Ένα παράλληλο σύμπαν προσδοκιών

Πριν χρόνια βγήκαμε στους δρόμους για τη Μακεδονία, βγήκαμε για τον πόλεμο στη Σερβία, βγήκαμε για τα κεκτημένα, βγήκαμε για το Γρηγορόπουλο. Μετά από χρόνια αυτοαναιρεθήκαμε. Γιατί; Διότι σε όλα τα παραπάνω δε βγαίναμε. Μας έβγαζαν. Μας έπειθαν. Μας κινητοποιούσαν. Γι' αυτό και όλα απέτυχαν.Όταν κάτι είναι να πετύχει, ο κόσμος βγαίνει έξω από μόνος του. Βγαίνει έξω με τον τρόπο του. Το «βγαίνω έξω» του ο καθένας το εκφράζει στη ζωή του, στο μικρόκοσμο του.
David Madison via Getty Images

Σε ένα παράλληλο σύμπαν, η Αμερική λέει αποφασίζει να αντιμετωπίσει την κρίση βάσει λιτότητας και σύμφωνα με τις επιταγές του σύγχρονου «μετανεοκεϋνσιανισμού», στον οποίο πολλοί οικονομολόγοι εκ των ΗΠΑ βάσισαν τις καριέρες τους. Συνταξιούχοι οικονομολόγοι έτσι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, επιδίδονται σε συγγραφή άρθρων επευφημώντας τη νέα αυτή πολιτική εξόδου από την ύφεση.

Σε άλλα νέα η Ευρώπη, προσκολλημένη στις αρχές του κλασικού κεϋνσιανισμού, αποφασίζει να εκτυπώσει χρήμα και κατά περίπτωση να εισάγει νέα «υπο-νομίσματα», βοηθώντας έτσι τα αδύναμα μέλη της. Η ελληνική Αριστερά, έχοντας την καθοδήγα της, αντιμετωπίζει τις προθέσεις εκτύπωσης χρήματος από την Ευρώπη ως σημάδι ταξικού πολέμου, πολεμά ενάντια στις μειώσεις τις αγοραστικής δύναμης του προλεταριάτου και απαιτεί σκληρό και αυστηρά κοινό νόμισμα, ώστε ακόμη και τα λίγα χρήματα του φτωχού να έχουν παντού την ίδια αξία και η εργατική τάξη ενωμένη να έχει ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς. Η Αριστερά βλέπει να απειλείται από τις προθέσεις της Ευρώπης να διαιρέσει την ταξική ενότητα στο όνομα της δημιουργίας διαφορετικών νομισμάτων. Η Αμερική από την άλλη ξεπερνά την κρίση με λιτότητα, ενώ η Ευρώπη ακόμη σέρνεται.

Τα οικονομικά έχουν να κάνουν με προσδοκίες. Οι προσδοκίες καλλιεργούνται ή υποσκάπτονται. Αυτές καθορίζουν και την εμπιστοσύνη των αγορών στα διάφορα συστήματα. Μια λύση σαν κοινωνία, δεδομένων αυτών, θα ήταν να προστατευτούμε από τις προσδοκίες. Ή μάλλον να μπορούμε να τις διαμορφώνουμε οι ίδιοι, βάσει υπολογισμών. Όχι υπολογισμών της οικονομίας γενικότερα, αλλά εκτίμησης των προσωπικών οικονομικών μας. Εκτίμηση του δρόμου που βαδίζουμε σαν άτομα γενικότερα μέσα στα οικονομικοκοινωνικά πλαίσια. Η δημιουργία αντικειμενικών και ορθολογικών προσδοκιών, είναι υπόθεση κοινωνιών που δε διέπονται από εθνικοθρησκευτικο-ιδεολογικά στοιχεία και γενικότερα κοινωνιών που οι ιδέες δίνουν τη θέση τους στην πραγματικότητα. Εκεί που η κρίση των ανθρώπων γίνεται βάσει αποτελέσματος και όχι βάσει προθέσεων.

Πριν χρόνια βγήκαμε στους δρόμους για τη Μακεδονία, βγήκαμε για τον πόλεμο στη Σερβία, βγήκαμε για τα κεκτημένα, βγήκαμε για το Γρηγορόπουλο. Μετά από χρόνια αυτοαναιρεθήκαμε. Γιατί; Διότι σε όλα τα παραπάνω δε βγαίναμε. Μας έβγαζαν. Μας έπειθαν. Μας κινητοποιούσαν. Γι' αυτό και όλα απέτυχαν. Όταν κάτι είναι να πετύχει, ο κόσμος βγαίνει έξω από μόνος του. Βγαίνει έξω με τον τρόπο του. Το «βγαίνω έξω» του ο καθένας το εκφράζει στη ζωή του, στο μικρόκοσμο του. Είναι το πεδίο όπου η ιδέα συναντά την πράξη. Το πεδίο σύγκρουσης και συγχώνευσης όλων των αντίθετων απόψεων των διαφορετικών μας εαυτών. Εκεί που οι πλούσιοι Αριστεροί και οι φτωχοί εθνικιστές γυρνάν το κεφάλι τους αλλού. Γιατί ξέρουν μέσα τους τις αιτίες των πιστεύω τους.

Αλλά με τη στρεβλωμένη ηθική που όλοι μεγαλώνουμε, όλη μας η ζωή είναι ένας αγώνας να κρύψουμε τη φύση μας κάτω από ένα χαλί ιδεών. Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη από την εικόνα που μας έδωσαν. Και όσο είμαστε αδύναμοι να την αποδεχτούμε όπως είναι αναλαμβάνοντας ολόκληρη την ευθύνη της θέσης μας, τόσο θα είμαστε έρμαια των προσδοκιών που άλλοι διαμορφώνουν χωρίς εμάς για εμάς.

Δημοφιλή