Γιατί η Γερμανία θα υποστεί μια ριζική αλλαγή αυτή τη χρονιά

Μερικές φορές απλώς θέλω να ξυπνήσω από αυτό τον εφιάλτη. Είναι στα αλήθεια αυτή η χώρα που θέλω να μεγαλώσω το παιδί μου; Είναι μια χώρα που δεν ήξερα μέχρι τώρα;
Anadolu Agency via Getty Images

Μέχρι πριν λίγο καιρό ο κόσμος είχε μια εικόνα θαυμασμού για τη χώρα μας. Στη διάρκεια του Παγκόσμιου Κυπέλλου στο ποδόσφαιρο το 2006, η Γερμανία έμοιαζε σαν χαρούμενο δωμάτιο φοιτητικής εστίας. Ένα μέρος που καλωσορίζει τους ξένους, όπου ο καθένας μπορεί να διασκεδάσει απίστευτα. Τα επόμενα χρόνια, η Γερμανία μάλιστα είχε μετατραπεί σε πρότυπο. Καθώς οι Ευρωπαίοι γείτονές μας γλιστρούσαν στην ύφεση, εδώ αυξάνονταν οι δουλειές. Νέοι άνθρωποι από όλο τον κόσμο έρχονταν, επειδή το μέλλον εδώ έμοιαζε πιο ευοίωνο. Αλλά ύστερα ήρθε το καλοκαίρι του 2015.

Ξαφνικά βόμβες μολότοφ έσκαγαν στους ξενώνες αυτών που ζητούσαν άσυλο. Μέσα στους έξι πρώτους μήνες αυτού του χρόνου, έχουν γίνει περίπου 200 επιθέσεις σε ξενώνες που διαμένουν οι πρόσφυγες. Μόνο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η Ομοσπονδιακή αστυνομία δίωξης του εγκλήματος κατέγραψε 131 παρόμοιες επιθέσεις από ακροδεξιούς εξτρεμιστές. Πέρα από αυτό, λεκτικές και σωματικές επιθέσεις εναντίον αλλοδαπών στο μετρό αυξάνονται, και ιδίως σε μια χυδαία περίπτωση που καταγράφηκε, Ναζιστές ούρησαν δημόσια πάνω στα παιδιά μιας οικογένειας προσφύγων. Εκατοντάδες αυτών διαδηλώνουν μπροστά σε καταφύγια προσφύγων όπως στο Heidenau της Σαξωνίας, και φώναζαν ακόμα και στην Άνγκελα Μέρκελ στη διάρκεια της επίσκεψής της σε ένα από τα καταφύγια, αποκαλώντας την «προδότη του λαού της», έναν ιδιαίτερα

χυδαίο χαρακτηρισμό της ναζιστικής προπαγάνδας.

Είναι σοκαριστικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο στη Γερμανία. Γιατί δεν έχει καμία σχέση με το έθνος που πολλοί από μας ζούμε καθημερινά. Δεν ταιριάζει με την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα μεγαλύτερων πόλεων όπως το Αμβούργο, το Βερολίνο, η Κολωνία και το Μόναχο.

Αυτό το ανοιχτό, αυξανόμενο φαινόμενο εχθρότητας εναντίον των αλλοδαπών συμβαίνει κυρίως σε μικρές πόλεις - μέρη με υψηλό ποσοστό ανεργίας, περιορισμένες ευκαιρίες και επικίνδυνη ακροδεξιά σκηνή, στα οποία οι επιτιθέμενοι προστατεύονται από άλλους. Ένας ύποπτος σε μια πρόσφατη επίθεση, στην οποία ένα τέτοιο καταφύγιο πυρπολήθηκε, ήταν ένας πυροσβέστης. Λίγο αργότερα βοήθησε να σβήσει η φωτιά.

Συγκεντρωμένες πάνες σε περιοχή του Μονάχου στον κεντρικό σιδηροδομικό σταθμό την 1η Σεπτέμβρη 2015, στο Μόναχο, Γερμανία (Lennart Preiss/Getty Images)

Για χρόνια, τα μμε και οι πολιτικοί παρέβλεπαν και υποτιμούσαν πόσο ισχυρό είχε γίνει το ακροδεξιό κίνημα σε μερικές περιοχές της Γερμανίας. Αγνόησαν το γεγονός ότι μικρές πόλεις στις πολιτείες της Ανατολικής Γερμανίας «ελέγχονται πολιτισμικά σχεδόν αποκλειστικά από ακροδεξιούς εξτρεμιστές»: με τοιχογραφίες στο στυλ της ναζιστικής περιόδου, αναφορές στη γενέτειρα του Χίτλερ, και μια ατμόσφαιρα φόβου προκληθείσα από τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές. Σε αυτές τις πόλεις, η ακροδεξιά κουλτούρα κυριαρχεί παντού, από το το γυμνάσιο μέχρι τον ξυλουργό της γειτονιάς.

