Ευρωπαίος πολίτης ή μετανάστης στην Ολλανδία;

Πρώτα από όλα, όπως κάθε άλλη φορά άλλωστε, σχεδόν μπορείς να ξεχάσεις ότι γίνονται εκλογές. Σπάνιες συζητήσεις και αυτές με ελάχιστη πόλωση, κανένα δείγμα αφισορύπανσης στους δρόμους, απλά μια σχετική επιβάρυνση του τηλεοπτικού προγράμματος με πολιτική. Οι Ολλανδοί όμως ειναι έντονα πολιτικοποιημένοι. Παρόλο που οι εκλογές είναι Τετάρτη, η Τετάρτη αυτή είναι κανονικά εργάσιμη, και δεν υπάρχει καμιά επίσημη πολιτική για να πάρεις άδεια να πας να ψηφίσεις, παρά ταύτα, περίπου το 75% των πολιτών ψήφισαν το 2012 - θλιβερή σύγκριση με το 57% του Σεπτεμβρίου 2015 στην ημεδαπή.
Dylan Martinez / Reuters

Για να κατανοήσει κάποιος τις ολλανδικές εκλογές, είναι σημαντικό να καταλάβει την πολιτική και κοινωνική κουλτούρα των Ολλανδών. Μια καλή αρχή θα ήταν εάν διαβάζετε την πολύ σωστά ερευνημένη ανάλυση της Huffington Post Greece αντί για το σημείωμα μου, το οποίο είναι μια προσωπική καθαρά τοποθέτηση, που έχει την ιδιομορφία να προσπαθήσει να συγκρίνει τα πράγματα λίγο με την Ελλάδα.

Μετά απο 16 χρόνια στην Ολλανδία, πρώτη φορά με απασχολεί σοβαρά το θέμα των εκλογών: παρά την επιτυχή πολιτική καριέρα του συναδέλφου και επιστημονικού συνεργάτη Ρόναλντ Πλάστερκ (πρώτα υπουργού Παιδείας και μετά Εσωτερικών), η πολιτική στην Ολλανδία ελάχιστα με είχε απασχολήσει για δύο δεκαετίες. Να λοιπόν τι βλέπω γύρω μου στο Άμστερνταμ.

Πρώτα από όλα, όπως κάθε άλλη φορά άλλωστε, σχεδόν μπορείς να ξεχάσεις ότι γίνονται εκλογές. Σπάνιες συζητήσεις και αυτές με ελάχιστη πόλωση, κανένα δείγμα αφισορύπανσης στους δρόμους, απλά μια σχετική επιβάρυνση του τηλεοπτικού προγράμματος με πολιτική. Οι Ολλανδοί όμως ειναι έντονα πολιτικοποιημένοι. Παρόλο που οι εκλογές είναι Τετάρτη, η Τετάρτη αυτή είναι κανονικά εργάσιμη, και δεν υπάρχει καμιά επίσημη πολιτική για να πάρεις άδεια να πας να ψηφίσεις, παρά ταύτα, περίπου το 75% των πολιτών ψήφισαν το 2012 - θλιβερή σύγκριση με το 57% του Σεπτεμβρίου 2015 στην ημεδαπή.

