Κυπριακές εκογές: Η πρόσφατη αλλαγή του εκλογικού νόμου και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις

Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Μνημονίου, η έξοδος της Κύπρου από αυτό είναι γεγονός, χάρη στις σκληρές προσπάθειες του Κυπριακού λαού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και την αυτόματη έξοδο από την κρίση. Τα κόμματα έχουν μπει στον πειρασμό να προβλέψουν από τώρα το πώς θα γίνει το μοίρασμα της πίτας από την μελλοντική ανάπτυξη, που όμως θα έρθει με ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια.
Yorgos Karahalis / Reuters

Η ημερομηνία των επόμενων βουλευτικών εκλογών της Κύπρου (Κυριακή 22 Μαΐου) πλησιάζει, ενώ οι διακοινοτικές διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς. Στις προηγούμενες εκλογές (2011), χάρη στο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, 6 συνολικά κόμματα μπήκαν στην Κυπριακή Βουλή, τα οποία κατά σειρά αριθμού ψήφων, ήταν:

  • Δημοκρατικός Συναγερμός - ΔΗΣΥ
  • Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού - ΑΚΕΛ
  • Δημοκρατικό Κόμμα - ΔΗΚΟ
  • Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών - ΕΔΕΚ
  • Ευρωπαϊκό Κόμμα - ΕΥΡΩ.ΚΟ.
  • Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών

Η πρόσφατη αλλαγή του εκλογικού Νόμου από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, με την οποία τέθηκε όριο 3,6 % για την συμμετοχή των κομμάτων στην β' κατανομή (όπου συνήθως κρίνεται η είσοδος των μικρότερων κομμάτων στην Βουλή) δεν αποθάρρυνε τελικά τους υποψήφιους, αφού σημειώθηκε ρεκόρ υποψηφιοτήτων για την ανάδειξη των 56 μελών της Βουλής. Από τα επτά κόμματα που κατεβάζουν πλήρη ψηφοδέλτια στις προσεχείς εκλογές, τα τέσσερα «παραδοσιακά» (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) κατεβαίνουν μόνα τους, τα άλλα δύο που συμμετείχαν στην Βουλή κατεβαίνουν με συμμαχίες (το Κίνημα Οικολόγων μαζί με την Συνεργασία Πολιτών και το ΕΥΡΩΚΟ μαζί με την Αλληλεγγύη της ευρωβουλευτού Ελένης Θεοχάρους, που αποχώρησε από το ΔΗΣΥ), ενώ στο έβδομο, την Συμμαχία, ηγείται ο υποψήφιος στις τελευταίες Προεδρικές εκλογές Γ. Λιλλήκας.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πιθανή την είσοδο των περισσοτέρων από τα μικρότερα κόμματα. Οι προβλέψεις αυτές ενέχουν ένα πρόσθετο στοιχείο αμφιβολίας, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του εκλογικού συστήματος: εκτός από το όριο του 3,6% που προαναφέρθηκε, ο αριθμός των αδιάθετων από την πρώτη κατανομή εδρών εξαρτάται από τα ποσοστά που θα πάρουν τα μεγαλύτερα κόμματα στις συνολικά 6 εκλογικές Περιφέρειες.

Η συμμετοχή ενός κόμματος στην Βουλή, όχι μόνο εξασφαλίζει νομοθετικές αρμοδιότητες και πιθανότητα συμμετοχής στην Κυβέρνηση, αλλά και συμμετοχή στο Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου, για το οποίο όλα σχεδόν τα κόμματα υποστηρίζουν ότι πρέπει να παραμείνει υπό την υπάρχουσα μορφή.

Οι εκλογές αυτές είναι ίσως οι πιο κρίσιμες για το μέλλον της Κύπρου, όπου οι ενέργειες του Προέδρου της Κύπρου Αναστασιάδη, για την δρομολόγηση μιας λύσης στο Κυπριακό, δέχονται κριτική από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Οι εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του Προέδρου της Κύπρου κ. Αναστασιάδη και του «Προέδρου» του ψευδοκράτους κ. Ακιντζί, συμπλήρωσαν ήδη έναν χρόνο ζωής. Συντονίζονται από τον μεσολαβητή του ΟΗΕ, φιλόδοξο Νορβηγό Άιντα που, όπως και οι προκάτοχοί του, Ντάουνερ και Ντε Σότο, έχει κατηγορηθεί για στάση που ευνοεί την τουρκική πλευρά.

Η διαρροή της απόρρητης Έκθεσης του Προέδρου Αναστασιάδη για την πορεία των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό και η αποκάλυψη των πρόσφατων συζητήσεων στο Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου, δίνουν την ευκαιρία για έναν απολογισμό της μέχρι τώρα πορείας, καθώς και των προοπτικών για το μέλλον.

