Το αν θα δοθούν και πόσες άδειες είναι ένα επίκαιρο θέμα της εποχής αλλά μεγαλύτερο πρόβλημα κατά την άποψή μας είναι το παρακμιακό τοπίο των ελληνικών Καναλιών. Τηλεόρασης και ραδιοφώνου.
Οι ελληνικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές ειδήσεις κουράζουν και έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης αφού μόνο Νέα δε μεταδίδουν. Το ιδιωτικό ραδιοτηλεοπτικό οικοδόμημα που όρισε, κατά πολύ δυστυχώς, και το αντίστοιχο αυτό του Δημόσιου Φορέα μας, σαθρό και ετοιμόρροπα καταρρέουν.
Απλά για κάποιον που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο σαν πρώτη και άμεση πηγή πληροφόρησης το να κάτσει και να παρακολουθήσει αυτό που αποκαλούμε στην Ελλάδα ειδήσεις, μοιάζει σαν να τρως ξαναζεσταμένο μπαγιάτικο φαγητό για τρίτη φορά μέσα στο ίδιο 24ωρο.
Η επανάσταση στην ενημέρωση που υποτίθεται πως έφερε η πολυδιαφημισμένη ελεύθερη ραδιοφωνία στα τέλη της δεκαετίας του '80 και αργότερα η αντίστοιχη τηλεοπτική, δεν ήταν κατά βάση τίποτα άλλο παρά μια σειρά από την δημιουργία μικρών εκδοτικών επιχειρήσεων προώθησης και εκμετάλλευσης διαφημιστικού χρόνου που ο τηλεθεατής πλήρωνε αδρά για ένα ασημο-υποσχόμενο διαλαλούμενο προϊόν που δεν ήταν τίποτα περισσότερο από τεχνητά ακριβοθώρητο νίκελ λαμαρίνα.
Ο κάθε ένας επιχειρηματίας μπορούσε να ανοίξει το σταθμό του. Με τον ίδιο τρόπο που ξεμπάρκαραν μια για πάντα πολλοί θαλασσοδαρμένοι Έλληνες μαρκόνηδες και άνοιγαν βιντεομπουτίκ νοικιάζοντας VHS στην δεκαετία του '70, έτσι αντίστοιχα δοκίμασαν να περπατήσουν αρκετοί θαλασσοδαρμένοι με το υπεράκτιο συνάλλαγμα δημιουργώντας στούντιο και ξεκινώντας τα μαγαζάκια τους.
Ακόμα και σήμερα θυμάμαι την απορία που με κοίταξε ιδιοκτήτης ειδησεογραφικού σταθμού όταν στις αρχές της δεκαετίας του '90 με ρώτησε σχετικά με την βιωσιμότητα του σταθμού του.
-«Συγνώμη, αλλά δε νομίζω πως θα πάει μακριά»
-«Και γιατί αυτό αγαπητέ μου; Μου το εξηγείτε σας παρακαλώ...»
-«Η ειδησεογραφία είναι μια τεράστια φούσκα», ήταν η απάντηση μου. Αν το CNN έχει 1000 άτομα συνολικό ειδησεογραφικό προσωπικό για να καλύπτει όλο τον πλανήτη επί 24ώρου βάσης σε όλο το φάσμα των ειδήσεων (δηλ. πολιτικών οικονομικών αθλητικών κ.λ.π.) και ο σταθμός σας χρειάζεται για να καλύπτει το λεκανοπέδιο μαζί με τα προάστιά του σχεδόν 200 άτομα ....τι βγάζετε εσείς σαν συμπέρασμα, σχετικά με το μέλλον του;» (Την ίδια περίοδο μάλιστα η ΕΡΤ ταυτόχρονα μίσθωνε σχεδόν 1000 ...1500; Δεν ξέρω. Αλλά και κανείς δεν γνώριζε...).
Η ερευνητική διεισδυτική ματιά των ξένων ραδιοτηλεοπτικών μέσων απούσα. Τα εξαντλητικά ψαγμένα ραδιο-τηλεοπτικά προγράμματα που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει στα βορειο-ευρωπαικά αντίστοιχά του άγνωστα στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών ΜΜΕ ακόμα και σήμερα.
