Στον κρυστάλλινο πύργο της Ευρώπης

Η «Ευρώπη» λειτουργεί ως μια ελίτ που κάθεται στα μετόπισθεν και απολαμβάνει τις χαρές της ζωής, ενώ την ίδια στιγμή βάζει άλλους να κατασκευάζουν - ή να χρησιμοποιούνται ως - χαρακώματα και οχυρώσεις και στέλνει στο μέτωπο αναλώσιμους. Η «Ευρώπη» έχει επιλέξει το κλείσιμο και τη στρατηγική της καμμένης γης. Καμμένη γη και χωματερή είμαστε εμείς. Η «Ευρώπη» μέσω της ενστικτώδους επιλογής της για κλείσιμο, τις τάσεις της για απομόνωση και περιορισμό στην κεντρική της γεωγραφία, φανερώνει πως βρίσκεται στο τέλος της ηγεμονικής της περιόδου. Η «Ευρώπη» βρίσκεται σε παρακμή.
Tracy Packer via Getty Images

Μέσω του προσφυγικού-μεταναστευτικού, η Τουρκία έχει «γκριζάρει» το ανατολικό Αιγαίο, ενώ το επόμενο χρονικό διάστημα έρχεται πρόταση επίλυσης του Κυπριακού. Στο νομό Ροδόπης, για πρώτη φορά δεν υπάρχει κανένας χριστιανός βουλευτής (σε μια στοιχειωδώς σοβαρή χώρα, βέβαια, μια θρησκευτική μειονότητα που αριθμεί το 2 ή 3% του συνολικού πληθυσμού προφανώς και δεν θα θεωρείτο «απειλή») ενώ μια ενδεχόμενη ειδική οικονομική ζώνη θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρόπλασμα ενός περιφερειακού υπερεθνικού καθεστώτος.

Η Αλβανία και η Π.Γ.Δ.Μ στα βόρεια και βορειοδυτικά κλείνουν τα χερσαία σύνορα τους ενώ στα θαλάσσια νότια και νοτιοανατολικά μας έχουμε την μεταεθνική πολτοποίηση κοινωνιών και την καταστροφή ιεραρχικών πολιτικών δομών και σχηματισμών, μέσω της μετατροπής τους σε κατακερματισμένους και άναρχους εδαφικούς χώρους. Τα προηγούμενα σε επίπεδο συνόρων. Σε ευρύτερο περιφερειακό επίπεδο οι αναδιατάξεις και οι ανακατανομές έχουν ιστορικό - ενώ σε παγκόσμιο κοσμοϊστορικό - χαρακτήρα.

Όλα τα προηγούμενα φανερώνουν πως οι προσεγγίσεις όσων εξελίσσονται δεν μπορούν να περιορίζονται στην «οικονομία» και αποδεικνύουν πως οι οικονομίστικές προσεγγίσεις, με τη μονομέρεια τους, έδρασαν - και εξακολουθούν να δρουν - παραπλανητικά και αποχαυνωτικά. Τα μεγάλα διακυβεύματα της εποχής μας είναι στρατηγικά, πολιτικά, οικονομικά, δημογραφικά, πολιτισμικά, ενεργειακά, στρατιωτικά, ιστορικά. Δεν είναι απλά οικονομικά.

Η «Ευρώπη» κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου ή ορθότερα της «γεωοικονομίας» στον, μέχρι πρότινος, κρυστάλλινο πύργο της (οι δικοί μας χαζοβιόληδες, δε, νόμιζαν πως η περιοχή στην οποία βρισκόμαστε είναι οι Κάτω Χώρες ή ο Ρήνος και πως για τον επανακαθορισμό της, θα αρκούσε η «οικονομία» ή το «νόμισμα». Όπως αποδείχθηκε, ούτε για τις Βρυξέλλες και το ευρωπαϊκό Κέντρο αρκούσε). Η «Ευρώπη» ξύπνησε και προσγειώθηκε απότομα στην πραγματικότητα, αντιδρώντας μέσω της ενεργοποίησης των παραδοσιακών αντανακλαστικών της. Η Ελλάδα, η οποία παραδοσιακά επιτελεί τη λειτουργία που έχει το καναρίνι στο ορυχείο (του προκεχωρημένου αισθητήρα), προηγείται της «Ευρώπης», βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου των γεωπολιτικών/πολιτισμικών/ιστορικών και γενικότερων εξελίξεων.

Η «Ευρώπη» λειτουργεί ως μια ελίτ που κάθεται στα μετόπισθεν και απολαμβάνει τις χαρές της ζωής, ενώ την ίδια στιγμή βάζει άλλους να κατασκευάζουν - ή να χρησιμοποιούνται ως - χαρακώματα και οχυρώσεις και στέλνει στο μέτωπο αναλώσιμους.

Η «Ευρώπη» έχει επιλέξει το κλείσιμο και τη στρατηγική της καμμένης γης. Καμμένη γη και χωματερή είμαστε εμείς. Η «Ευρώπη» μέσω της ενστικτώδους επιλογής της για κλείσιμο, τις τάσεις της για απομόνωση και περιορισμό στην κεντρική της γεωγραφία, φανερώνει πως βρίσκεται στο τέλος της ηγεμονικής της περιόδου. Η «Ευρώπη» βρίσκεται σε παρακμή.

