Τον περασμένο μήνα, με την προεκλογική εκστρατεία σε πλήρη εξέλιξη, η υποψήφια του δημοκρατικού κόμματος Χίλαρι Κλίντον τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων πάνω από τη Συρία: «Εφεξής θα υποστηρίζω τη θέσπιση μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων και ανθρωπιστικών διαδρόμων ώστε να σταματήσει το μακελειό από εδάφους και αέρα...»
Στην πράξη, ωστόσο, εάν επιβληθεί μια Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων πάνω από το Χαλέπι, θα υπονομεύσει κατάφωρα τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου και θα προκαλέσει περισσότερες απώλειες αμάχων- τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Όσο οι επιτηδευμένοι πολιτικοί και οι σχεδιαστές στρατηγικής που συναντάς στις κοσμικές εκδηλώσεις ζητούν να γίνει χειρότερη η ήδη επιβαρυμένη κατάσταση, είναι σημαντικό η κοινωνία των πολιτών να αντιληφθεί τι πραγματικά συνεπάγεται μία Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων:
- Εάν δεν αποτελεί ένα «παραθυράκι» για έναν ολομέτωπο πόλεμο με τη Ρωσία, η δημιουργία μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων θα απαιτήσει μια επ' αόριστο στρατιωτική εμπλοκή και κλιμάκωση της σύγκρουσης. Για παράδειγμα, μετά τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου οι δύο ζώνες απαγόρευσης πτήσεων που επιβλήθηκαν πάνω από το Ιράκ όχι μόνο διατηρήθηκαν για δώδεκα χρόνια αλλά και τερματίστηκαν κατόπιν κανονικότατης στρατιωτικής εισβολής.
- Σύμφωνα με τον συνταγματάρχη Mike Pietruchia και τον ταγματάρχη Mike Benitez, δεν υπάρχει πραγματικό προηγούμενο που να δείχνει την επιτυχημένη δημιουργία και διατήρηση μιας Zώνης Aπαγόρευσης Πτήσεων εναντίον ενός αντιπάλου που είναι ικανός να προβάλει ουσιαστική αντίσταση, όπως το συριακό καθεστώς και οι σύμμαχοί του: οι Ζώνες Απαγόρευσης Πτήσεων είναι αποτελεσματικές μόνο όταν ο σκοπός είναι ο περιορισμός.
- To να αποκρούεις επιθέσεις φιλικών αεροσκαφών έχοντας στο στόχαστρο τα κορυφαίας τεχνολογίας ρωσικά συστήματα αεράμυνας, όπως το S-300 και S-400 SAM που μπορούν να «σφυροκοπήσουν» τον εναέριο χώρο της Συρίας με πυραύλους, είναι μια προσπάθεια που βρίσκει πεδίο εφαρμογής μόνο στη σφαίρα της φαντασίας! Ή αλλιώς, και σύμφωνα με τα λεγόμενα του John Kuehn, ενός συνταξιούχου αξιωματικού του ναυτικού ο οποίος έχει πάρει μέρος σε αποστολές σε ζώνες απαγόρευσης πτήσεων στη Βοσνία και το Ιράκ, «Θα προκληθεί όλεθρος.»
- Ουσιαστικά, η εφαρμογή μιας Zώνης Απαγόρευσης Πτήσεων είναι σε μεγάλο βαθμό παρωχημένη, κι αυτό γιατί οι περισσότερες απώλειες αμάχων στη Συρία δεν προέρχονται από αεροπορικές επιδρομές. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό αντί των αεροπορικών επιδρομών το συριακό καθεστώς να αυξήσει απλώς τις επιχειρήσεις από εδάφους. Εν τω μεταξύ, η διαδικασία και μόνο για την εγκαθίδρυση μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές των αμάχων.
