Μετά την επίθεση στο Μαραθώνιο της Βοστώνης το 2013, οι μελετητές της διεθνούς τρομοκρατίας και τα μέσα ενημέρωσης άρχισαν να περιγράφουν έναν καινούργιο τύπο δράστη τρομοκρατικής επίθεσης, χρησιμοποιώντας τον όρο lone-wolf terrorist (μοναχικός λύκος). Η τυπολογία κατάταξης μιας τρομοκρατικής ενέργειας δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση. Στην περίπτωση της Νίκαιας είναι σαφές ότι η επίθεση είναι τρομοκρατική, αλλά δεν είναι εύκολο να καταλήξουμε άμεσα σε συμπεράσματα για τις προθέσεις του δράστη, πέρα από το προφανές, τη μαζική εκτέλεση ανυποψίαστων ανθρώπων.
Μια κλασική τυπολογία της τρομοκρατίας κατηγοριοποιεί μια επίθεση σε (1). προϊόν πολιτικής τρομοκρατίας ή (2). συνδεδεμένη με το οργανωμένο έγκλημα ή (3). προϊόν παθολογικής (παρανοϊκής) τρομοκρατικής δράσης. Στην τελευταία κατηγορία συνήθως εμπίπτει η περίπτωση της εκδικητικής ακροδεξιάς/ρατσιστικής τρομοκρατίας, της μεσιανικής/θρησκευτικής τρομοκρατίας (συνήθως ισλαμικής τρομοκρατίας, η οποία ασκείται από τρομοκρατικές οργανώσεις με τη συνδρομή (στη χρηματοδότηση) από κράτη και παραστρατιωτικούς σχηματισμούς. Το πρόβλημα με την περίπτωση των «μοναχικών λύκων» είναι ότι πρόκειται για εξτρεμιστές, οι οποίοι δρουν μεμονωμένα και εντελώς απρόβλεπτα (δίχως δηλαδή την καθοδήγηση ή τον στρατηγικό σχεδιασμό ενός τρομοκρατικού πυρήνα) και είναι εξαιρετικά δύσκολο να αναγνωριστούν από τις αρχές, ώστε να αποτραπεί η δράση τους.
Ωστόσο η ανάλυση ενός μακελειού όπως αυτό της Νίκαιας, εστιάζοντας αποκλειστικά στο δράστη και τα κίνητρα του είναι προβληματική, αφού αν δεχθούμε ότι πρόκειται για μια ανεξάρτητη περίπτωση ενός ψυχοπαθολογικά διαταραγμένου δράστη με ποινικό παρελθόν, ο οποίος κατόρθωσε να σκοτώσει μονομιάς πάνω από 80 ανθρώπους, θα είναι μάλλον προχειρότητα να τον συνδέσουμε βιαστικά με τα ακραία ισλαμικά ιδεολογικά δόγματα, τα οποία προφανώς στρατολογούν τρομοκράτες. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως έχει τεκμηριωθεί σε πολλές περιπτώσεις, επεξεργάζονται τις ενέργεις τους έπειτα από εκτίμηση κόστους-οφέλους, αναφορικά με τα μέτρα ασφαλείας, αλλά και τη στόχευση τους. Επιπλέον, υπάρχουν παράμετροι που χρειάζεται να προσδιοριστούν, όπως οι τοξικολογικές εξετάσεις του δράση. Στην περίπτωση των επιθέσεων στο Παρίσι, αποτέλεσε μέρος της έρευνας το ενδεχόμενο οι τρομοκράτες να είχαν προηγουμένως καταναλώσει διεργετικές παραισθησιογόνες ναρκωτικές ουσίες, που αναχαιτίζουν οποιοδήποτε δισταγμό, πριν μια επίθεση υψηλού ρίσκου ή μια επίθεση αυτοκτονίας. Τα πορίσματα της εγκληματολογικής ανάλυσης έχουν τεράστια σημασία στην ανάλυση για τις συνθήκες μιας τρομοκρατικής επίθεσης, εκτός από το ιδεολογικό κίνητρο.
Aν αποδειχθεί ότι η ενέργεια του δράστη του μακελειού ήταν αποτέλεσμα ατομικής πρωτοβουλίας, δίχως οποιαδήποτε συνδρομή τρομοκρατικής οργάνωσης στη σύλληψη και στο σχεδιασμό της επίθεσης, αλλά αποτέλεσμα παρότρυνσης εκ του μακρόθεν (μέσω κοινωνικών δικτύων που χρησιμοποιούν δίκτυα ισλαμικής τρομοκρατίας, συνδεδεμένα με τον ISIS) τότε πρόκειται για μια περίπτωση «μοναχικού λύκου». Σύμφωνα με μια τέτοια εκδοχή, τα κίνητρα ίσως είναι προσωπικά-ψυχολογικά, αλλά μπορούν παράλληλα να συνδέονται π.χ. με τα κίνητρα μιας τρομοκρατικής οργάνωσης που προπαγανδίζει μια συνολικότερη συγκεκριμένη ιδεολογική αποστολή. Αυτός είναι ο λόγος, που ακόμη και αν μια οργάνωση δεν έχει εμπλακεί σε μια επίθεση, προτίθεται να πανηγυρίσει για αυτήν, επιχειρώντας να παρουσιάσει το περιστατικό μέρος μιας παγκόσμιας επιθετικής στρατηγικής με ισχύ.
Αντί για μεγαλοστομίες περί βάρβαρων επιθέσεων εναντίον του πολιτισμού και της ελευθερίας (που προφανώς είναι), η προτεραιότητα των γαλλικών και των ευρωπαϊκών αρχών θα πρέπει να δοθεί στη διερεύνηση των χαρακτηριστικών και της ιδιαίτερης φύσης της νέας τρομοκρατικής ενέργειας. Μια συστηματική εξακρίβωση των συνθηκών της επίθεσης θα οδηγήσει στην αξιολόγηση της λειτουργίας των δυνάμεων ασφαλείας, ώστε να διαπιστωθεί, επιτέλους, τι σχεδιασμός χρειάζεται για να αποτραπούν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αντίστοιχες επιθέσεις. Πάντως, ο ραγδαίος ρυθμός με τον οποίο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αδυνατούν να προστατεύσουν τους πολίτες τους από τέτοιες βάρβαρες μαζικές επιθέσεις δολοφονίας εγείρουν σημαντικά ζητήματα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το να αποδίδουμε τις φριχτές επιθέσεις στην ισλαμική τρομοκρατία και να ξεμπερδεύουμε, ούτε είναι επαρκής κατανόηση του φαινομένου, ούτε ικανή συνθήκη για την αντιμετώπιση του.