Είδα: τις «Μικρές Αλεπούδες» σε σκηνοθεσία Τόμας Οστερμάγιερ

Η ιστορία αρκετά απλοϊκή. Μια γοητευτική γυναίκα παντρεμένη με έναν ηλικιωμένο και φιλάσθενο τραπεζίτη συνεργάζεται με τα δύο της αδέλφια σε μια υπεξαίρεση χρημάτων από τον τραπεζικό λογαριασμό του πρώτου, προκειμένου να επενδύσουν σε μια «μεγάλη δουλειά» και να γίνουν ακόμα πλουσιότεροι. Η ανισότητα των φύλων που εξεταζόταν εντονότερα στο κείμενο της Χέλμαν υποχωρεί αισθητά μπροστά στο φλέγον ζήτημα της εποχής μας: Την τύφλωση που προξενεί ο πλουτισμός.
tospirto

Όσα χρόνια παρακολουθούμε παραστάσεις του Τόμας Οστερμάγιερ, λίγες αμφιβολίες έχουν μείνει ζωντανές για το πώς επανανοηματοδοτεί κλασικά έργα ή πώς ζωοδοτεί κάποια ξεχασμένα. Κοινός παρανομαστής και για τις δύο κατηγορίες δραματουργίας είναι να ερεθίζουν τη συζήτηση (και στην περίπτωσή μας τον προβληματισμό) γύρω από τα κοινωνικά και πολιτικά αδιέξοδα που προβάλλουν ασφυκτικά στις μέρες μας.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήξαμε παρακολουθώντας και την τελευταία μετάκληση των «Μικρών Αλεπούδων»• ένα παραγκωνισμένο κείμενο της ακτιβίστριας συγγραφέας Λίλιαν Χέλμαν, τοποθετημένο στον αμερικανικό Νότο των αρχών του 20ού αιώνα που εκτοξεύθηκε 100 χρόνια μπροστά και εγκαταστάθηκε στα άπληστα zeros.

Η ιστορία αρκετά απλοϊκή. Μια γοητευτική γυναίκα παντρεμένη με έναν ηλικιωμένο και φιλάσθενο τραπεζίτη συνεργάζεται με τα δύο της αδέλφια σε μια υπεξαίρεση χρημάτων από τον τραπεζικό λογαριασμό του πρώτου, προκειμένου να επενδύσουν σε μια «μεγάλη δουλειά» και να γίνουν ακόμα πλουσιότεροι. Η ανισότητα των φύλων που εξεταζόταν εντονότερα στο κείμενο της Χέλμαν υποχωρεί αισθητά μπροστά στο φλέγον ζήτημα της εποχής μας: Την τύφλωση που προξενεί ο πλουτισμός. Σε σημείο δε, που τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά αλλοιώνονται και δίνουν τη θέση τους σε αυτά του αρπακτικού, του θηρίου.

Το παλαιάς κοπής κείμενο, λοιπόν, πέραν από τον αισθητικό εκσυγχρονισμό του - το μίνιμαλ μεγαλοαστικό σαλόνι της σκηνογραφίας δεν αφήνει απορίες για τη χρονική τοποθέτηση της παράστασης - δουλεύεται με ενδελέχεια πάνω στα νοήματά του, κατά τέτοιο τρόπο που δίνει την εντύπωση ενός σημαντικού κειμένου. «Οι μικρές αλεπούδες» του Οστερμάγιερ θα μπορούσαν να είναι ένα κείμενο της νεότητας του Ερρίκου Ίψεν.

Και παρότι η περικοπή του -άρα και η διάρκεια της παράστασης- κρινόταν μάλλον απαραίτητη και θα ήταν ευεργετική προς ένα ζωηρότερο αποτέλεσμα, δεν χάθηκαν πολλά από το στόχο του ανεβάσματος. Τα θύματα του ακραίου καπιταλισμού, οι άνθρωποι που λατρεύουν τη «νεκρή ύλη» ως θεό τους, που επιτρέπουν στο χρήμα να καταλύει τους αδελφικούς ακόμα και γονεϊκούς δεσμούς, που συναινούν ή προκαλούν το θάνατο του διπλανού τους για να κερδίσουν περισσότερα, ζουν ανάμεσά μας. Θα μου πείτε, οποία ανακάλυψη! Πάλιωσαν αυτές οι διαπιστώσεις, πάλιωσε και το σοκ που προκαλούσε αυτού του είδους ο ανθρώπινος κυνισμός. Κι όμως, παρακολουθώντας τους ατσαλάκωτους γιάπηδες να κάνουν παζάρια εξουσίας και πλουτισμού πάνω από το νεκροκρέβατο του συγγενούς τους, το συναίσθημα της ασφυξίας και της αποστροφής παραμένει κραταιό. Η σκηνοθεσία του Οστερμάγιερ, δηλαδή, επικεντρώνεται στην ψυχολογική ερμηνεία και αποτύπωση του έργου παρά στην αναζήτηση εντυπωσιοθηρικών ευρημάτων.

Βοηθούν βεβαίως και οι υποδειγματικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών της Σαουμπίνε. Είναι αξιοσημείωτη η εσωτερικότητα με την οποία ερμηνεύει η Νίνα Χος την αχόρταγη σύζυγο Ρεγγίνα - πέραν από το ότι η παρουσία της έτσι κι αλλιώς μαγνητίζει. Υψηλής κλάσης ερμηνεία και αυτή του Τόμας Μπάντινγκ που υποδύεται τον ηλικιωμένο μα δαιμόνιο τραπεζίτη Χόρας Γκίντενς. Περισσότερο απ' όλους, όμως, ξεχωρίζουμε την Ουρσίνα Λάρντι στο ρόλο της Μπέρντυ. Είναι εξαιρετική η παρένθεση που δημιουργεί στον κόσμο των ψυχρών ερμηνειών του γερμανικού θιάσου - σαν να μας υπενθυμίζει το πόσο και το γιατί εκτιμούμε το πάθος των Ελλήνων ηθοποιών. Όσο κι αν θαυμάζουμε την ομοιογένεια και απόλυτη φυσικότητα με την οποία παίζουν, άλλο τόσο αναγνωρίζουμε την, μέχρι κεραίας, προμελέτη της.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, μια αξιόλογη παράσταση που δικαιολόγησε το τριήμερο αδιαχώρητο στη μεγαλύτερη αίθουσα της Πειραιώς.

Στέλλα Χαραμή

Διαβάστε περισσότερα για ό,τι συμβαίνει στις τέχνες στο www.tospirto.net

Ακολουθήστε το www.tospirto.net στο facebook

Δημοφιλή