Αυτό τον καιρό στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς συμβαίνει κάτι αξιοσημείωτο: το πρόγραμμα "As One", μια συνεργασία του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ με το Marina Abramovich Institute (MAI). Σε αυτό παρουσιάζεται η τέχνη της performance με 29 καλλιτέχνες, διαλέξεις, εργαστήρια, αλλά και η Μέθοδος Abramovich που είναι η κληρονομιά της σημαντικότερης εκπροσώπου του performance art, της Μarina Abramovich.
Έχοντας επισκεφθεί το μουσείο ήδη 4 φορές, θέλω να σταθώ στην τελευταία εμπειρία, στη Μέθοδο. Πέραν των performance που μπορεί κανείς να παρακολουθήσει, μπορεί να συμμετάσχει σε μια σειρά ασκήσεων που έχουν στόχο τη βίωση του παρόντος, την επανασύνδεση με τον εαυτό του και τη σύνδεση με τους άλλους.
Τι γίνεται λοιπόν σε αυτή τη μέθοδο; Κατ' αρχήν αφήνεις όλα σου τα προσωπικά αντικείμενα κλειδωμένα σε ένα χώρο φύλαξης, συμπεριλαμβανομένου του αγαπημένου σου κινητού τηλεφώνου. Στη συνέχεια φοράς ακουστικά τα οποία απομονώνουν οποιοδήποτε εξωτερικό ήχο και μπαίνεις σε ένα μεγάλο χώρο, όπου υπεύθυνοι του μουσείου ντυμένοι στα μαύρα σε καθοδηγούν χωρίς να μιλάνε στο να επιλέξεις από που θέλεις να ξεκινήσεις. Μπορείς να σταθείς όρθιος με κλειστά τα μάτια ακουγοντας την απόλυτη ησυχία, να καθίσεις σε ένα μακρόστενο τραπέζι, δίπλα σε άλλους, και να μετρήσεις υπομονετικά κόκκους ρυζιού και φακής. Μπορείς να περπατήσεις με τα μάτια δεμένα ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους, ή να καθίσεις σε μια καρεκλά, απέναντι από την οποία κάθεται κάποιος άλλος σε απόσταση δυο μέτρων και να τον κοιτάξεις στα μάτια για όση ώρα αντέχεις ή θέλεις. Μπορείς επίσης να καθίσεις σε μια καρεκλά και να κοιτάξεις για όση ώρα θέλεις ένα κίτρινο τετράγωνο ακριβώς μπροστά σου στον τοίχο, η ένα μπλε ή ένα κόκκινο.
Έχεις πάντα την ελευθερία να βιώσεις αυτή την εμπειρία όπως θέλεις. Κανένας δε σε πιέζει να κάνεις κάτι, ούτε να μείνεις για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Το νόημα είναι να εξερευνήσεις μόνος σου πού μπορεί να σε οδηγήσει αυτή η κατάσταση. Και αν αφεθείς, μπορεί να σε οδηγήσει σε συναισθήματα και σκέψεις που δεν θα είχες φανταστεί.
Την πρώτη φορά πέρασα 3 ώρες μέσα στη μέθοδο, και δεν κατάλαβα πώς πέρασαν. Βάζοντας τα ακουστικά βίωσα την απόλυτη ησυχία, κάτι που θυμήθηκα ότι μου συμβαίνει μόνο αν τύχει να βρεθώ στη φύση, μακριά από τους ήχους της πόλης, χωρίς κάποιον δίπλα μου να μου μιλάει ή να περπατάει κάνοντας θόρυβο. Σπάνιο πράγμα. Και λόγω αυτού, μπόρεσα να χαθώ στις σκέψεις μου και να επικεντρωθώ σε αυτά που συνέβαιναν γύρω μου.
Η πιο δυνατή εμπειρία για μένα ήταν η άσκηση που κοιτάς έναν άγνωστο στα μάτια. Είναι δύσκολο και άβολο στην αρχή, και θέλεις να κοιτάξεις άλλου, ή να σηκωθείς να φύγεις. Αλλά αν μείνεις, νομίζω ότι βλέπεις την ψυχή του απέναντι σου μέσα στα μάτια του, ακόμα και αν δεν τον γνωρίζεις. Είχα την τύχη να γνωρίσω την Marina Abramovich, την οποία θαύμαζα από παλιά για τη δουλειά της. Και μου είπε ότι το να κοιτάς κάποιον στα μάτια για ώρα είναι ακόμα πιο ουσιαστικό από το να μιλάς μαζί του, γιατί ο λόγος δημιουργεί φραγμούς και ευκολίες. Κοιτώντας κάποιον δε μπορείς ξεφύγεις από την αλήθεια. Τη δική σου και τη δική του. Και είχε δίκιο.
Όπως καταλαβαίνετε προτείνω ανεπιφύλακτα σε όσους δεν έχουν επισκεφτεί το "As One" να το κάνουν πριν τελειώσει. Ζούμε σε μια εποχή που η τεχνολογία ναι μεν μας έχει διευκολύνει, άλλα μας έχει απομακρύνει, από τους άλλους και κυρίως από τον εαυτό μας. Είμαστε μονίμως έρμαια των κινητών μας, βγαίνουμε με τους φίλους μας και τα κοιτάμε συνέχεια, λες και θα χάσουμε κάτι. Βολευόμαστε συχνά στην τηλεόραση σαν εύκολη λύση, ή απλώς χανόμαστε στη βιασύνη και το άγχος της καθημερινότητας. Άραγε παίρνουμε πότε το χρόνο απλώς να σκεφτούμε; Να καθίσουμε κάπου χωρίς να κάνουμε τίποτα απολύτως και να μείνουμε με τις σκέψεις μας; Δύσκολο εγχείρημα ε; Να όμως που υπάρχει μια ευκαιρία να το κάνουμε, μαζί με άλλους που κάνουν το ίδιο, με την καθοδήγηση και τη μέθοδο ενός ανθρώπου που από ό,τι φαντάζομαι, έχει καταφέρει να φτάσει σε υψηλότατα επίπεδα διαλογισμού μέσα από την τέχνη της.
Να πάτε λοιπόν. Θα με βρείτε σχεδόν σίγουρα εκεί, να κοιτάω ένα μπλε τετράγωνο, ή απλώς να περιφέρομαι με ένα χαμόγελο ηρεμίας στο πρόσωπο μου.