Όλοι γνωρίζουμε τα οφέλη μιας σωστής και ισορροπημένης διατροφής. Είναι απαραίτητη για τη σωματική αλλά και για την ψυχική μας υγεία. Η διατήριση υγιούς βάρους βοηθάει στην αποφυγή προβλημάτων υγείας, ενώ η διατροφή έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τη διάθεση μας. Η σωστή διατροφή χρειάζεται για πολλούς λόγους.
Μεταβολισμός: Χωρίζεται σε δύο μέρη, στην καταβολική αντίδραση και στην αναβολική αντίδραση. Κατά την καταβολική αντίδραση το φαγητό διασπάται έτσι ώστε να μπορούν να αφομοιωθούν εύκολα τα θρεπτικά συστατικά από το σώμα. Κατά την αναβολική αντίδραση τα διασπώμενα συστατικά χρησιμοποιούνται για την επισκευή καθώς και την κατασκευή νέων ιστών.
Ενέργεια: Το φαγητό μάς δίνει ενέργεια στη μορφή θερμίδων. Οι θερμίδες δίνουν στο σώμα τα απαραίτητα καύσιμα για να εκτελέσει όλες τις λειτουργίες από τις πιο βασικές όπως η αναπνοή μέχρι πιο περίπλοκες όπως η πέψη και η κίνηση.
Προστασία: Η σωστή διατροφή προστατεύει τον οργανισμό και προσφέρει τη σωστή καταπολέμηση για ασθένειες όπως ο καρκίνος, το Alzheimer και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τρώμε φαγητά κατά κύριο λόγο με βάση τη γεύση αλλά και το κόστος και το πόσο εύκολα είναι στο μαγείρεμα. Από ιατρικής, βιοχημικής και διατροφικής βάσης όμως, εκτός από το να τρώμε με βάση τις θερμίδες και τη νοστιμιά θα έπρεπε να τρώμε και με βάση τα χρώματα. Τα φαγητά μπορούν εύκολα να κατηγοριοποιηθούν με βάση το χρώμα τους και τα οφέλη που προσφέρουν στο σώμα αλλά και στο μυαλό.
Μπλε / μωβ: Μελιτζάνες, μύρτιλα, μωβ σταφύλι, φραγκοστάφυλα, δαμάσκηνα και σύκα. Οι μπλε/μωβ αποχρώσεις στα τρόφιμα οφείλονται κατά κύριο λόγο στις ανθοκυανίνες, μια κατηγορία φυτοχημικών ουσιών. Έχουν γνωστή αντιοξειδωτική δράση καθώς συμβάλλουν στην πρόληψη του σχηματισμού ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες είναι υπεύθυνες για την καταστροφή των κυττάρων και την επιτάχυνση της διαδικασίας της γήρανσης. Tροφές στη μπλε/μωβ κατηγορία περιέχουν λουτεΐνη, κερκετίνη, ελλαγικό οξύ, φλαβονοειδή και ρεσβερατρόλη. Συγκεκριμένα τα μύρτιλα (blueberries) έχουν τραβήξει πολύ ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια και έχουν χαρακτηριστεί ως super foods, καθώς θεωρούνται ότι έχουν την υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση από όλα τα τρόφιμα. Οι μελιτζάνες περιέχουν την ανθοκυανίνη nasunin, η οποία έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, καθώς και βιταμίνες A, B και C. Είναι επίσης πηγή φωσφώρου, ασβεστίου, μαγνησίου και καλίου και έτσι είναι ιδανική τροφή για άτομα με αρθρίτιδα και οστεοπόρωση.
Πράσινο : Μαρούλι, ακτινίδιο, μπρόκολο, σπανάκι, αρακάς, αβοκάντο, αγγούρι, αγγινάρες, πράσινες πιπεριές, κολοκύθια, πράσινα μήλα, σταφύλι. Η φυσική χρωστική ουσία της χλωροφύλλης είναι υπεύθυνη για το πράσινο χρώμα των φρούτων και λαχανικών. Οι τροφές στην κατηγορία αυτή περιέχουν λουτεΐνη η οποία είναι ιδιαίτερα επωφελής για την υγεία των ματιών. Περιέχουν επίσης ισοθειοκυανικά, ουσίες που βοηθούν το συκώτι να αποβάλλει δυνητικά καρκινογόνες ενώσεις, καθώς και βιταμίνη K, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος αλλά και στη σκελετική υγεία. Τα ακτινίδια έχουν ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, ενώ το αβοκάντο επίσης ανήκει στην κατηγορία των super foods. Περιέχει μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία μειώνουν τα επίπεδα της LDL δηλαδή της «κακής» χοληστερίνης, βιταμίνες K, B, C και E, περίπου 10 γρ. ινών και περίπου 4 γρ. πρωτεΐνης. Μισό ποτήρι αρακά περιέχει 4.4 γρ. φυτικών ινών και μεγάλη περιεκτικότητα σιδήρου και φυλλικού οξέως.
