Η πολιτική αλλιώς

Η νέα αυτή εποχή απαιτεί να αποφασίσουμε με το χέρι στην καρδιά, για το μέλλον της πατρίδας μας, πάνω από κόμματα, συμφέροντα και παγιωμένες συμπεριφορές. «Εθνικό είναι το αληθινό», γι' αυτό και η αλήθεια πρέπει να γίνει βασική συνιστώσα της πολιτικής και οδηγός συμπεριφοράς της νέας Πολιτείας και όλων των ελλήνων πολιτών. Η Ελλάδα δεν είναι μια φτωχή και καταδικασμένη στον μαρασμό χώρα.
Arch_Sam/Flickr

Ποιo νόημα μπορεί να έχει η δημοκρατία σήμερα; Από τη μια πλευρά οι προκλητικές οικονομικές ανισότητες κι από την άλλη ο υπέρμετρος κρατικός παρεμβατισμός δημιουργούν ένα πλαίσιο όπου ο ρόλος του ατόμου περιορίζεται ασφυκτικά. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που οριθετούν μια νέα σχέση με το δημόσιο πράγμα, το κοινό συμφέρον;

Για να έχει νόημα η δημοκρατία, πρέπει η πολιτική να αποκτήσει ηθική διάσταση. Αυτό είναι το κύριο αίτημα της εποχής μας. Αξίες, κανόνες, αρχές που συνδυάζουν το κοινό συμφέρον και την ελευθερία του ατόμου. Η διασφάλιση του ενεργού ρόλου των πολιτών σε συνθήκες ισονομίας είναι προϋπόθεση για μια νέα Πολιτεία, με όποιες αλλαγές συνεπάγεται αυτό σε κρατικό, θεσμικό επίπεδο. Η επικυριαρχία της κομματικής δημοκρατίας υπονομεύει τη σύγχρονη διακυβέρνηση και αδρανοποιεί τους πολίτες, το βασικό κύτταρο της δημόσιας σφαίρας. Αν σε αυτό προσθέσουμε το ρόλο των ΜΜΕ και την κυριαρχία της εικόνας, βλέπουμε ότι η παθητική στάση των πολιτών προσλαμβάνει κοινωνικά χαρακτηριστικά.

Μια νέα ισορροπία είναι συνεπώς απαραίτητη ανάμεσα στον δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον κοινωνικό τομέα, που θα εκφραστεί με σύγχρονες δημόσιες πολιτικές που θα έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο. Το παλιό απέτυχε, το νέο έρχεται με δύναμη, με σύνεση, με έμπνευση. Μια νέα άρθρωση επίσης ανάμεσα στο τοπικό, το εθνικό και το διεθνές είναι πλέον απαραίτητη. Αυτό, για τη δική μας ελληνική εμπειρία, σημαίνει μια επανατοποθέτηση του ευρωπαϊκού στοιχείου ως βασικού κρίκου ανάμεσα στους πολίτες, τα κράτη-έθνη και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το νέο στοίχημα σε διεθνές επίπεδο αφορά πρωτίστως την πορεία της παγκοσμιοποίησης, που πρέπει να γίνει συμμετοχική, δίκαιη και υποστηρικτική της πραγματικής οικονομίας, αντί να είναι όργανο των απρόσωπων χρηματοπιστωτικών αγορών. Η ΕΕ έχει έναν ουσιαστικό ρόλο για την αλλαγή της πορείας κι αυτό συνεπάγεται πρωτίστως την πολιτική ενοποίησή της, αρχής γενομένης από την ευρωζώνη.