Η προχειροδουλειά κυριαρχεί εδώ και πολλά χρόνια. Η παρουσίαση συρραφή ειδήσεων από το τεράστιο καθημερινό όγκο των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων αποτελούσε μόνιμα την κύρια πηγή ειδήσεων των ελληνικών Μέσων. Οι Έλληνες ανταποκριτές στα συνηθισμένα πόστα -Λονδίνο,Παρίσι,Βερολίνο, ΝΥ και Μόσχα- δυνητικά θα μπορούσαν να παρουσίαζαν κάποια αξιόλογα πράγματα εκτός από τα τετριμμένα καθιερωμένα ραπόρτα, αλλά δυστυχώς δεν επαρκούν.
Φυσικά υπήρχαν και πάντα υπάρχουν λαμπρές εξαιρέσεις. Πολλές φορές ακόμα και σήμερα θυμάμαι στήλες σαν τον παλιό Ιό της Κυριακάτικης "Ε" που ήθελα μόνιμα να προσβάλει και το υπόλοιπο δημοσιογραφικό τοπίο και την υπόλοιπη εβδομάδα. Ή ένα εξαιρετικό ρεπορταζ- έρευνα που άκουσα μέσα σε πλοίο τυχαία σε κάποιο κανάλι σχετικά με τα μικρο-συμφέροντα που «αποφάσιζαν» γύρω από τις πολεοδομικές άδειες και το ύψος ανέγερσης που είχαν σχέση φυσικά με το ποιος θα εκλεγόταν δήμαρχος στη Νέα Σμύρνη. Φαινόταν πως ο παρουσιαστής / δημοσιογράφος είχε και γνώσεις αλλά και δημοσιογραφική παιδεία.
Η κριτική ματιά στα κανάλια μας απουσιάζει και όταν παρουσιάζεται συνήθως πνίγεται από τον εγχώριο αχυρο- πατατοσυναγωνισμό για ευνόητους λόγους. Μοιάζουν τόσο πολύ με τα γρήγορα υπερσύγχρονα πλοία που ξεκινούν με τις καλύτερες προοπτικές να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο ελληνικό επιβατηγό κοινό εκμηδενίζοντας τους απίστευτα αναχρονιστικούς τρόπους ταξιδιού των υπολοίπων, αλλά που αργότερα βγαίνουν εκτός λειτουργίας με αστείους αλλά εξαιρετικά δραστικούς και πανούργους τρόπους που σκαρφίζονται οι ανταγωνιστές. Πλαστικές σακούλες, που πέταξαν στην θάλασσα πριν περάσουν οι υπερσύγχρονες νερο-τουρμπίνες του γρήγορου υπερσκάφους, τα έβγαλαν εκτός λειτουργίας.
Στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές δεκαετίας του '90 η ζήτηση τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών παραγωγών ήταν τεράστια. Κόσμος να επανδρώσει τα νέα εκδοτικά πόστα υπήρχε, αλλά όμως χωρίς καμία ειδική εκπαίδευση, αφού δεν υπήρχε καμία ανάλογη στα ελληνικά πανεπιστήμια και σχολές. Οι ειδικοί παντού βρίσκονται και τίποτα πιο εύστοχα περιγραφικά δεν υπάρχει από το γνωστό. «Είσαι ό,τι δηλώσεις». Σεμινάρια ραδιοφώνου μπορεί να διοργανώσει ο οποιοσδήποτε στην Ελλάδα έναντι και αμοιβής μάλιστα! Απλά αν βγαίνεις στο μικρόφωνο αυτό φτάνει και μόνο ώστε να σε καθιστά ειδικό και ικανό να διδάξεις την τέχνη σου.
Στη χώρα μας άλλωστε πρώτα δίνουμε άδεια εργασίας σε κάποιους εργασιακούς κλάδους και αργότερα δημιουργούμε την αντίστοιχη εκπαίδευση.
Και τα αφεντικά των ραδιο -TV επιχειρήσεων δεν έχουν καμία υποχρέωση σε τέτοιες επενδύσεις. Η ακριβοθώρητη πίτα της τηλεθέασης και της ακρόασης ήταν πάντα μπροστά τους και αυτοί καθόλου χρόνο για χάσιμο. Γιατί να προωθούν ένα ρεπορτάζ και μια έρευνα που χρειάζεται ομαδική εργασία 1 βδομάδας και κοστίζει 10.000 ευρώ όταν μπορεί να τα «πιάσουν» εδώ και τώρα χωρίς καμία χρονοτριβή βγάζοντας στον αέρα 3-4 συνεντεύξεις με άσχετους εμπλεκόμενους που χρίζονται ειδήμονες;
Στο ελληνικό ραδιοτηλεοπτικό τοπίο όλοι πλέον κάνουν συνεντεύξεις με όλους. Συνεντεύξεις που στην μεγάλη πλειοψηφία τους προβάλλουν παράλληλα και τους ίδιους τους παρουσιαστές που παίρνουν τις συνεντεύξεις!
