με την Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Στο ΟΤΕ Cinema 3, το κανάλι που επικεντρώνει στον λεγόμενο παλιό καλό ελληνικό κινηματογράφο, προβλήθηκαν μάλιστα και οι βωβές ελληνικές ταινίες που αποκαταστάθηκαν με τη συνδρομή του ΟΤΕ TV.
Εχουν επίσης εξασφαλίσει τηλεοπτικές σειρές αξιώσεων: από το «Sherlock» μέχρι το «Downton Abbey». Αν συνυπολογίσουμε και το Champions League, είναι απόλυτα ξεκάθαρο: Η δημόσια τηλεόραση έχασε άλλο ένα στοίχημα...