Κόκκινο / ροζ: Ντομάτες, φράουλες, κόκκινα μήλα, κόκκινες πιπεριές, κεράσια, ρόδι, παντζάρια, καρπούζι, κόκκινο γκρέϊπφρουτ, κράνμπερι. Το λυκοπένιο είναι αυτό που χαρίζει το κόκκινο χρώμα σε φρούτα και λαχανικά. Ανήκει στα καροτενοειδή και έχει πανίσχυρη αντιοξειδωτική δράση. Είναι αποτελεσματικό στην προστασία του καρκίνου και προστατεύει από καρδιακές παθήσεις. Τα κράνμπερι έχουν χαρακτηριστεί ως «κόκκινος θησαυρός». Είναι πηγή φλαβονοειδών (τα οποία έχουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες), βιταμινών B, C και D, καλίου και σιδήρου. Είναι επίσης ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην καταπολέμηση ουρολοιμώξεων. Οι ντομάτες περιέχουν σημαντικές θρεπτικές ουσίες, όπως η νιασίνη, το φολικό οξύ και η βιταμίνη Β6, που έχουν συνδεθεί με τη μείωση του κινδύνου καρδιακών νόσων. Τα παντζάρια φαίνεται οτι κατεβάζουν την αρτηριακή πίεση, βελτιώνουν την αντοχή και τα συμπτώματα άνοιας.
Πορτοκαλί / κίτρινο : Καρότα, πορτοκαλί πιπεριά, πορτοκάλια, βερύκοκα, ροδάκινα, μανταρίνια, μάνγκο, μπανάνα, λεμόνι, καλαμπόκι, κίτρινη πιπεριά. Οι τροφές αυτές είναι πλούσιες σε άλφα-καροτένιο, βήτα-καροτένιο, κρυπτοξανθίνη, λουτεΐνη, εσπεριδίνη και ζεαξανθίνη. Τα καροτενοειδή είναι φυσικές χρωστικές που το σώμα μας μετατρέπει σε βιταμίνη Α, γι'αυτό και θεωρούνται και πρόδρομοι της βιταμίνης Α. Πιστεύεται ότι συνδέονται με το μειωμένο κίνδυνο πολλών χρόνιων διαταραχών υγείας, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μορφών καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και τον εκφυλισμό των ματιών. Οι μπανάνες είναι πηγή καλίου ενώ ένα μάνγκο αντιστοιχεί στο 35% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης βιταμίνης Α. Τα λεμόνια έχουν θεραπευτικές ιδιότητες και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Συνήθως το βαθύτερο πορτοκαλί/κίτρινο χρώμα στα φρούτα και λαχανικά αποτελεί ένδειξη υψηλότερης περιεκτικότητας καροτενοειδών.
Λευκό / καφέ: Κουνουπίδι, σκόρδο, φασόλια, μανιτάρια, φακές, καρύδια, πατάτα. Οι πατάτες είναι γεμάτες με ισχυρά θρεπτικά συστατικά και αντιοξειδωτικά. Το σκόρδο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθάει στην καταπολέμηση των λοιμώξεων του αναπνευστικού. Περιέχει επίσης υψηλά επίπεδα ιωδίου, αποτελεσματικό στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού. Τρώγοντας μόνο 6 καρύδια την ημέρα, μειώνεται ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού. Περιέχουν υψηλές ποσότητες από ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία προστατεύουν από το Alzheimer, τη νόσο του Crohn και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα μεταξύ άλλων. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American College of Nutrition σημειώνει ότι το λάδι των καρυδιών μπορεί να βοηθήσει το σώμα μας να ανταποκριθεί καλύτερα στο άγχος. Οι φακές αποτελούν πηγή καλίου, ασβεστίου, ψευδαργύρου, νιασίνης, βιταμίνης Κ, φυτικών ινών, πρωτεΐνης και φυλλικού οξέως. Είναι επίσης πολύ καλή πηγή σιδήρου, ο οποίος μεταφέρει το οξυγόνο σε όλο μας το σώμα.
Και επειδή η ζωή χρειάζεται και λίγη γλύκα ας μην ξεχνάμε και τη σοκολάτα, ιδιαίτερα τη μαύρη. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρο και μαγγάνιο. Ερευνητές στη Φινλανδία βρήκαν ότι η κατανάλωση μαύρης σοκολάτας σε μικρές ποσότητες μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα κανονίζετε το μενού της εβδομάδας, εκτός από γεύση, στοχεύστε και για χρώμα. Το χρώμα πάντα μας κάνει καλό.