Τόσο το ακραίο κλείσιμο, όσο και το ακραίο άνοιγμα, αποτελούν ανωμαλίες και οδηγούν σε καταστροφές και θρυμματισμούς, δημιουργούν δυσλειτουργίες και γεννούν παθογένειες. Υπάρχει μια «διαλεκτική» ανάμεσα στο άνοιγμα και στο κλείσιμο. Αυτή η σχέση θα πρέπει να ρυθμιστεί και όχι να απορρυθμιστεί. Είναι πασιφανές, αλλά σπάνια λέγεται, πως οι αρειμάνιες, ακραίες και ανεγκέφαλες υπερεθνικές δυνάμεις του - δίχως όριο - ανοίγματος, γέννησαν ή έδωσαν λόγο ύπαρξης στις δυνάμεις του σκληρού κλεισίματος. Οι άνθρωποι αυτοί, συνήθως ριζοσπάστες δικαιωματοκράτες, κοσμικιστές ευρωπαϊστές μετα-δημοκράτες, οπαδοί της μετα-εθνικότητας/κυριαρχίας και εκφραστές υπερεθνικών συμφερόντων, δεν ξέρουν τι σημαίνει μέτρο.

Χρειάζεται μέτρο, έλεγχος και ρύθμιση στη σχέση άνοιγμα - κλείσιμο. Η Ελλάδα δεν διαθέτει τα ψυχικά, διανοητικά και ηθικά εφόδια ούτε το πολιτικό προσωπικό προκειμένου να καθορίσει μια τέτοια σχέση. Η Ελλάδα, θα έπρεπε να πράξει κάτι τέτοιο, πρώτα από όλα για τον εαυτό της, και μέσω του εαυτού της για την υπόλοιπη Ε.Ε, και όχι ανάποδα, όπως ρητορεύουν και πράττουν όσοι μας θεωρούν αναλώσιμους.

Το δίχως μέτρο άνοιγμα θα σε ξεσκίσει. Το δίχως μέτρο κλείσιμο θα σε συνθλίψει.

Σημείωση

(-) Όσα συμβαίνουν σήμερα δε συμβαίνουν δίχως λόγο. Ούτε ερμηνεύονται μέσω γελοίων καθεστωτικών απόψεων όπως: Μαράθηκε ένας Κέδρος στο Λίβανο - λόγω της κλιματικής αλλαγής - και ξαφνικά βρέθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι να κολυμπούν, και ορισμένοι από αυτούς να πνίγονται, στο Αιγαίο.

***

Δε θέλω να γράψω μεγαλοστομίες. Νομίζω όμως, πως όλες οι τάσεις - και είναι πολλές και σε πολλαπλά επίπεδα - φανερώνουν πως από την άποψη πολιτικού χρόνου, βρισκόμαστε λίγες εκλογικές αναμετρήσεις μακριά από, μια μεγάλη κρίση στο ΝΑΤΟ, την αποσύνθεση, κατάρρευση ή τον κατακερματισμό - των λειτουργιών - της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την πολυδιάσπαση στο εσωτερικό της ΕυρωΑτλαντικής δομής ή της «Δύσεως». Δηλαδή, βρισκόμαστε λίγες εκλογικές αναμετρήσεις μακριά από το «τέλος» της - μεταπολεμικής και κυρίως - μεταδιπολικής φιλελεύθερης τάξης (όπως τη γνωρίζουμε).

Πυκνώνουν υπερβολικά τα σημάδια που υποδεικνύουν μια τέτοια εξέλιξη.

Σημειώσεις

(-) Καταλαβαίνω πως λέξεις όπως «κατάρρευση» ή «τέλος» είναι βαρύγδουπες και φέρουν ισχυρό μεταφυσικό φορτίο. Προσωπικά δεν τις προτιμώ γιατί έχουν έντονη μεσσιανική χροιά (και εγώ είμαι άνθρωπος της τραγωδίας και όχι του μεσσιανισμού), αλλά δεν υπάρχουν και πολλές άλλες λέξεις που να μπορούν να αποτυπώσουν το νόημα των ευρύτερων εξελίξεων.

(-) Όπως έχω γράψει παλαιότερα: «Τα φαινόμενα που παρατηρούμε στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν συμπτώματα της σταδιακής αποσύνθεσης της μεταπολεμικής φιλελεύθερης ευρωπαϊκής τάξης. Δηλαδή, αποτελούν την τοπική-περιφερειακή έκφραση της αποσύνθεσης της μεταπολεμικής φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης». Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών.

(-) Υπάρχει αντίληψη του βάθους, της έκτασης και του όγκου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και εγχειρήματος (Ε.Ε), και πως είναι σχεδόν αδύνατο το τελευταίο να «διαλυθεί». Παρ' όλα αυτά, σταδιακά, τάσεις αποσύνθεσης, παθογένειες και η ολοένα μεγαλύτερη δυσλειτουργία στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πιθανότερο είναι πως θα οδηγήσουν σε διασπάσεις, εντονότερες φυγόκεντρες τάσεις και ασυμμετρίες, καθιστώντας την Ε.Ε - όπως τη γνωρίζουμε - κενή περιεχομένου, οράματος και ευρύτερης πανευρωπαϊκής στρατηγικής στόχευσης.

*του Δημήτρη Πεπόνη, παράλληλη πρώτη δημοσίευση στο ΙΝΣΠΟΛ και στο cosmoidioglossia.

Δημοφιλή