Ιστορία, μύθοι και πραγματικότητα για τη σοκολάτα

Η σοκολάτα μας θυμίζει γλυκιά γεύση που είναι απολαυστική! Οι φανατικοί θαυμαστές της λένε ότι είναι διεγερτική και ταυτόχρονα αγχολυτική και δρα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κούρασης και την επανάκτηση της ενεργητικότητας, διεγείρει τον εγκέφαλο και τον βοηθάει να ανταποκριθεί στις δύσκολες διανοητικές εργασίες. Ενώ οι εχθροί της λένε ότι η σοκολάτα είναι υπεύθυνη και συμβάλλει στην τερηδόνα, ακμή, παχυσαρκία, αλλεργία, ημικρανία κ.τ.λ. Αληθεύουν όλα αυτά;
digihelion via Getty Images

Η σοκολάτα μας θυμίζει γλυκιά γεύση που είναι απολαυστική! Οι φανατικοί θαυμαστές της λένε ότι είναι διεγερτική και ταυτόχρονα αγχολυτική και δρα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κούρασης και την επανάκτηση της ενεργητικότητας, διεγείρει τον εγκέφαλο και τον βοηθάει να ανταποκριθεί στις δύσκολες διανοητικές εργασίες. Ενώ οι εχθροί της λένε ότι η σοκολάτα είναι υπεύθυνη και συμβάλλει στην τερηδόνα, ακμή, παχυσαρκία, αλλεργία, ημικρανία κ.τ.λ. Αληθεύουν όλα αυτά;

Θα προσπαθήσουμε να δούμε ποιοι είναι οι μύθοι και ποια η πραγματικότητα, μέσα από μια ιστορική αναδρομή και στη συνέχεια αναλύοντας τα συστατικά της, έτσι ώστε να μας δοθεί η ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις ιδιότητές της.

Η ιστορία της σοκολάτας

Η ιστορία της σοκολάτας ξεκινάει με την ανακάλυψη της Αμερικής (1492), ενώ μέχρι τότε ο υπόλοιπος κόσμος δεν γνώριζε τίποτα για την υπέροχη και διεγερτική γεύση που θα γίνει από τις πιο αγαπημένες εκατομμυρίων ανθρώπων.

  • Η σοκολάτα φτιάχνεται από τους καρπούς του κακαόδεντρου (κακαοβάλανοι).
  • Οι κακαοβάλανοι αποτελούσαν ένα πολύτιμο νόμισμα για τις συναλλαγές των λαών της κεντρικής Αμερικής (Αζτέκοι, Σισμέκ, Μάγιας).
  • Ο Χριστόφορος Κολόμβος ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που ανακάλυψε τους καρπούς του κακαόδεντρου, όπου οι ιθαγενείς τους χρησιμοποιούσαν σαν νόμισμα αλλά και για την παρασκευή ενός ροφήματος, στο οποίο όμως δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία. Στη συνέχεια ο ισπανός Φερδινάνδος Κορτέζ κατέκτησε το Μεξικό και κατά την επιστροφή του το 1519, μετέφερε μαζί του στην Ισπανία σπόρους κακάο.
  • Οι Ισπανοί (αριστοκράτες) τρελάθηκαν με το νέο ρόφημα και το προσάρμοσαν στα Ευρωπαϊκά γούστα , προσθέτοντας ζάχαρη. Στην πορεία το ρόφημα υπέστει πολλές αλλαγές με νέα είδη που ανακαλύφθηκαν (βανίλια, κανέλλα) και κάποιοι ανακάλυψαν ότι γινόταν πιο γευστικό όταν πινόταν ζεστό.
  • Το 1615 ο Λουδοβίκος ΧΙΙ της Γαλλίας παντρεύεται την πριγκίπισσα της Ισπανίας Άννα, η οποία μαζί της στην Γαλλική αυλή παίρνει την ευχάριστη γεύση της σοκολάτας.
  • Στην Αγγλία το 1657 -1674 , εμφανίζονται πολλά διάσημα « σπίτια σοκολάτας», στο Λονδίνο προσφέρονται τα πρώτα γλυκά σοκολάτα.
  • Στη Γερμανία η σοκολάτα εμφανίζεται στο τέλος του 17ου αιώνα.
  • Το 1780 στην Βαρκελώνη κατασκευάζεται το πρώτο εργοστάσιο σοκολάτας και οι Ισπανοί κρατάνε την τέχνη της βιομηχανίας της μυστική για εκατοντάδες χρόνια. Όμως στην πορεία οι Ισπανοί μοναχοί που έχουν αναλάβει την παρασκευή σοκολάτας, αφήνουν το μυστικό να διαρεύσει.
  • Τον 19ο αιώνα υπάρχουν δύο ανακαλύψεις σταθμοί στην ιστορία της σοκολάτας.

1. Το 1874 μια Αγγλική βιομηχανία μετατρέπει το ρόφημα σοκολάτας σε σταθερή -στερεά σοκολάτα για φάγωμα.

2. Το 1876 στην Ελβετία ο Daniel Peter πρόσθεσε γάλα στην σοκολάτα δημιουργώντας την σοκολάτα γάλακτος.

  • Η σοκολάτα είναι πολύ σημαντική εκείνη την περίοδο.
  • Κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου πολέμου η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε το ρόλο της σοκολάτας στην διατροφή των Συμμαχικών Ενόπλεων Δυνάμεων. Πολλοί στρατιώτες ευγνομωνούσαν για τις σοκολάτες, οι οποίες τους έδιναν δύναμη ώστε να αντέξουν μέχρι να έχουν νέες προμήθειες φαγητών.
  • Η σοκολάτα ήταν μέρος της διατροφής των αστροναυτών των ΗΠΑ.
  • Η σοκολάτα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα κατέκτησε τις καρδιές μικρών και μεγάλων και έγινε αγαπημένη τροφή για όλους.

