Θυμάμαι καθαρά το πρώτο καλειδοσκόπιο που είδα σε ένα παιδικό πάρτι πολλά χρόνια πριν. Ένα μαγικό αντικείμενο, με χιλιάδες κομματάκια που έφτιαχναν αμέτρητους συνδυασμούς αστραφτερών εικόνων. Τόσο συμμετρικά και τόσο κινητικά. Θυμάμαι τον πρώτο ενθουσιασμό, το «κόλλημα» με το χάρτινο κύλινδρο, τη χαρά της τάξης μέσα στην αταξία. Θυμάμαι, όμως, και τη συνέχεια. Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό, κατάλαβα ότι οι συνδυασμοί δεν ήταν και τόσο πολλοί. Και ότι η ελευθερία των πολλαπλών επιλογών ήταν παραπλανητική. Ήταν ένας μικρός αριθμός διαφορετικών εκδοχών της ίδιας εικόνας, που μέσα στη γενική βαβούρα φαινόταν πολλαπλάσιος. Έτσι, γρήγορα απομαγεύτηκα από το καλειδοσκόπιο και διαπίστωσα ότι ο κόσμος έξω από αυτό είχε πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον.
Η σημερινή συζήτηση για τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ για τη δημιουργία της κεντρο-αριστεράς μου θυμίζει πολύ τις παιδικές καλειδοσκοπικές μου μεταπτώσεις.
Μικρές κινήσεις και δηλώσεις προθέσεων συνεργασίας υπόσχονται να αναδιατάξουν στο χώρο μεγάλα και μικρά τμήματα μιας παλιότερης εικόνας, να την ανακατέψουν και να δημιουργήσουν μια νέα (κεντρο-αριστερή) τάξη στο σκορποχώρι. Η δημιουργία της μεγάλης κεντρο-αριστεράς είναι ίσως η ενήλικη εκδοχή του παιδικού μου καλειδοσκοπίου. Είναι όμως;
Από μια άποψη είναι. Το κυρίαρχο ζητούμενο είναι η επανασυγκόλληση του ΠΑΣΟΚ με τρόπο που να μη θυμίζει τις απωθητικές προηγούμενες εκδοχές του. Κουνάμε λίγο το χέρι μας και ξαναπέφτουν τα ίδια κομματάκια με διαφορετική σειρά. Θαύμα; Καθόλου. Διότι το κεντρο-αριστερό καλειδοσκόπιο έχει σημαντικές απώλειες μέσα στο χρόνο. Έχει χάσει ανθρώπους και ιδέες σε αυτή την οδυνηρή διαδρομή. Και επιπλέον, δεν έχει προσελκύσει νεότερους ανθρώπους ούτε καινούργιες ιδέες -από αυτές που γεννήθηκαν στα χρόνια της μεγάλης τρικυμίας. Έτσι είναι ένας σκονισμένος κύλινδρος με λίγα κομμάτια και μεγάλες φιλοδοξίες.
Εμάς, στο Ποτάμι, δεν μας ενδιαφέρει η επανασυγκόλληση του ΠΑΣΟΚ. Ας την αναλάβουν άλλοι, που τους συγκινεί η πολιτική φιλολογία της νεότητάς τους και είναι πρόθυμοι να παίζουν με σπασμένα παιχνίδια του χτες στην ενήλικη ζωή τους. Εμείς βλέπουμε ότι όσο απομακρύνονται άνθρωποι από τις παλιές κομματικές συστάδες, τόσο φαντάζει ευκολότερη η συνεννόηση των υπολοίπων. Αλλά καταλαβαίνουμε επίσης ότι πρόκειται για παραπλανητική συνεννόηση με λιγότερους και κουρασμένους παίκτες. Μια συνεννόηση που κινδυνεύει από πολιτική αυταρέσκεια -μια ψευδαίσθηση ευρύτερης συνεννόησης ανάμεσα σε ελάχιστους εναπομείναντες του χώρου.
Εμάς δεν μας ενδιαφέρει η συγκόλληση του ΠΑΣΟΚ με τα μάτια στο χτες. Εμάς, στο Ποτάμι, μας ενδιαφέρει η επανασυγκόλληση της χώρας. Και γι' αυτό χρειαζόμαστε κομμάτια ιδεών και ανθρώπων που δεν περιλαμβάνονται στο κουρασμένο καλειδοσκόπιο. Και τώρα, όπως ίσως και πάντα, ο κόσμος έξω από το μικρό καλειδισκόπιο είναι πολύ πιο ενδιαφέρων. Γι' αυτό το Ποτάμι δε μαγεύεται από την προοπτική της ξεχασμένης κεντρο-αριστεράς. Έχει καλύτερα πράγματα να κάνει.