- Χωρίς σαφείς και καθορισμένους στόχους, χωρίς ένα σχέδιο της επόμενης μέρας, χωρίς διαθέσιμες δυνάμεις επί εδάφους για την προστασία των αμάχων από το συριακό καθεστώς, και με παρόντες τους αντάρτες και τους τζιχαντιστές, μια Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων είναι μόνο ένα καλλωπιστικό μέτρο υψηλού κόστους και ήσσονος αποτελεσματικότητας. Για παράδειγμα, η σφαγή της Σρεμπρένιτσα το 1995 όπου σκοτώθηκαν πάνω από 7.000 Βόσνιοι, είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα όπου η παρουσία μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων δεν εμπόδισε μια ανθρωπιστική καταστροφή.
- Επιπλέον, η πρόσφατη Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων που επιβλήθηκε στη Λιβύη το 2011 αποδείχθηκε ότι είναι η δημιουργός δύναμη για την αλλαγή καθεστώτος, υποβοηθούμενη από μια εξωτερική δύναμη - γεγονός που κατόπιν εορτής ο ίδιος ο Πρόεδρος Ομπάμα περιέγραψε ως «το χειρότερο λάθος» επί της προεδρίας του. Αντί να σωθούν ζωές, η Λιβύη σήμερα, όπως και το Ιράκ, έχει εξελιχθεί σε ένα χωνευτήρι του χάους, του θανάτου και του βίαιου εξτρεμισμού, ενώ τόσο το Ιράκ όσο και η Συρία φιλοξενούν επί των εδαφών τους την πρόσφατη παγκοσμίως γενοκτονία.
- Το κόστος της εφαρμογής μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων στη Συρία εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 1 δισ. και 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα κεφάλαια αυτά καλύτερα θα ήταν να διατεθούν για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας κι όχι στην ενίσχυση της ανθρώπινης δυστυχίας.
Είναι ιδιαίτερα ειρωνικό το γεγονός ότι το πιο ηχηρό επιχείρημα εναντίον στη δημιουργία Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων στη Συρία, εκφράστηκε από μια σημερινή ένθερμη υποστηρίκτριά τους. Σε πληρωμένη ομιλία της στην Goldman Sachs, τον Ιούνιο του 2013, η Χίλαρι Κλίντον τόνισε πως η θέσπιση Ζωνών Απαγόρευσης Πτήσεων θα θέσει σε κίνδυνο τους Σύριους και δε θα τους προστατεύσει.
«Για την εγκατάσταση μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, απαιτείται η απομάκρυνση όλων των μηχανισμών αεράμυνας, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε κατοικημένες περιοχές ... Έτσι λοιπόν, οι πύραυλοί μας, ακόμα κι αν πρόκειται για πυραύλους μακρού πλήγματος ώστε να μη βάλουμε σε κίνδυνο την ακεραιότητα των πιλότων μας, θα σκοτώσουν πολλούς Σύριους».
Αντίθετα λοιπόν με τη δημοφιλή παρανόηση, η θέσπιση μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων δεν είναι ούτε παθητική ούτε ειρηνική πράξη, αλλά αντιθέτως μια επιθετική στρατιωτική επέμβαση που απαιτεί τη δέσμευση τεράστιων στρατιωτικών και οικονομικών πόρων καθώς και την 24ωρη κατάληψη του εναέριου χώρου της Συρίας. Ακόμη χειρότερα, αυτό το θεμελιωδώς αυτοκαταστροφικό μέτρο είναι σίγουρο που θα οδηγήσει στο θάνατο περισσότερων αμάχων και στη δημιουργία ενός ακόμη αποτυχημένου κράτους στην περιοχή ΜΕΝΑ (Middle East and North Africa).
Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για την κοινωνία των πολιτών να καταλάβει ότι η δημιουργία μιας Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων δεν μπορεί να θεωρηθεί ένα βιώσιμο, αυτόνομο μέτρο για την προστασία των αμάχων ή το υποκατάστατο μιας συνολικής πολιτικής διευθέτησης.
Μια Ζώνη Απαγόρευσης Πτήσεων είναι μια θεραπεία χειρότερη κι από την ίδια την ασθένεια, κι ένα ακόμη λανθασμένο βήμα που οδηγεί σε έναν διαρκή πόλεμο.