Αλλά υπάρχουν και επιθέσεις σε συνοικίες ατόμων που ζητούν άσυλο, στα Νότια και τα Δυτικά της Γερμανίας. Συνεπώς, η ριζοσπαστικοποίηση μερών της Γερμανικής κοινωνίας δεν είναι αποκλειστικά ένα φαινόμενο της Ανατολικής Γερμανίας. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο για την Προστασία του Συντάγματος αντιλαμβάνεται κάτι τέτοιο σαν απειλή, μια νέα μορφή ακροδεξιάς τρομοκρατίας.

Μερικές φορές απλώς θέλω να ξυπνήσω από αυτό τον εφιάλτη. Είναι στα αλήθεια αυτή η χώρα που θέλω να μεγαλώσω το παιδί μου; Είναι μια χώρα που δεν ήξερα μέχρι τώρα; Η σύζυγός μου κατάγεται από τη Μ. Βρετανία και έχει Ινδική καταγωγή. Ήρθε εδώ και εισέπραξε ένα ζεστό καλωσόρισμα από όλους - όπως κι άλλοι χιλιάδες μετανάστες. Αυτή η άλλη, η άσχημη Γερμανία δεν υπήρχε πριν στη ζωή μας.

Τώρα, ένα μικρό απογοητευμένο γκρουπ θέλει να περάσει ένα ευρύ πολιτισμικό μήνυμα: ότι η Γερμανία, ούσα μία από τις πιο πλούσιες χώρες της Γης, είναι υποχρεωμένη να βοηθά ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

Άνθρωποι σε ουρές, περιμένοντας να καταγραφούν στο κέντρο υποδοχής προσφύγων και αιτούντων άσυλο στο κέντρο του Βερολίνου, Τρίτη, 1 Σεπτεμβρίου 2015 (AP Photo/Markus Schreiber)

Αυτό είναι κάτι που πρέπει να συζητήσουμε. 40% των προσφύγων που έρχονται στην Ευρώπη, έρχονται στη Γερμανία. Σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς της κυβέρνησης, θα φτάσουν τις 800.000 αυτό το χρόνο. Κάτι που ισοδυναμεί με τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν στην περιοχή Main της Φρανκφούρτης. Πολλοί Γερμανοί τρομάζουν με αυτό.

Πολλοί από αυτούς τους «ανήσυχους πολίτες», όπως θέλουν να τους αποκαλούν, δεν ανησυχούν για τους πρόσφυγες. Ανησυχούν για τους εαυτούς τους. Φοβούνται την οικονομική παρακμή, τη φτώχεια στις μεγάλες ηλικίες. Φοβούνται ότι κάτι θα αφαιρεθεί από αυτούς.

Και τώρα βρήκαν το λόγο για αυτό το φόβο: οι πρόσφυγες που έρχονται στη Γερμανία για να τούς πάρουν τα τελευταία ευρώ και προνόμια που έχουν.

Οι κήρυκες του μίσους και οι ακροδεξιές παρατάξεις, που δεν τραβούσαν την προσοχή μέχρι τώρα, χρησιμοποιούν αυτό το φόβο. Έχουν βρει το κοινό τους. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να καθοδηγήσουν τις τρομαγμένες μάζες. Διαδίδουν ψεύτικα άρθρα για τους πρόσφυγες, που δήθεν επιτίθενται σε Γερμανίδες μαθήτριες, μόνο για να εκμεταλλευτούν αργότερα το κοινωνικό μας σύστημα. Σύμφωνα με αυτούς τους ανθρώπους που σπέρνουν το μίσος, οι πολιτικοί και ο Τύπος λένε ψέμματα, για να κατασκευάσουν τη δική τους πραγματικότητα. Σύμφωνα με την αρρωστημένη λογική τους, υπάρχει μια «θέληση των ανθρώπων» που δικαιολογεί τη βία εναντίον των αλλοδαπών συμπολιτών μας. Συνεπώς, όχι μόνο ζούμε ένα από τα χειρότερα κύματα ακροδεξιού τρόμου από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά επιπλέον παρατηρούμε και μια απαίσια κορύφωση στην προπαγάνδα της ξενοφοβίας.