Ο κ. Αναστασιάδης, προεξοφλώντας ότι είναι εφικτή η λύση του Κυπριακού εντός του 2016, αναμένεται να δεχτεί στο μέλλον ακόμα μεγαλύτερες πιέσεις. Μέχρι τώρα, φαίνεται ότι η Κύπρος έχει κάνει αποδεκτή την παραμονή 114.000 εποίκων στο νησί, δεδομένου ότι ως κριτήριο τέθηκε η αναλογία Ελληνοκυπρίων - Τουρκοκυπρίων κατοίκων να είναι περίπου στο 1:4. Στο μεταξύ, η «διεθνοποίηση» του προβλήματος, γίνεται με όρους που φαίνεται ότι εξυπηρετούν την Τουρκία:

  • Σε ό,τι αφορά την οικονομική διάσταση της λύσης (τα κόστη της επανεγκατάστασης, των αποζημιώσεων, της λειτουργίας του Ομοσπονδιακού Κράτους, κλπ), δεδομένης της απροθυμίας δωρεών από διεθνείς δωρητές, ζητήθηκε η συμβουλή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Τα πρώτα αποτελέσματα δεν φαίνεται να είναι ενθαρρυντικά.
  • Σε ό,τι αφορά την Ε.Ε., στις 04.02.2016, κατά την κοινή επίσκεψη των διαπραγματευτών των δύο Κοινοτήτων στις Βρυξέλλες, ζητήθηκε η βοήθειά της στην προετοιμασία της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου, σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, ενώ στις 12.04.2016 οι 28 Επίτροποι αποφάσισαν την μετονομασία της «Ομάδα Δράσης για την Τ/κ Κοινότητα» σε «Ομάδα Στήριξης της λύσης του Κυπριακού». Τα πιο πάνω φαίνεται ότι αναβαθμίζουν την Τουρκοκυπριακή πλευρά και επιτρέπουν το άνοιγμα επιπλέον Κεφαλαίων, στα πλαίσια της σχέσης Ε.Ε. - Τουρκίας.

Σε ό,τι αφορά το περιουσιακό, επιπρόσθετα αιτήματα της τουρκοκυπριακής πλευράς, καθώς επίσης και η συνεχιζόμενη άρνηση της Τουρκίας να καταβάλει τα ποσά που επεδίκασε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), σε Ελληνοκύπριους που στερήθηκαν την περιουσία τους λόγω της τουρκικής κατοχής, δημιουργούν νέα εμπόδια, πέρα από τα κριτήρια των αποζημιώσεων και το εδαφικό, θέματα στα οποία κωλυσιεργεί η Τουρκοκυπριακή πλευρά.

Ο προ μηνός ανασχηματισμός της «Κυβέρνησης» του ψευδοκράτους και η συμμετοχή του Σερντάρ Ντενκτάς, γιου του κατοχικού ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς ως αναπληρωτή «πρωθυπουργού» και «υπουργού» οικονομικών του ψευδοκράτους, αναμένεται να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τις προσπάθειες του κ. Αναστασιάδη. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του κ. Ντενκτάς ότι οι Ελληνοκύπριοι θα πρέπει να πληρώσουν το ποσό των 17 δισεκατομμυρίων Ευρώ, με το οποίο έχει επιχορηγήσει συνολικά η Τουρκία το ψευδοκράτος, ενώ βέβαια στις προβλέψεις για την πρώτη ημέρα μετά την λύση, δεν υπάρχουν βολικές απαντήσεις για το ποιος θα επιβαρύνεται με το ένα δισ. Ευρώ, με το οποίο η Τουρκία επιχορηγεί κάθε χρόνο το κακοδιοικούμενο ψευδοκράτος.

Ένα άλλο ζήτημα που τίθεται στις εκλογές, είναι η οικονομική πολιτική. Τρία χρόνια μετά την υπογραφή του Μνημονίου, η έξοδος της Κύπρου από αυτό είναι γεγονός, χάρη στις σκληρές προσπάθειες του Κυπριακού λαού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και την αυτόματη έξοδο από την κρίση. Τα κόμματα έχουν μπει στον πειρασμό να προβλέψουν από τώρα το πώς θα γίνει το μοίρασμα της πίτας από την μελλοντική ανάπτυξη, που όμως θα έρθει με ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια.

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, το βασικό ζήτημα στο Κυπριακό παραμένει το εάν υπάρχει εναλλακτική πολιτική για τον Κυπριακό Ελληνισμό.

Για να κατανοήσει κανείς καλύτερα την σχέση Ελλάδας-Κύπρου, καθώς και το θέμα του διαχρονικού Ελληνισμού, μπορεί να ανατρέξει στον Σεφέρη μεγάλο ποιητή και έμπειρο διπλωμάτη, που την εποχή του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου είχε γράψει: «Δε θα μπορέσουμε να πάρουμε την Κύπρο, παρά όταν ανεβάσουμε τη στάθμη του πολιτισμού μας».

Η αποτυχία της πνευματικής ηγεσίας της Ελλάδας να υπερασπιστεί συντεταγμένα τις αξίες του ελληνισμού, αυτοπεριοριζόμενη σε έναν ρόλο που ταιριάζει μάλλον σε κρατικούς ή κομματικούς υπαλλήλους, κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα, παραμένει η αφετηρία του προβλήματος.

Πίσω από την αδιαφορία για την Κύπρο, που όπως φαίνεται, είναι η επίσημη στάση της Ελλάδας, κρύβεται η μη αποδοχή του Κυπριακού ως προβλήματος του Ελληνισμού, και όχι αποκλειστικά των Κυπρίων, και σε τελική ανάλυση, η ίδια η κρίση του Ελληνισμού.

Δημοφιλή