Νέοι, σεξ και τηλεόραση

Η σεξουαλική ταυτότητα, παρόλο που με το πέρασμα του χρόνου εντοπίζεται όλο και σε τρυφερότερες ηλικίες, μπερδεύεται. Οι νέοι προσπαθούν να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στα πρόωρα κελεύσματα της κοινωνίας, πολλές φορές μάταια, καθώς δε διατίθεται ακόμα η κατάλληλη ωριμότητα για το συγκεκριμένο τομέα της ζωής. Τα άτομα κατ' ουσία έχουν μετατραπεί σε αυτο-αστυνομευόμενα υποκείμενα που αγωνίζονται να ανταποκριθούν στις εσωτερικευμένες κοινωνικές νόρμες.
DreamPictures via Getty Images

Αδιαμφισβήτητα, η έλευση της τηλεόρασης και η καθιέρωσή της στη ρουτίνα της καθημερινότητας καθίσταται ως πυλώνας αλλαγών στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο της σύγχρονης εποχής. Ένα σημαντικό ποσοστό των τηλεθεατών απαρτίζεται από παιδιά. Οι νέες γενιές μαθαίνουν τον κόσμο από την τηλεόραση, πριν ενταχθούν στο εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς έρχονται σε επαφή μαζί της από την ηλικία των τριών ετών ίσως και νωρίτερα. Το γεγονός ότι δεν έχουν ακόμα ενστερνιστεί πάγιες, καθιερωμένες ιδέες για τη ζωή και τον κόσμο, ίσως πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις για τα προγράμματα που παρακολουθούν.

Δεδομένης της ελεύθερης προβολής οποιονδήποτε σκηνών (αφού εγκριθούν), σύμφωνα με τη δημοκρατική θεμελίωση των μέσων στο σύνολό της, τα τηλεοπτικά προγράμματα βρίθουν από σεξουαλικές σκηνές. Προφανώς και θα μιλούσαμε για λογοκρισία, αν η ένταξή τους στο πρόγραμμα θεωρούνταν ανεπίτρεπτη ή στην καλύτερη περίπτωση ακατάλληλη. Τι συμβαίνει όμως όταν θεατές αυτών των σκηνών είναι κατ'εξακολούθηση μικρά παιδιά;

Τα μυαλά των παιδιών είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Σύμφωνα με πολλούς θεωρητικούς των κοινωνικών επιστημών ζούμε πλέον σε πιο πλουραλιστικές, κοσμικές κοινωνίες, όπου δεν υπάρχει μια σαφώς προσδιορισμένη συναίνεση προς τα ηθικά ζητήματα. Τα ίδια τα ΜΜΕ έχουν επιδιώξει όλο και περισσότερο να ασχοληθούν με ευρύτερες αποσπασματικές «κοινότητες της απόλαυσης». Συνεπώς, η παιδικότητα εγκλωβίζεται από την εμπορική επιρροή.

Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια, η απόκτηση σεξουαλικής γνώσης μπορεί να θεωρηθεί ότι εξασθενεί τα όρια μεταξύ παιδιού κι ενηλίκου, που υποτίθεται πως έχουν κατασκευαστεί για να προστατεύουν τα παιδιά. Η εφηβική ηλικία ψαλιδίζεται όλο και περισσότερο κάθε φορά. Ακόμη, τα παιδιά συχνά ισχυρίζονται ότι τα ξέρουν όλα, όμως υπάρχουν αρκετά που δεν κατανοούν όχι μόνο για το μηχανισμό της σεξουαλικής πράξης αλλά και πώς σηματοδοτείται πολιτισμικά το σεξ. Οι σκέψεις τους γύρω από το όλο θέμα μετατρέπονται σε γόρδιο δεσμό. Εξάλλου, ο Φουκώ υποστηρίζει ότι η σεξουαλικότητα δεν είναι μια εγγενής ή φυσική ιδιότητα που απλώς εκφράζεται ή ανακαλύπτεται, αλλά ότι αντίθετα παράγεται από θεσμικές και συλλογιστικές διευθετήσεις που διαμορφώνουν συστηματικά τα αντικείμενα για τα οποία μιλούν.

Η σεξουαλική ταυτότητα, παρόλο που με το πέρασμα του χρόνου εντοπίζεται όλο και σε τρυφερότερες ηλικίες, μπερδεύεται. Οι νέοι προσπαθούν να ανταποκριθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα στα πρόωρα κελεύσματα της κοινωνίας, πολλές φορές μάταια, καθώς δε διατίθεται ακόμα η κατάλληλη ωριμότητα για το συγκεκριμένο τομέα της ζωής. Τα άτομα κατ' ουσία έχουν μετατραπεί σε αυτο-αστυνομευόμενα υποκείμενα που αγωνίζονται να ανταποκριθούν στις εσωτερικευμένες κοινωνικές νόρμες.

Επιπρόσθετα, ο McNair, κοινωνιολόγος του 20ού αιώνα που ασχολήθηκε με την επίδραση των ΜΜΕ στην ανθρώπινη συμπεριφορά, διασαφηνίζει ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός φαίνεται να επιτρέπει μια ευρύτερη γκάμα ηθικών συμπεριφορών, στο βαθμό που λαμβάνει υπόψη ένα μεγαλύτερο πλήθος σεξουαλικών ταυτοτήτων, μορφών και υποκειμένων που αποτελούν πιθανούς εμπορικούς στόχους. Τρανταχτά παραδείγματα αποτελούν η ανάπτυξη πορνογραφίας για γυναίκες, εκπομπές που απευθύνονται σε ομοφυλόφιλους ή την επινόηση του αγοραστικού κοινού των εφήβων.

Κλείνοντας, σημειώνονται κάποια στατιστικά αποτελέσματα ως απόδειξη της όλης θεωρητικής προσέγγισης. Η Βρετανία, της οποίας η τηλεόραση είναι γεμάτη από ερωτικές σκηνές με ό,τι αυτό συνεπάγεται τις τελευταίες δεκαετίες, κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό εφηβικής και ακούσιας εγκυμοσύνης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και παρά την πτώση του το 1990, έχει αρχίσει να ανεβαίνει πάλι. Η σοβαρότητα της κατάστασης, όμως, δε σταματά εκεί, καθώς η ίδια χώρα κρατά και τα πρωτεία όσον αφορά τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες. Ας αποτρέψουμε τουλάχιστον αυτό που οι παιδοψυχολόγοι υπογραμμίζουν, ότι χτίζεται όλο και πιο θεμελιωμένη σαρκική κόλαση για τα παιδιά μας!