Είναι η Φωτογραφία Τέχνη;

Πρόκειται για ένα ερώτημα που απασχολεί εδώ και 180 χρόνια τους ειδικούς ανά τον κόσμο. Μάλιστα σε μια από τις πρώτες συναντήσεις του Photographic Society που ιδρύθηκε το 1853 στο Λονδίνο, ένα από τα μέλη της παραπονέθηκε πως η νέα τεχνική "παραήταν κυριολεκτική για να μπορεί να συγκριθεί με τα έργα τέχνης, καθώς αδυνατούσε να εξάρει την φαντασία." Αυτή η αντίληψη για τη φωτογραφία, ως ένα απλώς μηχανικό μέσο αποτύπωσης της πραγματικότητας δεν εξαλείφτηκε πλήρως.
The Absolute

Πρόκειται για ένα ερώτημα που απασχολεί εδώ και 180 χρόνια τους ειδικούς ανά τον κόσμο. Μάλιστα σε μια από τις πρώτες συναντήσεις του Photographic Society που ιδρύθηκε το 1853 στο Λονδίνο, ένα από τα μέλη της παραπονέθηκε πως η νέα τεχνική "παραήταν κυριολεκτική για να μπορεί να συγκριθεί με τα έργα τέχνης, καθώς αδυνατούσε να εξάρει την φαντασία." Αυτή η αντίληψη για τη φωτογραφία, ως ένα απλώς μηχανικό μέσο αποτύπωσης της πραγματικότητας δεν εξαλείφτηκε πλήρως.

Όμως εδώ και 20 χρόνια το ερώτημα άρχισε να διατυπώνεται με μικρότερη συχνότητα. Το τελικό χτύπημα που σχεδόν έληξε και κάθε συζήτηση ήρθε από τον διάσημο πλέον Γερμανό φωτογράφο Andrea Gursky του οποίου η φωτογραφία με τον γκρίζο ποταμό Ρήνο με έναν εξίσου γκρίζο ουρανό (Rhein II) πουλήθηκε στο αστρονομικό ποσό των $4,338,500 από τον οίκο Christie's το 2011 καθιστώντας την την ακριβότερη στον κόσμο. Μάλιστα στην δεκάδα των παγκοσμίως ακριβότερων φωτογραφιών βρίσκονται άλλες 3 δικές του. Ό ίδιος επιλέγει να φωτογραφίζει κυρίως μεγάλης κλίμακας ανώνυμους χώρους, όπως σουπερμάρκετ, λόμπι γραφείων, εσωτερικά εμπορικών κέντρων και συνήθως πανοραμικά. Είναι μάλιστα από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με την ψηφιακή επεξεργασία της εικόνας.

Για τους επικριτές του είδους όμως, η νέα τεχνολογία με τις αμέτρητες δυνατότητες που παρέχει λόγω της εξέλιξης των ψηφιακών μηχανών, καθώς και η δυνητικά επ' άπειρον αναπαραγωγή πανομοιότυπων αντιτύπων, είναι και οι αδύναμοι κρίκοι στην θεώρηση μιας φωτογραφίας ως έργο τέχνης. Βέβαια όλοι παραδέχονται πως για να είναι μια φωτογραφία άρτια, απαιτούνται κατάλληλος φωτισμός, στήσιμο, σύνθεση, χρώμα, σωστοί φακοί και προπάντων αισθητική.

Πλέον οι μεγάλες γκαλερί αλλά και τα μουσεία οργανώνουν εκθέσεις φωτογραφίας καταξιωμένων αλλά και ανερχόμενων φωτογράφων με τους φανατικούς συλλέκτες να επενδύουν εκατομμύρια δολάρια χωρίς δεύτερη σκέψη σε αυτούς.