Η νέα πρόκληση της εποχής μας είναι αυτή της ανοιχτής δημιουργικής κοινωνίας. Προϋποθέσεις γι' αυτή την απαραίτητη αλλαγή είναι ο ριζικός επαναπροσδιορισμός και εξορθολογισμός του κράτους, η παραγωγική οικονομία, η υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, η βιώσιμη ανάπτυξη. Κι αυτό σημαίνει παιδεία, αρχές και κανόνες, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, εργασία και εντιμότητα. Το νέο συλλογικό αίτημα αφορά την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, την μείωση των εκρηκτικών ανισοτήτων, την ανάπτυξη όχι απλά ως μεγέθυνση των δεικτών του ΑΕΠ, αλλά ως ολιστική προσέγγιση της κοινωνικής και οικονομικής στόχευσης. Σε αυτή τη λογική η αντιμετώπιση της ανεργίας και ειδικά της ανεργίας των νέων με δημιουργία θέσεων εργασίας, πρέπει να αποτελέσει κύριο στόχο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών.

Η έντιμη διαχείριση του δημοσίου πλούτου, η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα των πολιτικών θεσμών και της διοίκησης πρέπει να εκφράζονται σε καθημερινή βάση και με οργανωμένο τρόπο σε ένα δημόσιο χώρο ενεργούς δημοκρατίας. Τώρα που κλείνει και τυπικά ο κύκλος της Μεταπολίτευσης πρέπει να επανεξετασθούν όλα, με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και το γενικό συμφέρον. Η πλήρης διάκριση των εξουσιών και ο ενεργός ρόλος των πολιτών στην πολιτική είναι οι βασικές αντιλήψεις της νέας εποχής.

Η νέα αυτή εποχή απαιτεί να αποφασίσουμε με το χέρι στην καρδιά, για το μέλλον της πατρίδας μας, πάνω από κόμματα, συμφέροντα και παγιωμένες συμπεριφορές. «Εθνικό είναι το αληθινό», γι' αυτό και η αλήθεια πρέπει να γίνει βασική συνιστώσα της πολιτικής και οδηγός συμπεριφοράς της νέας Πολιτείας και όλων των ελλήνων πολιτών. Η Ελλάδα δεν είναι μια φτωχή και καταδικασμένη στον μαρασμό χώρα. Μπορούμε να βάλουμε τέλος στο σημερινό αδιέξοδο οργανώνοντας τη ζωή μας αλλιώς, με ένα φιλόδοξο και πειστικό συνάμα σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης, με ένα παραγωγικό μοντέλο, με μια «Βιώσιμη Πολιτεία» για να θυμίσω την πρόταση του καθηγητή Μιχαήλ Δεκλερή.

Γι' αυτό η πολιτική ως συλλογικό δημόσιο αγαθό πρέπει να λειτουργεί αλλιώς. Να είναι καθαρή, πειστική, ελκυστική και αποτελεσματική. Για να λειτουργήσει η πολιτική ως πεμπτουσία της δημοκρατίας και ως γνήσιος εκφραστής της κοινωνίας χρειάζεται σχέδιο, προγραμματισμός, ορθολογική οργάνωση των δράσεων, διαφάνεια, αξιοκρατία, εμπιστοσύνη. Το νέο θα προκύψει τόσο μέσα από την ανάγκη, όσο και από την φιλοδοξία. Ανάγκη επιβίωσης στις σημερινές συνθήκες ανηλεούς ανταγωνισμού και οικονομικής υποτέλειας και ισχυρή φιλοδοξία για εθνική ανασυγκρότηση με αυτενέργεια, πρωτοβουλία και δυναμική που αντανακλούν την ιστορία του ελληνισμού και την αστείρευτη δύναμη σύνθεσης και ανανέωσης που χαρακηρίζουν την διαχρονική του πορεία.

Ζούμε εποχή μεγάλων αλλαγών, ο κόσμος του αύριο θα είναι διαφορετικός τόσο για το κράτος, όσο και για την επιχείρηση. Τα «κοινά αγαθά» χρήζουν άλλης προσέγγισης και διαχείρισης, τα δημόσια πράγματα επιζητούν μια μετα-κομματική λογική, ο ρόλος του ατόμου και του πολίτη δεν θα είναι παθητικός, αλλά ενεργός.

Δημοφιλή