Και συνήθως, επειδή κανείς δεν ξέρει από αυτούς που παίρνουν την συνέντευξη τι ακριβώς θα πει ο συνεντευξιαζόμενος και για ποια θέματα θα μιλήσει - μια και αυτό απαιτεί προεργασία και μελέτη, το μόνιμο διαφημιστικό σλόγκαν που καλεί το τηλεοπτικό κοινό να παρακολουθήσει αυτήν την συνέντευξη είναι το εξής:
«Ο κύριος Φούφουτος μιλά στην κάμερα ή μικρόφωνο του καναλιού μας για όλους και για όλα» ή ακόμα η πιο μοδάτη έκφραση είναι το «εφ όλης της ύλης». «Η γυριστρούλα τάδε, αποκλειστικά στον σταθμό μας μιλά εφ' όλης της ύλης και για τα πάντα».
Οι μόνες συλλογικές εργασίες παρουσίασης στα ελληνικά Μέσα πλέον δεν είναι τίποτα περισσότερο από παραγγελίες σφυγμομετρήσεις που γίνονται συνεχώς για οποιαδήποτε από οποιονδήποτε και οποτεδήποτε. Επειδή θέλει να χρησιμοποιήσει το Μέσον του, σαν μοχλό εξάσκησης πολιτικής πίεσης. Το σκηνικό αυτό κυριαρχεί καθ' όλη τη δεκαετία του '80 και '90 και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας των '00.
Οι λιγοστές αυτές εργασίες από τα πανεπιστημιακά εργαστήρια απλά δείχνουν στους περισσότερους συναδέλφους και άλλους δρόμους εξάσκησης της δουλειάς που όμως απορρίπτονται γιατί θέλουν και απαιτούν πολύ δουλειά και γνώσεις. Και εμείς δεν έχουμε χρόνο για γνώσεις. Η όποια μετεκπαίδευση συνήθως ακολουθεί και χτίζεται πάνω σε κάποια εκπαίδευση. Όταν απουσιάζει αυτή, τα πράγματα γίνονται δύσκολα.
Η ζωή έχει γυρίσματα. Η σαρωτική τεχνολογία των ειδήσεων σήμερα με την εξάπλωση και κυριαρχία του ίντερνετ φαίνεται πως βγάζει νοκ άουτ τις υπέρογκα πολυαυγατισμενες λεζάντες των χρυσών συμβολαίων των μεγάλων καναλιών. Οι ίδιες οι μαρκίζες των λαμπρά προωθούμενων ονομάτων στις ειδήσεις των καναλιών πέφτουν δυσβάσταχτα πάνω στα υπέρογκα κασέ που πληρώναμε μέσω διαφημιστικού κοπανιστού χρόνου. Για οποιοδήποτε αυτοκρατορικό Μεγάλο κανάλι υπάρχει και η βασανιστική αντίστοιχη MICRO παρακμή του.
Στην δεκαετία του '60 όλα τα πιτσιρίκια ήθελαν να γίνουν Αλίκη - Δημήτρης και Τζένη. Στην δεκαετία του '70 Δομάζος- Σιδέρης- Κούδας και Παπαϊωάννου. Στη δεκαετία του '80 Γκάλης και Γιαννάκης και μετά όλοι παρουσιαστές ειδήσεων και συνεντεύξεων.
Σήμερα πλέον ο κάθε νέος γράφει τα δικά του home made ρεπορτάζ ανεβάζει τις δικές του Man made Ray φωτογραφίες και έχει εξ ίσου δικαίωμα στην home πληροφορία τόσο στην συλλογή όσο και στην διάδοσή της.
Στο ραδιοφωνικό επάγγελμα η εργασιακή αυθαιρεσία κολοσσιαία. Οποιοσδήποτε dj μετά από παρουσίαση 20 μουσικών κομματιών αποκαλεί εαυτόν παραγωγό. Το μόνιμο ηχητικό ταπέτο στους ραδιοφωνικούς σταθμούς ήταν ο John Lennon με το κομμάτι Imagine και αυτοί τώρα είναι οι Police με το κομμάτι "Τhere is no bloody revolution"...what so ever.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στη σελίδα www.anoixtoparathyro.gr