Έτσι και η Αθήνα δεν θα μπορούσε να μείνει πίσω. Το μουσείο Μπενάκη με το πρόσφατο καλοκαιρινό photo festival "Still Searching", η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών που είχε φιλοξενήσει και τη μοναδική έκθεση του φωτογράφου μόδας Helmut Newton, αλλά και γνωστές γκαλερί όπως της Ζουμπουλάκη, Ρεβέκας Καμχή, Kalfayan και Bernier Eliades, συστηματικά αναδεικνύουν Έλληνες και μη φωτογράφους σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Μεταξύ αυτών και σημαντικοί φωτογράφοι -με τους οποίους είχα την τύχη να συνεργαστώ για πολλά χρόνια ως υπεύθυνη μόδας σε διάφορα περιοδικά- όπως ο Τάκης Διαμαντόπουλος με τα απίθανα ασπρόμαυρα πορτρέτα του, ο Τάσος Βρεττός με την προ διετίας έκθεση στο μουσείο Μπενάκη "Τ(ρ)όποι λατρείας στην Αθήνα", και ο Βαγγέλης Κύρης με την περυσινή ονειρική έκθεση "Ορλάντο", εμπνευσμένη από το ομώνυμο έργο της Βιρτζίνια Γουλφ, φωτογραφίζοντας τις δημιουργίες του σχεδιαστή Δημήτρη Ντάσιου.

Βλέπουμε πως η τέχνη και τα μέσα της φωτογραφίας ολοένα και εξελίσσονται , παρουσιάζοντας συγχρόνως και μια νέα ενότητα θεματικών, πέρα από αυτές της μόδας, της αρχιτεκτονικής, των τοπίων και των πορτρέτων.

Αυτόν τον καιρό, μία από τις νέες στο χώρο γκαλερί, η "Float", θα φιλοξενήσει την έκθεση "No Mold for white but no mold for fire" της καταξιωμένης 33χρονης Βραζιλιάνας visual artist Sofia Borges την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου στις 8μμ. Παράλληλα η ίδια θα παρουσιάσει την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου και το φωτογραφικό της βιβλίο Swamp το οποίο μάλιστα κέρδισε το διεθνές βραβείο First Book Award 2016.

Η Sofia Borges χρησιμοποιεί τη φωτογραφία ως μέσο μελέτης φιλοσοφικών εννοιών ενώ παράλληλα αμφισβητεί την ίδια τη φύση της αναπαράστασης. Το εκτενές ερευνητικό της πεδίο περιλαμβάνει μουσεία παλαιοντολογίας και σπηλιές, μεταξύ άλλων αυθόρμητων ναών αρχειοθέτησης αρχετύπων. Αποξενωτικά και μεταξύ τους παράταιρα αντικείμενα, ενοποιούνται μέσω της δυνατής αισθητικής της γλώσσας και στην πορεία επανα-ενσωματώνονται στο έργο της με τη χρήση κολάζ.

Με εφαλτήριο το "Absolute", (2016) μια φωτογραφία ομοιώματος εγκεφάλου, η έκθεση εξετάζει ένα τοπίο όπου η ύλη μετουσιώνεται σε μύθο μέσω μιας κυκλικής χορογραφίας. Μία έκθεση που σίγουρα δίνει μια διαφορετική προσέγγιση στα αντικείμενα και μας κάνει να προβληματιστούμε και να φανταστούμε αλλιώς αυτά που ήδη γνωρίζουμε. Άλλωστε αυτό δεν είναι και το ζητούμενο των έργων τέχνης σύμφωνα με τα συμπαθή μέλη της London Photographic Society του 1853, η έξαρση δηλαδή της φαντασίας μας;

Γκαλερί Float: Τούσα Μπότσαρη 20, Κουκάκι.

Παρουσίαση βιβλίου "Swamp": Τετάρτη 25 Οκτωβρίου στις 7 μμ.

Εγκαίνια Έκθεσης: Πέμπτη 16 Νοεμβρίου στις 8μμ.

Δημοφιλή