Πού οδηγεί η ρήξη Ερντογάν-Νταβούτογλου;

Ο Νταβούτογλου ανέκαθεν ήταν μετριοπαθής επιδιώκοντας συμβιβασμούς και συμφωνίες όσο αυτό βέβαια επιτρεπόταν από το δόγμα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Σε κρίσιμα ζητήματα όπως η διαχείριση του Κουρδικού ζητήματος και η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. προσπαθούσε να βρει πεδίο κοινού διαλόγου για την εξεύρεση λύσεων. Το προσφυγικό από την άλλη αποτελεί ακανθώδες ζήτημα και απειλείται η βιωσιμότητα της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας καθώς ήδη οι ροές προς Ελλάδα αυξάνονται σε προ της συμφωνίας επίπεδα.
Anadolu Agency via Getty Images

Όσο κι αν προξενεί έκπληξη όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και σε όλο τον κόσμο είναι γεγονός. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου ήρθαν σε ρήξη! Τα αίτια πολλά. Κυρίως η ισορροπία συσχετισμών στο τουρκικό κατεστημένο όπου ο Ερντογάν εδώ και πολύ καιρό έχει στρέψει πολιτικό παιχνίδι υπέρ του, υπέρ δηλαδή μιας ισλαμικής δημοκρατίας με μετριοπαθή στοιχεία.

Ο Νταβούτογλου προσέφερε τα μέγιστα αναφορικά με την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην Ε.Ε. και πέτυχε την κατάργηση της υποχρέωσης κατοχής θεώρησης εισόδου (visa) για τους Τούρκους πολίτες που εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Αυτό πιστώνεται αποκλειστικά στον ίδιο καθώς αναβαθμίζει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και παρουσιάζει το ευρωπαϊκό προφίλ της χώρας που επιθυμεί να ενταχθεί σε μία υπερεθνική ένωση ισότιμων και δημοκρατικών κρατών.

Οι χειρισμοί όμως αυτοί ερμηνεύθηκαν από τον Ερντογάν ως μία ενδυνάμωση της πολιτικής υπόστασης του αδελφικού μεν φίλου αλλά ενδεχόμενου ανταγωνιστή στην πρωτοκαθεδρία του στο εσωτερικό με αποτέλεσμα να λάβει μέτρα περιορισμού και τελικά «ευγενικής» αποπομπής του. Ο Ερντογάν δεν έμεινε ικανοποιημένος από το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός του φάνηκε να διαπραγματεύεται μόνος του τη συμφωνία για την προσφυγική κρίση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Άγκυρα και από εκπεφρασμένη βούληση του Νταβούτογλου να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με το κουρδικό κόμμα (PKK).

Ο νέος πρωθυπουργός της Τουρκίας θα αποφασιστεί στο έκτακτο συνέδριο του κόμματος που θα πραγματοποιηθεί στις 22 Μαΐου. Η αλλαγή αυτή ανατρέπει το πολιτικό σκηνικό της γείτονος χώρας με απροσδιόριστες εξελίξεις στις σχέσεις με Ελλάδα και Ευρώπη. Ήδη ο Ερντογάν σκληραίνει τη στάση του έναντι της Ε.Ε. αδιαφορώντας για το πλαίσιο που διαμόρφωσε διπλωματικά ο Νταβούτογλου. Ο νέος πρωθυπουργός θα προέρχεται από το στενό κύκλο του προέδρου και φημολογείται ότι θα είναι μεταξύ των Μπιναλί Γιλντιρίμ, υπουργού Μεταφορών, Μπεράτ Αλμπαιράκ, υπουργού Ενέργειας και γαμπρού του Ερντογάν, Μπεκίρ Μπόζνταν, υπουργού Δικαιοσύνης, Νουμάν Κουρτουλμούς, Αντιπροέδρου του κόμματος και Μουσταφά Σέντοπ, βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος. Πλέον ανοίγει ο δρόμος για την εδραίωση των υπερεξουσιών του Ερντογάν με συγκέντρωση εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας στα πρότυπα ενός προεδρικού συστήματος.

Πολλοί φοβούνται αλλαγή της πολιτικής στάσης που θα οδηγήσει σε όξυνση των τουρκικών σχέσεων και σε απομόνωση της χώρας στη συσχέτισή της με την Ευρώπη.

Ο Νταβούτογλου ανέκαθεν ήταν μετριοπαθής επιδιώκοντας συμβιβασμούς και συμφωνίες όσο αυτό βέβαια επιτρεπόταν από το δόγμα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Σε κρίσιμα ζητήματα όπως η διαχείριση του Κουρδικού ζητήματος και η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. προσπαθούσε να βρει πεδίο κοινού διαλόγου για την εξεύρεση λύσεων. Το προσφυγικό από την άλλη αποτελεί ακανθώδες ζήτημα και απειλείται η βιωσιμότητα της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας καθώς ήδη οι ροές προς Ελλάδα αυξάνονται σε προ της συμφωνίας επίπεδα.

Με αυτές τις εξελίξεις αναμένουμε να δούμε τι άλλο θα υπάρξει στην πράξη από την Τουρκία και την περαιτέρω στάση του Ερντογάν σε πληθώρα κρίσιμων ζητημάτων εντός και εκτός συνόρων.

Δημοφιλή