Για να είμαι ξεκάθαρος: αυτοί οι άνθρωποι είναι μειοψηφία. Ούτε υπάρχει κάποια ισχυρή, αντι-μεταναστευτική παράταξη στη Γερμανία - όπως στη Δανία ή τη Σουηδία. Παρόλα αυτά, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, αν η επικίνδυνη και ηχηρή μειοψηφία γινόταν πιο ισχυρή, ελλείψει αντίδρασης. Για πολύ καιρό, η πλειοψηφία των Γερμανών παρατηρεί την κατάσταση με δυσπιστία. Όπως η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, που έμεινε για πάρα πολύ καιρό σιωπηλή σχετικά με τις επιθέσεις εναντίον των αιτούντων άσυλο, και πολλοί ήλπιζαν ότι η οργή θα έσβηνε όπως γίνεται μετά από μια σφοδρή καταιγίδα. Αντίθετα, η σιωπή της πλειοψηφίας λειτούργησε σαν παράγοντας που «έβαλε φωτιά» στο θέμα. Ξαφνικά, η μειοψηφία ένιωθε σαν πλειοψηφία. Στην αρχή, ελάχιστοι άνθρωποι άρθρωναν λόγο σε αυτό το καυτό ντιμπέιτ. Η γερμανική Huffington Post ήταν ένα από τα πρώτα συγκροτήματα μμε που πήραν ξεκάθαρη στάση απέναντι στο θέμα: σε ένα μεγάλο θέμα που παρουσιάσαμε, 200 πολιτικοί, ηθοποιοί, καθηγητές, μαθητές και συνταξιούχοι δήλωσαν:

Όποιος τολμήσει να πάρει το μέρος των προσφύγων, θα γνωρίσει από πρώτο χέρι την άσχημη πλευρά αυτής της χώρας. Δεχθήκαμε καταιγισμό e-mail, μηνυμάτων στο Facebook, και τηλεφωνήματα που έκαναν λόγο για «βρώμικο συρφετό», «θαλάμους αερίων» που θα ήταν η λύση στο πρόβλημα των προσφύγων, δηλώνοντας ότι οι πρόσφυγες θα φέρουν μόνο «βία και ασθένειες» στη Γερμανία.

Αλλά εν τέλει, μια αντίθετη κίνηση διαμορφώνεται τώρα.

Μαθητές, ηθοποιοί, μάνατζερ, μπλόγκερ και πολιτικοί συγκεντρώνουν δωρεές για ρούχα, ασχολούνται με προμήθειες για τους πρόσφυγες και χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να αντιτεθούν στην ανοησία των ναζί με ισχυρά επιχειρήματα.

Βλέπουν την κατάσταση όπως πραγματικά είναι: μια τεράστια πρόκληση για όλους μας.

Ακόμα και οι σκανδαλοθηρικές εφημερίδες εξαφανίζουν τους μύθους για τους πρόσφυγες. Μόνο πριν δύο χρόνια «δηλητηρίαζαν» την ατμόσφαιρα με αμφισβητούμενες «αλήθειες» για τους μετανάστες.

Αλλά αυτό μπορεί να είναι μόνο η αρχή. Στη συνέχεια, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια τεράστια πρόκληση ενσωμάτωσής (τους). Μέχρι τώρα, αυτό έγινε αντιληπτό και στην Άνγκελα Μέρκελ. Στη συνέντευξη Τύπου της Δευτέρας, σύγκρινε τη δουλειά στο κομμάτι της ενσωμάτωσης που πρέπει να γίνει στα επόμενα χρόνια με την προσπάθεια που έγινε για την «ανασυγκρότηση της Ανατολής» μετά την επανένωση των Γερμανών.

Στους ερχόμενους μήνες και χρόνια, πρέπει να επανεντάξουμε δύο μειοψηφίες άμεσα: από τη μία πλευρά, είναι οι πρόσφυγες που θα μείνουν μαζί μας μακροπρόθεσμα, και από την άλλη πλευρά είναι οι «ανήσυχοι πολίτες», που εκπροσωπούν την κουλτούρα του φόβου.

Είναι πιθανό η δεύτερη κατηγορία να είναι πιο δύσκολη.

Πρόκειται για μια ιστορική πρόκληση. Το πώς θα μεταχειριστούμε το θέμα θα δείξει την κατεύθυνση αυτής της χώρας. Όλα οδηγούν στο ερώτημα: θέλει η Γερμανία να παραμείνει η χαρούμενη χώρα του Παγκοσμίου Κυπέλλου στην οποία πολλοί από μας θα θέλαμε να ζούμε;

*Αυτό το blog δημοσιεύθηκε αρχικά στη Γερμανική HuffPost και μεταφράστηκε στα Ελληνικά από το Θάνο Καμπύλη.

Δημοφιλή