Οι Ολλανδοί, ενδιαφέρονται, ενημερώνονται, αλλά δύσκολα συζητούν και ακόμα πιο δύσκολα διαφωνούν: η απόφαση ψήφου μοιάζει περισσότερο ως εσωτερική διεργασία, και δεν γίνεται ποτέ δημόσια αντιπαράθεση. Είναι εντελώς αδιανόητο, σε μια συζήτηση να προσπαθήσει να σε πείσει κάποιος ότι έχεις άδικο με αρνητικό τρόπο: απλά θα σου παρουσιάσει την δικιά του άποψη, απλά και αντικειμενικά, με επιχειρήματα. Συνειδητοποιώ επίσης, με έκπληξη, ότι στην «εργασία για το σπίτι» των παιδιών μου (2α και 6η Δημοτικού) που είναι η «κατανόηση των ειδήσεων της εβδομάδας» (σύντομα κείμενα ανάλογα με την ηλικία τα οποία πρέπει να διαβάσουν και να απαντήσουν σε δέκα ερωτήσεις,) η θεματολογία έχει φύγει απο τα νεογέννητα ζωάκια στους διαφορους ζωολογικούς κήπους, και είναι πολιτική! Η έκπληξή μου μεγαλύτερη το Σάββατο το πρωί, όταν εκπρόσωποι των κομμάτων, αλλά και δυο-τρεις πολιτικοί αρχηγοί ήταν σε παιδική εκπομπή, όπου παιδιά 10-12 χρονών, διατύπωναν εξαιρετικές πολιτικές ερωτήσεις με απόλυτη σοβαρότητα. Ο γιος μου μάλιστα κατέληξε και στο συμπέρασμα ότι «ο Βίλντερς είναι λιγότερο βλάκας απο τον Τραμπ».

Μιλώντας για τον γελοιωδέστατο μικρονοϊκό Βίλντερς, μέσες άκρες φασίστας είναι ο άνθρωπος, αλλά δεν είναι όπως παρουσιάζεται συχνά στον ελληνικό Τύπο αδελφό κόμμα των Χρυσάβγουλων ναζί. Είναι ουσιαστικά αδελφό κόμμα των ΑΝΕΛ: χριστιανικός πολιτισμός (φυσικά δεν αναφέρεται στον «ελληνοχριστιανικό» πολιτισμό, αλλά στον «ιουδαϊκό-χριστιανικό πολιτισμό», προσαρμόζοντας την λαϊκιστική του ρητορική στην δικιά του εκλογική βάση), εθνικισμός, διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και εθνικό νόμισμα . Όσο για την καθαρά αντι-Ισλαμική ατζέντα του (θέλει να κλείσει τα τζαμιά και τα - ελάχιστα - ισλαμικά σχολεία) θα θυμίσω ότι μόνον πέρσι η Ελληνική Βουλή δέχτηκε την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στην Αττική, και ότι οι ΑΝΕΛ (όπως και η Χρυσή Αυγή) καταψήφισαν την σχετική τροπολογία, ενώ πολλοί βουλευτές της ΝΔ επέλεξαν να είναι βροντερά και φανερά απόντες.

Αναντίρρητα όμως ο Βίλντερς έχει και μεγάλες διαφορές από τους ΑΝΕΛ αλλά και από και την ευρύτερη δεξιά της Ελλάδας: π.χ. ο Βίλντερς δεν είναι αντισημίτης (ακριβώς το αντίθετο), είναι σαφής στην στήριξη του στην LGBT κοινότητα, και ανεκτικός στη χρήση κάνναβης (θέλει απλά να μην υπάρχουν καταστήματα που να πωλούν προϊόντα κάνναβης σε μια ακτίνα 1 χλμ από σχολεία). Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο ίδιος ο Βίλντερς δηλώνει αγνωστικιστής, αντίθετα με τα στελέχη της ημεδαπή δεξιάς - αλλά και αριστεράς - που οι περισσότεροι κόπτονται να αναδείξουν ποικιλοτρόπως την αγάπη τους και την αφοσίωση τους προς την παντοδύναμη Εκκλησία.

Δύο μέρες μένουν για τις Ολλανδικές εκλογές, και όλοι συμφωνούν ότι έχουν πολλαπλή σημασία. Δεν είμαι πολιτικός επιστήμονας για να γράψω κάτι σοφότερο από την προσωπική μου εντύπωση. Αλλά γράφω για αυτές γιατί η σημασία τους για εμένα είναι πολύ πιο εξειδικευμένη: θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό εάν θα συνεχίσω να βλέπω τον εαυτό μου ως Ευρωπαίο επιστήμονα που κάνει καριέρα στην χώρα του, την Ευρώπη ή τελικά θα ενδώσω και θα γίνω λιγότερο αιθεροβάμων, δεχόμενος τον ρόλο μου ως ανεπιθύμητου τελικά οικονoμικού μετανάστη.

Δημοφιλή