Από τι κατασκευάζεται η σοκολάτα;

Οι καρποί (των κακαόδεντρων) μέσω επεξεργασίας παράγουν πικρό υγρό σοκολάτας, προσθέτοντας ζάχαρη και βούτυρο κακάου και μετά από καλή ανάμειξη παράγεται η μαύρη σοκολάτα. Αν σε αυτά προσθέσουμε γάλα φτιάχνουμε την σοκολάτα γάλακτος.

Τι περιέχει η σοκολάτα;

Η σοκολάτα περιέχει: υδατάνθρακες, λίπη, πρωτείνες φυσικής προέλευσης, μεγάλες ποσότητες κάλιου, νατρίου, ασβέστιου, μαγνήσιου, σιδήρου, ψευδαργύρου, χαλκού, σέληνου, βλαβανόλης.

Βιταμίνες :A,C,E,B,B1,B2,B3,B6,B12.

Λιπαρά οξέα (κορεσμένα, μονοακόρεστα, πολυακόρεστα,) μικρή ποσότητα χοληστερίνης, καφείνης και θεοβρωμίνη.

►Διάφορες μελέτες διαπίστωσαν πολλές ιδιότητες της σοκολάτας, χάρη στα πλούσια συστατικά της και αναφέρουν ότι έχουν ευεργετικές ιδιότητες:

  • Για τα έντερα (χάρη στις πρωτείνες φυτικής προέλευσης, π.χ. αλκαλοειδή).
  • Για τα κύτταρα και τους μυς (παράγει και τροφοδοτεί άμεσα με ενέργεια).
  • Για το καρδιαγγειακό σύστημα( Ca, Mg,K,παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της υπέρτασης και στην μείωση των καρδιακών νοσημάτων).
  • Για το Κ.Ν.Σ. (μέσω της Θειοβρωμίνης).
  • Για τους νεφρούς (μέσω της Θειοβρωμίνης και της καφείνης που είναι διουρητικά).
  • Η σοκολάτα (ειδικά η μαύρη), μειώνει την πίεση και βοηθάει στο μεταβολισμό του ζαχάρου στον οργανισμό ( η φλαβανόλη επιδρά στον μεταβολισμό της γλυκόζης δια της ινσουλίνης και στους μηχανισμούς ρύθμισης της πίεσης του κυκλοφορικού συστήματος).
  • Η σοκολάτα έχει αντικαταθλιπτική δράση (περιέχει τρυπτοφάνη που μεταβολίζεται σε σεριτονίνη και Β3).
  • Είναι ψυχοδιεγερτική, βελτιώνει την διάθεση.
  • Είναι αφροδισιακή, μειώνει το stress και είναι η αγαπημένη τροφή των γυναικών.

Μήπως η σοκολάτα προκαλεί τερηδόνα, ημικρανία, παχυσαρκία, ακμή, αλλεργία ή παιδική παχυσαρκία;

Τερηδόνα: η σοκολάτα λιώνει στο στώμα και έτσι δεν μένει για μεγάλο χρονικό διάστημα πάνω στα δόντια, συγκριτικά με άλλες τροφές ( π.χ. καραμέλες ή ζάχαρη που από μόνη της προκαλεί τερηδόνα). Καλό είναι το παιδί μας να βουρτίζει τα δόντια του τακτικά και κυρίως μετά από λήψη γλυκών...

Ακμή: δεν υπάρχει καμία σχέση με τη λήψη σοκολάτας και πιθανώς η ακμή να οφείλεται σε ορμονικές διαταραχές ή στη μη επαρκή λήψη λαχανικών και φρούτων.

Αλλεργίες: η αλλεργία στην σοκολάτα είναι πολύ σπάνια, γενικά οι τροφικές αλλεργίες στον γενικό πληθυσμό είναι 2%. Αν παρά ταύτα παρουσιάζεται αλλεργία καλό είναι να ελεγχθεί αν ή αλλεργία οφείλετα στους ξηρους καρπούς ή στο γάλα.

Ημικρανίες: η σοκολάτα μαζί με μερικά είδη τυριών έχουν κατηγορηθεί ότι προκαλούν ημικρανίες (λόγω της περιεκτικότητας τους σε τυραμίνη). Η αλήθεια είναι ότι η σοκολάτα περιέχει πολύ μικρή ποσότητα.

Παχυσαρκία: η καλή σοκολάτα, οι μικρές ποσότητες, η μη καθημερινή ληψη είναι πολύ δύσκολο να προκαλέσουν παχυσαρκία (η πιο υγιεινή σοκολάτα είναι η μαύρη και αυτή που περιέχει 70% κακάο).

Να μην ξεχνάμε ότι η σοκολάτα κάνει κακό στους «φίλους του ανθρώπου» τους σκύλους, η συνήθειά μας να μοιραζόμαστε λιχουδιές είναι απαγορευμένη.

Είναι καλό να επισημάνουμε ότι και οι ευρεργετικές ιδιότητες της σοκολάτας μπορεί να εξουδετερώνονται από την υπερβολική κατανάλωση (πολλές θερμίδες κ.τ.λ.). Χαρακτηριστικό είναι ότι 100gr μαύρη σοκολάτα περιέχει 480 θερμίδες.

Τέλος πρέπει να τονίσουμε ότι χρειάζεται προσοχή: «Παν μέτρον άριστον»!