Οι άνθρωποι που μάχονται για την «Εξέλιξις»

Η πλειοψηφία του κοινωνικού περίγυρου των ανθρώπων στο ΚΕΘΕΑ πάντως δεν γνωρίζει με πολλές λεπτομέρειες ποιες είναι οι επαγγελματικές υποχρεώσεις, ποιος είναι ο στόχος και οι υπηρεσίες που προσφέρουν. Πολλοί μάλιστα περιμένουν να ακούσουν ιστορίες ιδιαίτερες που θα αποδείξουν ότι αυτός που τους ρωτάει διαφέρει ριζικά από τον χρήστη ουσιών και απέχει πολύ από το χώρο των ναρκωτικών. Επειδή ακριβώς υπάρχουν πολλά στερεότυπα και μεγάλο μέρος του κόσμου έχει μια συγκεκριμένη εικόνα για τους εξαρτημένους ανθρώπους, τους φαίνεται ακατόρθωτο να καταφέρει κάποιος να προσεγγίσει και να δουλέψει με τον εν λόγω πληθυσμό.
archive

Η 24MEDIA δίνει για μια μέρα το τιμόνι στο AD&PR Lab του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Το κείμενο που θα διαβάσεις παρακάτω αποτελεί μέρος μίας ενέργειας κατά την οποία 40 φοιτητές του AD&PR Lab πρότειναν, έγραψαν και δημοσιεύουν το δικό τους κείμενο στα sites του Ομίλου (Huffington Post Greece, News247, Oneman, Ladylike, Sport24 & Contra). Κάθε φοιτητής του AD&PR Lab στο πλαίσιο του μαθήματος "Δημόσιες Σχέσεις: The art of storytelling" πρότεινε κάποια θέματα και έγραψε ένα από αυτά εν είδη εργασίας εξαμήνου. Μπορείς να διαβάσεις όλα τα κείμενα των φοιτητών στο microsite που δημιουργήσαμε για την ενέργεια.

Όταν η προσωπική εξέλιξη εξαρτημένων και περιθωριοποιημένων ανθρώπων μετατρέπεται σε συλλογική υπόθεση.

Το ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ συμπλήρωσε 20 χρόνια λειτουργίας, 20 χρόνια δίπλα στους χρήστες ουσιών που έχουν ανάγκη, 20 χρόνια μείωση βλάβης, 20 χρόνια δίπλα στον άνθρωπο. Στον άνθρωπο που ζητά βοήθεια και στον άνθρωπο που την παρέχει.

Η παροχή υπηρεσιών, όπως ιατρική φροντίδα, στέγη, ανθρώπινη επαφή και συναισθηματική στήριξη, σε χρήστες ουσιών που δεν επιθυμούν να ενταχθούν σε προγράμματα απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης είναι ο πρωτεύων στόχος του προγράμματος. Είναι το πρώτο πρόγραμμα άμεσης στήριξης για ενεργούς χρήστες που λειτούργησε στην Ελλάδα και περιλαμβάνει κέντρα ημερήσιας φροντίδας, συμβουλευτικό κέντρο, άμεσα προσβάσιμες μονάδες σωματικής και ψυχικής υγείας και μονάδες προσέγγισης χρηστών στο δρόμο.

Μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε κάποιους από τους ανθρώπους που στελεχώνουν το ΕΞΕΛΙΞΙΣ και να τους παρακολουθήσουμε εν ώρα εργασίας, τόσο σε εξορμήσεις τους στο δρόμο όσο και στο Ειδικό Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης. Άνθρωποι με διαφορετικές απόψεις και εμπειρίες αλλά κοινό σημείο όλων, η διάθεση για προσφορά και το γνήσιο αίτημα για σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Πρόκειται εξάλλου για μια δουλειά που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει κανείς και τους δικούς του φόβους και να αποτινάξει τυχόν προκαταλήψεις ή στερεότυπα, ώστε να μην στιγματίσει ήδη περιθωριοποιημένα κομμάτια της κοινωνίας.

Δεν είναι λίγες οι φορές λοιπόν που οι εργαζόμενοι του προγράμματος αποτελούν το μοναδικό συνδετικό κρίκο των χρηστών με την υπόλοιπη κοινωνία, της «καθαρής» κοινωνίας. Με δεδομένο αυτό, τους περισσότερους χρήστες τους γνωρίζουν με τα ονόματα τους και όταν τυχαίνει να τους συναντήσουν στο δρόμο ή να μπουν στο χώρο ημερήσιας φροντίδας τους χαιρετούν εγκάρδια «Καλησπέρα Χρήστο», «Γεια σου Νίκο. Πού χάθηκες;», «Γιατί δεν ήρθες την προηγούμενη εβδομάδα, Άννα;».

Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Παναγιώτης Σκουλάς, κοινωνιολόγος του προγράμματος , «βοηθάει να αναπτύσσεις μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους σε πρώτο στάδιο που αργότερα, δυνητικά, θα μπορούσε να καλλιεργηθεί. Ορισμένες φορές είναι και ασφαλές, αν για παράδειγμα είναι κάποιος υπό την επήρεια ουσιών και προκύψει συμπλοκή είναι θετικό το γεγονός ότι ξέρεις το όνομά του και νιώθει ένα είδος ασφάλειας και οικειότητας μαζί σου. Γίνεται δύσκολο όταν π.χ. γυρίζεις από άδεια το καλοκαίρι και μαθαίνεις ότι πέθανε ο τάδε. Από εκεί και πέρα γνωρίζεις ότι αυτή είναι μια κατάληξη που μπορεί να την αντιμετωπίσεις ανά πάσα ώρα και στιγμή. Από την άλλη παίρνεις μικρές δόσεις χαράς όταν σε ένα x προχωρημένο στάδιο, γίνονται πιο λειτουργικοί, προσπαθούν να κάνουν κάτι, να βελτιώσουν τη ζωή τους, είτε θεραπευτικά είτε στα πιο βασικά, να κάνουν μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους, να μπορέσουν να βγάλουν ένα επίδομα».

Με εφόδια την εκπαίδευση και την πολύχρονη εμπειρία έχουν μάθει να αναπτύσσουν μηχανισμούς αυτοάμυνας προκειμένου να αντιμετωπίσουν το ψυχοφθόρο κομμάτι της δουλειάς και να είναι σωστοί επαγγελματίες. Είναι συναισθηματικά επίπονο άλλωστε να στηρίζουν στη ζωή εξαρτημένους ανθρώπους, που οι μέχρι τώρα επιλογές τους σταδιακά, θα τους οδηγήσουν στο θάνατο. Η πρόκληση της εργασίας στο ΕΞΕΛΙΞΙΣ σε αυτό το σημείο είναι που γίνεται ξεκάθαρα πια αντιληπτή. Καθήκον του προσωπικού είναι να βρίσκεται υποστηρικτικά και επικουρικά δίπλα στο χρήστη σε ό, τι έχει ανάγκη και χρειάζεται την παρούσα στιγμή και όχι να υπηρετεί τις προσδοκίες απεξάρτησης της κοινωνίας για τον εξαρτημένο. Ουσιαστικά βελτιώνουν τις συνθήκες της ζωής του, χωρίς να θέτουν όρους και προϋποθέσεις.

Η πλειοψηφία του κοινωνικού περίγυρου των ανθρώπων στο ΚΕΘΕΑ πάντως δεν γνωρίζει με πολλές λεπτομέρειες ποιες είναι οι επαγγελματικές υποχρεώσεις, ποιος είναι ο στόχος και οι υπηρεσίες που προσφέρουν. Πολλοί μάλιστα περιμένουν να ακούσουν ιστορίες ιδιαίτερες που θα αποδείξουν ότι αυτός που τους ρωτάει διαφέρει ριζικά από τον χρήστη ουσιών και απέχει πολύ από το χώρο των ναρκωτικών. Επειδή ακριβώς υπάρχουν πολλά στερεότυπα και μεγάλο μέρος του κόσμου έχει μια συγκεκριμένη εικόνα για τους εξαρτημένους ανθρώπους, τους φαίνεται ακατόρθωτο να καταφέρει κάποιος να προσεγγίσει και να δουλέψει με τον εν λόγω πληθυσμό.

Κλείνοντας τη συζήτηση μαζί τους, μοιράστηκαν μαζί μας τις προσδοκίες τους αναφορικά με το έργο τους στο ΚΕΘΕΑ. Η Φωτεινή Λεομπίλλα, κοινωνιοθεραπεύτρια του προγράμματος, συνοψίζει: «Σε ένα γενικότερο πλάνο, μεγαλύτερη κρατική επιχορήγηση και καλύτερες κοινωνικές δομές. Το Σεπτέμβρη του 2016 λήγει η επιχορήγηση του Eιδικού Κέντρου Άμεσης Πρόσβασης από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και ελπίζουμε να συνεχιστεί και να λειτουργήσουν επιπλέον δύο ξενώνες. Σε καθημερινό επίπεδο υπάρχει πολλή ματαίωση στη δουλειά και παίρνεις μεγάλη ικανοποίηση με πράγματα που σε άλλους φαντάζουν δεδομένα. Χωρίς ίχνος αλαζονείας ή έπαρσης, μοιάζεις με μικρό θεό όταν καταφέρνεις να δώσεις μια μέρα, ένα μήνα ζωής σε έναν άνθρωπο. Γιατί στόχος είναι πρώτα απ' όλα να τους κρατήσουμε στη ζωή. Με κάλυψη των βασικών αναγκών και ανθρώπινες συνθήκες. Μάχη κερδισμένη είναι να τους μάθουμε να ζουν με ποιοτικότερα χαρακτηριστικά μια ήδη επιβαρυμένη ζωή».

Δημοφιλή